Podbiał pospolity to występująca niemal na całym świecie roślina wykorzystywana w ziołolecznictwie. Suszony liść podbiału po zaparzeniu jest stosowany jako środek przeciwkaszlowy i wykrztuśny, natomiast odwar z kwiatu podbiału łagodzi dolegliwości skórne - wysypkę, wypryski, czyraki. Jakie jeszcze właściwości ma podbiał ? W jakiej formie warto go stosować?
Właściwości lecznicze podbiału pospolitego
Podbiał pospolity rośnie dziko niemal na całym świecie, także w Polsce. Roślinę należącą do rodziny astrowatych można spotkać na łąkach, polach, żwirowiskach, nad brzegami rzek. Podbiał, ze względu na kwiaty o intensywnie żółtej barwie, bywa także uprawiany w przydomowych ogródkach (preferuje gleby gliniaste) Podbiał od dawna wykorzystywany był w celach leczniczych w medycynie ludowej.
Surowcem wykorzystywanym w ziołolecznictwie jest przede wszystkim suszony liść podbiału, który zawiera śluz roślinny, olejki eteryczne, garbniki, flawonoidy, cholinę oraz cynk, mangan, potas i żelazo. Z liści podbiału przyrządza się odwar, który wykazuje działanie przeciwkaszlowe, wykrztuśne, przeciwzapalne, antybakteryjne. Podbiał ma szerokie zastosowanie i znajdziemy z nim wiele preparatów na rynku aptecznym. Jest z powodzeniem stosowany w leczeniu astmy, przeziębienia oraz chorób górnych dróg oddechowych, szczególnie objawiających się trudnościami z odkrztuszaniem flegmy (powoduje rozrzedzanie zalegającej wydzieliny - ma działanie przeciwbakteryjne ) oraz suchością w gardle. Właściwości podbiału są wielowymiarowe, istnieją preparaty zawierające zawierające wyciąg z podbiału, np. w postaci żelu, które są stosowane np. do nakładania na błonę śluzową jamy ustnej.
W medycynie naturalnej wykorzystuje się też kwiat podbiału, najczęściej do użytku zewnętrznego. W kwiatach podbiału znajdują się wspomniane wyżej cenne składniki. Odwar z kwiatów podbiału stosuje się do przemywania skóry z wypryskami, wysypką, odciskami, oparzeniami, ma działanie przeciwzapalne. Okłady z kwiatów podbiału pospolitego poleca się także do pielęgnacji cery tłustej, łojotokowej. Należy jednak pamiętać, że podobne działanie wykazują okłady z liści podbiału.
Należy pamiętać, że istnieją przeciwwskazania do stosowania podbiału i może wywołać skutki uboczne. Alkaloidy pirolizydynowe podbiału pospolitego działają poronnie, a więc stosowanie rośliny jest przeciwwskazane w okresie ciąży i podczas karmienia piersią. Podbiał nie powinien być również stosowany u dzieci poniżej 12 roku życia i u osób z chorobami wątroby.
Czytaj także: Miłorząb japoński - właściwości, działanie i przeciwwskazania
Podbiał na kaszel
Podbiał pospolity był stosowany jako środek na kaszel już w starożytności. Wtedy wysuszone liście podbiału palono jak papierosy. Później przyrządzano z liści podbiału odwar do picia w stanach zapalnych górnych dróg oddechowych i jamy ustnej. Podbiał po pierwsze rozrzedza zalegająca w drogach oddechowych wydzielinę, a po drugie powoduje odruch kaszlu.
Podbiał pospolity ma pomocne właściwości lecznicze. Zawarte w podbiale flawonoidy obniżają napięcie mięśniowe, w tym mięśni gładkich dróg oddechowych, a zatem ułatwiają odkrztuszanie. Natomiast znajdujące się w liściach podbiału garbniki oraz śluz działają osłonowo i ściągająco na drogi oddechowe. Do przyrządzenia odwaru wykorzystywano podbiał suszony, a konkretnie liście podbiału, ale można także przyrządzić odwar z kwiatów podbiału pospolitego. Kwiaty wykazują silniejsze działanie rozkurczowe.
Obecnie zwolennicy medycyny naturalnej leczą choroby górnych dróg oddechowych herbatą z podbiału, odwarem z liści podbiału lub nalewką z kwiatu podbiału. W aptekach można kupić gotowy syrop z podbiału, sok z podbiału lub tabletki do ssania z podbiałem.
Babka lancetowata – właściwości. Zastosowanie na kaszel
Podbiał na problemy skórne - okłady z liści podbiału i kwiatów
Okłady z liści podbiału lub kwiatów od wieków stosowano na stłuczenia, zwichnięcia oraz zranienia, gdyż podbiał nie tylko działa odkażająco, ale też pomaga zmniejszyć dolegliwości bólowe. Podbiał pospolity ma właściwości przeciwzapalne więc okłady z liści podbiału sprawią, że szybciej pozbędziemy się owrzodzeń, ropni i odcisków, przyspieszą również gojenie się oparzeń.
Osoby o cerze tłustej i łojotokowej powinny przemywać skórę odwarem z liści podbiału, gdyż zawarte w nich garbniki wykazują działanie ściągające. Podbiał działa też przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie, dlatego okłady z tej rośliny są polecane są trądzik i wypryski skórne.
Czytaj także: Maść z żyworódki - zastosowanie. Na trądzik i łuszczycę
Domowe leki z liści podbiału - odwar i syrop z podbiału
Na bazie podbiału pospolitego można przygotować wiele produktów. Liście podbiału zawierają kwasy fenolowe, a także garbniki, fitosterole, kumaryny, alkaloidy pirozydynowe, olejki eteryczne i mikro oraz marko elementy. Idealnie nadaje się więc do sporządzania naparów. Aby przygotować odwar, wystarczy łyżkę suszonych liści podbiału zalać szklanką wody i gotować przez około 15 minut. Po ostudzeniu i przecedzeniu, odwar nadaje się do picia. Zalecana dzienna dawka to szklanka odwaru z podbiału. W chorobach górnych dróg oddechowych wskazane jest picie odwaru dwa razy dziennie po pół szklanki. Tak przygotowany odwar nadaje się też do użytku zewnętrznego - w odwarze moczy się ligninę lub gazę i przykłada do skóry.
W domu można także przyrządzić syrop z podbiału. Do jego zrobienia potrzebny będzie słoik, cukier oraz suszone kwiaty podbiału. Na spodzie słoika układamy warstwę kwiatów, przysypujemy warstwą cukru i znowu układamy kwiaty. Należy tak postępować aż do wypełnienia całego słoika, przy czym należy pamiętać, że na wierzchu powinna być warstwa cukru. Zakręcony słoik powinno się wystawić na działanie promieni słonecznych, żeby kwiatki puściły sok, a następnie schować go w suchym, ciemnym miejscu na około 2 tygodnie. Kiedy syrop z podbiału będzie gotowy, należy przelać go przez gazę do buteleczki z ciemnego szkła i przechowywać w lodówce.
Zobacz także: Kwiat lipy - właściwości. Syrop, miód, sok, nalewka