Astma wysiłkowa to rzadko występująca odmiana dychawicy, w przebiegu której objawy pojawiają się jedynie w trakcie wysiłku fizycznego lub po jego zakończeniu. Jak wygląda diagnostyka w przypadku astmy wysiłkowej i jak poradzić sobie z tą chorobą?
Co to jest astma wysiłkowa?
Astma wysiłkowa to rzadko występujący rodzaj dychawicy, najczęściej dotyczący dzieci i nastolatków. Co ciekawe, powysiłkowe nadmierne skurcze oskrzeli pojawiają się także u blisko 90% osób z przewlekłą astmą oskrzelową.
W diagnostyce stosuje się tak zwaną próbę wysiłkową. Polega ona na korzystaniu przez pacjenta z bieżni ruchomej lub roweru treningowego, przy jednoczesnym podłączeniu do specjalnej aparatury kontrolującej oddech. W praktyce lekarze znacznie częściej proszą chorych o wykonanie czynności wymagającej wysiłku takiej, jak chodzenie po schodach lub marsz na bieżni, a przed i po takim treningu wykonuje się spirometrię lub badanie PEF, czyli pomiar maksymalnej prędkości przepływu powietrza podczas wydechu.
Objawy astmy wysiłkowej
Charakterystyczny dla objawów astmy wysiłkowej jest przede wszystkim czas ich występowania - zwykle kilka minut po zaprzestaniu aktywności fizycznej, a w rzadkich przypadkach nawet kilka godzin później.
Tak jak w przypadku standardowej astmy oskrzelowej, pojawiają się wówczas następujące symptomy:
- świszczący oddech,
- uporczywy kaszel,
- uczucie duszności,
- uczucie ciężkości w klatce piersiowej.
Dodatkowo następuje spadek wydolności fizycznej, który uniemożliwia kontynuowanie treningu (jeśli atak choroby pojawia się w jego trakcie). Objawy są bardziej nasilone i występują częściej u pacjentów, którzy w trakcie wysiłku są narażeni na wysokie stężenie pyłków roślinnych lub zanieczyszczone powietrze.
Przyczyny astmy wysiłkowej
Przyczyny rozwoju astmy wysiłkowej nie są do końca poznane. Wiadomo jednak o konkretnych czynnikach, które wywołują ataki choroby. Podczas wykonywania intensywnych, dynamicznych ćwiczeń, które wymagają oddychania przez nos i usta, powietrze często nie zdąży ogrzać się w jamie nosowej, skąd szybko przechodzi do dolnych dróg oddechowych. W rezultacie dochodzi do zwiększenia przepływu krwi przez oskrzela, a to prowadzi do ich obrzęku.
Gdy naczynia krwionośne się obkurczają, powoduje to blokowanie przepływu powietrza - w rezultacie dochodzi do ataku astmy, jednak bez zmian zapalnych, które towarzyszą innym postaciom tej choroby. Dolegliwości ustępują samoczynnie lub po przyjęciu wziewnego leku rozkurczającego oskrzela. Najczęściej jest to beta-2-mimetyk.
Leczenie astmy wysiłkowej
Leczenie astmy wysiłkowej opiera się przede wszystkim na unikaniu wywołujących ją czynników, jednak nie oznacza to całkowitej rezygnacji z aktywności fizycznej, a jedynie rozplanowanie jej według określonych zasad.
Osoby, które nie wyobrażają sobie życia bez sportu powinny zawsze pamiętać o rozgrzewce i odpowiednim stopniowaniu intensywności ćwiczeń, aby organizm nie przeżywał w trakcie treningu szoku. Unikać należy uprawiania sportu w sytuacji, gdy powietrze jest zbyt zimne lub suche - niewskazany będzie zatem bieg lub jazda na rowerze zimą lub podczas upałów. Dyscyplinami szczególnie polecanymi u osób borykających się z astmą wysiłkową są joga i pływanie, odradza się natomiast długodystansowe bieganie.
Astma wysiłkowa a leki
W przebiegu astmy wysiłkowej można stosować glikokortykosteroidy, jednak lekarze często zalecają jedynie doraźne przyjmowanie leków, np. na kilka minut przed treningiem. Wówczas warto przyjąć preparat z rodziny krótko działających beta-2-mimetyków.
Astmatycy powinni zadbać również o zdrową, odpowiednio zbilansowaną dietę bogatą w kwasy omega-3 i witaminę C. W codziennym jadłospisie nie może zabraknąć:
- ryb,
- orzechów,
- świeżych warzyw i owoców.
Warto natomiast zrezygnować z dużej ilości soli, którą lepiej zastąpić ziołami i innymi przyprawami.
Autor: Olga Szymkowiak
Zobacz także:
Podziel się artykułem ze znajomymi
