Astma w ciąży – jak ją leczyć i dbać o zdrowie dziecka?

Aleksandra Dziura

Astma to jedna z najczęstszych chorób dróg oddechowych. Do jej zaostrzenia bardzo często dochodzi w ciąży, co w połączeniu z innymi dolegliwościami może negatywnie wpływać na funkcjonowanie przyszłej mamy, a także na rozwój dziecka. Jak leczyć astmę, aby zmniejszyć ryzyko powikłań? O tym przeczytasz w tym artykule.

ciezarna kobieta z inhalatorem w reku

Astma oskrzelowa a ciąża. Jaki jest związek?

Astma oskrzelowa to poważna choroba dróg oddechowych. W jej przebiegu dochodzi do nadmiernego (zbyt mocnego i zbyt częstego) skurczu oskrzeli pod wpływem różnorodnych czynników, które u zdrowej osoby nie stanowiłyby problemu. Choroba objawia się głównie dusznościami, kaszlem, świstem i uczuciem ucisku w klatce piersiowej.

Dużym i coraz częstszym problemem jest astma w ciąży. Mimo że ciąża nie jest bezpośrednią przyczyną tej choroby i najczęściej jest ona rozpoznawana znacznie wcześniej, w tym okresie często obserwuje się zaostrzenie objawów. Może się zdarzyć, że pierwsze widoczne symptomy astmy po raz pierwszy pojawią się w ciąży, co wymaga pilnej konsultacji lekarskiej i diagnostyki.

Objawy astmatyczne w ciąży wpływają na komfort, samopoczucie, codzienne funkcjonowanie i poziom stresu u przyszłych mam. Co więcej, silna astma obarczona jest ryzykiem wielu powikłań i może negatywnie oddziaływać na przebieg ciąży oraz rozwój dziecka. Dlatego każda kobieta ciężarna z postawioną diagnozą powinna przebywać pod stałą opieką specjalisty.

Zaostrzenie astmy w ciąży – przyczyny

Szacuje się, że zaostrzenie astmy dotyczy ok. 1/3 kobiet z astmą w ciąży. Najczęściej ma miejsce w II trymestrze ciąży między 20 a 25 tygodniem. Podczas ostatnich 4 tygodni zwykle dochodzi do złagodzenia objawów. Nie stwierdzono dotychczas jednego, konkretnego czynnika, który byłby za to odpowiedzialny. Najprawdopodobniej w nasileniu objawów astmy w ciąży biorą udział zmiany hormonalne (m.in. w produkcji kortyzolu i progesteronu). Nie bez znaczenia są również wzrost masy ciała oraz zmiany anatomiczne w obrębie jamy brzusznej i klatki piersiowej. Zazwyczaj zaostrzenie objawów jest jednak skutkiem nieprzestrzegania zaleceń lekarza dotyczących leczenia.

Astma w ciąży - objawy

Objawy astmy w ciąży nie różnią się znacząco od tych, które występują poza ciążą. Różnice mogą obejmować głównie ich nasilenie i częstotliwość występowania. Astma u ciężarnych objawia się:

Napadami duszności,

Silnym, duszącym kaszlem,

Świstem w drogach oddechowych,

Uciskiem w klatce piersiowej,

Spłyceniem oddechu.

Leczenie astmy w ciąży

Leczenie astmy w ciąży nie różni się znacząco od ogólnego leczenia pacjentów borykających się z tą chorobą. Podstawą terapii są leki, a także dbałość o prawidłowy styl życia i unikanie czynników zaostrzających objawy. Niestety astma jest chorobą przewlekłą i nie dysponujemy terapiami umożliwiającymi całkowite wyleczenie. Dlatego głównymi celami leczenia astmy w ciąży są:

Osiągnięcie i utrzymanie właściwej kontroli choroby,

Umożliwienie normalnego, prawidłowego funkcjonowania na co dzień,

Profilaktyka zaostrzeń,

Utrzymanie funkcji układu oddechowego na jak najlepszym poziomie,

Profilaktyka powikłań,

Stworzenie optymalnych warunków dla przebiegu ciąży i rozwoju dziecka.

Farmakoterapia. Czy w ciąży można brać sterydy?

Ciąża to wyjątkowy okres i każde leczenie farmakologiczne prowadzone w tym okresie wymaga szczególnej ostrożności. Nic więc dziwnego, że wiele kobiet obawia się przyjmowania leków, zwłaszcza sterydowych, wokół których krąży wiele mitów i niedomówień. Jednak to właśnie glikokortykosteroidy wziewne są podstawowymi lekami stosowanymi u kobiet z astmą w ciąży. Wyróżniają się skutecznością, a jednocześnie bezpieczeństwem dla mamy i dziecka. W zależności od nasilenia objawów zaleca się je stosować codziennie lub jedynie doraźnie w przypadku zaostrzenia objawów.

Oprócz glikokortykosteroidów wziewnych w terapii astmy w ciąży można zastosować również inne leki na receptę:

Leki rozkurczające oskrzela (stosowane są w połączeniu z glikokortykosteroidami wziewnymi),

β2-mimetyki krótko działające (sprawdzają się doraźnie w przypadku napadu duszności)

Leki przeciwleukotrienowe.

O tym, jak stosować leki na astmę, powinien zadecydować lekarz na podstawie zgłaszanych objawów, wyników badań, ewentualnych chorób współwystępujących i dotychczasowego przebiegu ciąży. To bardzo ważne, aby nie modyfikować sposobu leczenia samodzielnie. Zbyt duże dawki mogą mieć negatywny wpływ na ciążę, a zbyt niskie okażą się niewystarczające do uzyskania remisji, co również będzie niekorzystne.

Przeczytaj również, czy paracetamol w ciąży można bezpiecznie stosować.

kobieta w ciazy siedzi po turecku na macie i trzyma sie brucha

Leczenie naturalne

Wiele kobiet szuka alternatywnych metod leczenia, aby zmniejszyć konieczność przyjmowania leków. Niestety żadne naturalne sposoby nie są w stanie wprowadzić choroby w stan remisji tak skutecznie jak środki farmakologiczne. Leczenie naturalne astmy w ciąży powinno opierać się przede wszystkim na dbałości o ogólny, zdrowy styl życia, unikanie stresu, używek i czynników wywołujących zaostrzenia. Oto najważniejsze zalecenia dla kobiet z astmą w ciąży:

Unikaj palenia, nie tylko czynnego, ale również biernego,

Dbaj o czystość w domu, aby zmniejszyć ekspozycję na alergeny wziewne,

Silne zapachy i substancje chemiczne mogą wyzwalać objawy astmy, dlatego warto zastąpić je łagodnymi, naturalnymi alternatywami,

Postaraj się unikać stresu, dbaj o sen i czas na odpoczynek,

Jedz urozmaicone, odżywcze, niskoprzetworzone posiłki,

Uważaj na zbędne suplementy diety, ponieważ mogą wchodzić w interakcje z lekami.

Zioła na astmę w ciąży

Leczenie astmy można ponadto wspomóc stosowaniem ziół. Warto jednak traktować je wyłącznie jako dodatek, a nie podstawę terapii. Przyszłe mamy mogą sięgnąć np. po napary z pokrzywy, imbiru lub rumianku. Doskonale sprawdzi się także sok z czarnego bzu lub chrzan. Niestety do innych ziół polecanych na astmę takich jak tymianek pospolity, nawłoć, sosna zwyczajna trzeba podchodzić z dużą ostrożnością i konsultować ich spożycie lekarzem, ponieważ brakuje badań naukowych potwierdzających ich bezpieczeństwo w ciąży.

Sprawdź zioła i herbaty.

Astma w ciąży a poród

Czy astma jest przeciwwskazaniem do porodu naturalnego? Absolutnie nie. Oczywiście zdarza się, że w przypadku bardzo silnej, źle kontrolowanej astmy lekarze mogą podjąć decyzję o przeprowadzeniu cesarskiego cięcia, jednak nie jest to regułą. Kobiety z astmą w ciąży nie są dyskwalifikowane z porodu naturalnego, a choroba nie wpływa bezpośrednio na jego przebieg. Personel medyczny powinien mieć jednak świadomość występowania astmy, aby w przypadku wystąpienia objawów móc podjąć odpowiednie działania i podać właściwe leki.

Powikłania astmy w ciąży

Czy astma ma wpływ na ciążę? Nieleczona astma w ciąży może zwiększać ryzyko powikłań takich jak:

Stan przedrzucawkowy,

Poród przedwczesny,

Niska masa urodzeniowa,

Zahamowanie wzrostu wewnątrzmacicznego,

Wady wrodzone,

Zgon okołoporodowy.

Warto jednak mieć na uwadze, że są to stosunkowo rzadkie powikłania, które występują głównie w przypadku nieleczonej astmy. Wdrożenie terapii i kontrolowanie choroby pod okiem specjalisty znacząco zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań i daje szansę na zdrową ciążę, poród i rozwój dziecka.

Podsumowanie

Astma w ciąży to problem, który dotyczy wielu kobiet. Pod wpływem wielu zmian zachodzących w organizmie podczas 9 miesięcy może dojść do zaostrzenia objawów choroby. Na szczęście współczesna medycyna dysponuje wieloma lekami, które w skuteczny i bezpieczny sposób pozwalają kontrolować przebieg y i nasilenie choroby. Ścisła współpraca z lekarzem, zaufanie do specjalisty i przestrzeganie zaleceń to niezwykle istotne elementy leczenia, ponieważ źle kontrolowana astma niesie za sobą ryzyko powikłań.

Źródła: