Przywrotnik pospolity : ziele przywrotnika, właściwości

Przywrotnik pospolity (Alchemilla vulgaris) to roślina, która od wieków fascynuje zarówno zielarzy, jak i naukowców. Należy do rodzaju przywrotnik (Alchemilla) i jest gatunkiem rośliny wieloletniej z rodziny różowatych (Rosaceae). W Polsce występuje wiele jego gatunków, a jego obecność jest powszechna na łąkach, pastwiskach i w zaroślach. Choć często niedoceniany, przywrotnik pospolity współcześnie wraca do łask ze względu na swoje liczne właściwości lecznicze.

Rodzaj Przywrotników i jego Reprezentanci

Rodzaj przywrotnik jest bardzo zróżnicowany. W Polsce spotykamy wiele gatunków, różniących się wyglądem i wymaganiami siedliskowymi. Wśród nich warto wymienić:

• Przywrotnik pospolity (Alchemilla vulgaris) – najbardziej znany i rozpowszechniony.
• Przywrotnik płaskolistny
• Przywrotnik górski
• Przywrotnik zaczerwieniony
• Przywrotnik sztywny
• Przywrotnik wcięty
• Przywrotnik miękki
• Przywrotnik przymglony
• Przywrotnik czerwonostopy
• Przywrotnik ostroklapowy
• Przywrotnik żółtawozielony
• Przywrotnik morskooki
• Przywrotnik mocny
• Przywrotnik sierpowaty
• Przywrotnik płowy
• Przywrotnik równoząbkowy

Oprócz tego, w naszej florze można znaleźć także takie gatunki jak: Alchemilla subulosa, Alchemilla glabra, Alchemilla monticola, Alchemilla babiogórski, Alchemilla flabellata, Alchemilla straminea, Alchemilla mollis, Alchemilla kornasiana, Alchemilla alpina, Alchemilla tatricola, Alchemilla braun-blanquetii, Alchemilla cymatophylla, Alchemilla subcrenata, Alchemilla wallischii, Alchemilla sarmatica, Alchemilla kulczyński, Alchemilla oculimarina, Alchemilla propinqua, Alchemilla pyrenaica, Alchemilla filicaulis, Alchemilla reniformis, Alchemilla versipila, Alchemilla bogumiła, Alchemilla xanthochlora, Alchemilla glaucescens, Alchemilla turculensis, Alchemilla żółtawozielony, Alchemilla semilunaris, przywrotnik epipsila, przywrotnik smytniański, przywrotnik Stanisławy.

Różnorodność ta sprawia, że identyfikacja konkretnego gatunku może być wyzwaniem, ale wszystkie formy przywrotnika mają zbliżone właściwości lecznicze.

Ziele Przywrotnika: Skarbnica Właściwości

To właśnie ziele przywrotnika, a zwłaszcza kwitnące ziele przywrotnika, jest cennym surowcem zielarskim. Wykorzystanie ziela przywrotnika sięga czasów starożytnych, kiedy to przypisywano mu magiczne moce. Dziś wiemy, że za jego skutecznością stoją konkretne związki chemiczne. Ziele przywrotnika ma działanie:

• Ściągające: Dzięki obecności garbników, przywrotnik działa ściągająco na błony śluzowe i skórę.
• Przeciwzapalne: Zawarte w nim flawonoidy i kwasy fenolowe wykazują działanie przeciwzapalne.
• Przeciwdrobnoustrojowe: Przywrotnik działa hamująco na rozwój niektórych bakterii i grzybów.
• Moczopędne: Ziele przywrotnika wspomaga usuwanie nadmiaru wody z organizmu.
• Przeciwkrwotoczne: Przywrotnik ma właściwości hamujące krwawienia.

Przywrotnik Ma... Szerokie Zastosowanie

Dzięki swoim właściwościom, przywrotnik pospolity zalecany jest w wielu dolegliwościach. Stosowanie ziela przywrotnika obejmuje:

• Dolegliwości żołądkowo-jelitowe: Przywrotnik łagodzi biegunki, niestrawność i stany zapalne żołądka i jelit.
• Problemy kobiece: Ziele przywrotnika tradycyjnie stosowane jest w leczeniu dolegliwości związanych z cyklem menstruacyjnym, takich jak bolesne miesiączki i obfite krwawienia. Uważa się, że ziela przywrotnika zmniejszały nadmierne krwawienia.
• Rany i oparzenia: Okłady z naparu przywrotnika przyspieszają gojenie ran, oparzeń i owrzodzeń.
• Stany zapalne skóry: Przywrotnik łagodzi stany zapalne skóry, takie jak trądzik i egzema.
• Infekcje dróg moczowych: Działanie moczopędne przywrotnika wspomaga leczenie infekcji dróg moczowych.
• Wspomaganie odchudzania: Przywrotnik, dzięki swoim właściwościom moczopędnym i wspomagającym trawienie, może być pomocny w procesie odchudzania.

Przywrotnik Rośnie… Gdzie?

Przywrotnik rośnie na terenie całej Polski. Preferuje stanowiska słoneczne lub półcieniste, wilgotne gleby. Często tworzy gęste darnie, dlatego może być wykorzystywany jako roślina okrywowa. Charakteryzuje się dłoniasto złożonymi liśćmi, które mają charakterystyczny, wachlarzowaty kształt. Liście przywrotnika często pokryte są drobnymi włoskami, które nadają im srebrzysty połysk. Kwiaty przywrotnika są drobne, żółtozielone, zebrane w luźne kwiatostany.

Wymagania Przywrotnika Miękkiego

Chcąc uprawiać przywrotnik miękki (Alchemilla mollis) w ogrodzie, należy pamiętać o zapewnieniu mu odpowiednich warunków. Preferuje on stanowiska półcieniste, wilgotne, ale przepuszczalne gleby. Jest rośliną łatwą w uprawie i mało wymagającą.

Leki Zawierające Przywrotnik

Przywrotnik jest składnikiem wielu preparatów ziołowych dostępnych w aptekach i sklepach zielarskich. Można go znaleźć w postaci suszu do zaparzania, kropli, tabletek i maści. Leki zawierające przywrotnik są stosowane w leczeniu różnych dolegliwości, zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty.

Przeciwwskazania i Środki Ostrożności

Mimo licznych zalet, stosowanie przywrotnika powinno odbywać się z umiarem. Przed rozpoczęciem kuracji przywrotnikiem, szczególnie w przypadku chorób przewlekłych lub przyjmowania leków, należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Nie zaleca się stosowania przywrotnika przez kobiety w ciąży i karmiące piersią.

Podsumowanie

Przywrotnik pospolity to roślina o bogatej historii i szerokim spektrum działania. Jego właściwości lecznicze czynią go cennym surowcem zielarskim. Stosowany z umiarem i zgodnie z zaleceniami, może przynieść ulgę w wielu dolegliwościach. Pamiętajmy jednak, że każda roślina lecznicza ma swoje ograniczenia i wymaga odpowiedzialnego stosowania. Roślina wykazuje działanie wspomagające leczenie, ale nie zastępuje terapii konwencjonalnej.

FAQ: Najczęściej Zadawane Pytania o Przywrotnik Pospolity

Czy przywrotnik pospolity jest bezpieczny dla każdego?

Zazwyczaj tak, ale kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny unikać jego stosowania. Osoby z chorobami przewlekłymi i przyjmujące leki powinny skonsultować się z lekarzem.

Jak przygotować napar z przywrotnika?

Zalej 1-2 łyżeczki suszonego ziela przywrotnika szklanką wrzącej wody i parz pod przykryciem przez 10-15 minut. Przecedź i pij 2-3 razy dziennie.

Czy przywrotnik można stosować zewnętrznie?

Tak, napar z przywrotnika można stosować do okładów na rany, oparzenia i stany zapalne skóry.

Gdzie mogę kupić ziele przywrotnika?

Ziele przywrotnika można kupić w aptekach, sklepach zielarskich oraz sklepach internetowych.

Jaka jest nazwa systematyczna Alchemilla?

Nazwa systematyczna Alchemilla to nazwa łacińska rodzaju, do którego należy przywrotnik.

Źródła:

1. Ożarowski A., Jaroniewski W.: Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1987.
2. Strzelecka H., Kowalski J.: Encyklopedia zielarstwa i fitoterapii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2000.