Pigwa : do herbaty, w słoikach na zimę i nie tylko. Co z niej zrobić i na co pomaga?

Pigwa pospolita to owoc o wyjątkowych właściwościach zdrowotnych. Ze względu na bogactwo witamin, minerałów i związków aktywnych, znajduje szerokie zastosowanie w profilaktyce i jako wsparcie w leczeniu wielu schorzeń. Właściwości zdrowotne zawdzięcza przede wszystkim wysokiej zawartości polifenoli i witaminy C. Jak ją jeść?

Jak wygląda pigwa i jakie ma wartości odżywcze?

Pigwa to żółty owoc przypominający kształtem jabłko lub gruszkę, w zależności od odmiany.Pigwa gruszkowa i jabłkowa to najczęściej spotykane w Polsce odmiany.

Owoce dojrzewają późną jesienią i charakteryzują się twardym miąższem oraz intensywnym aromatem. Na surowo pigwa jest bardzo twarda i cierpka, dlatego najczęściej poddaje się ją obróbce.

Owoce pigwy często nazywane są polską cytryną ze względu na ich kwaśny smak i wysoką zawartośćwitaminy C.

Owoc pigwy należy do rodziny różowatych i jest ceniony nie tylko za walory smakowe, ale przede wszystkim za właściwości zdrowotne. Ich dojrzałość można rozpoznać po intensywnie żółtej barwie i charakterystycznym aromacie.

Jaka jest wartość odżywcza pigwy? W 100g owocu znajduje się:

• 15 mg witaminy C;

• potas, wapń i magnez;

• błonnik pokarmowy;

• naturalne antyoksydanty;

• związki polifenolowe o działaniu przeciwzapalnym.

Jakie witaminy ma pigwa? Przede wszystkim jest bogatym źródłem witaminy C (15mg/100g), która wzmacnia odporność.

Zawiera także wspomniany potas, magnez i wapń, które wspierają prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i kostnego.

Właściwości pigwy

Czy pigwa jest zdrowa? Liczne badania naukowe potwierdzają jej właściwości zdrowotne. Badania Gorlach i współpracowników (2011) wykazały, żezawarte w pigwie procyjanidyny mogą hamować rozwój komórek nowotworowych jelita grubego, przyczyniając się do ich naturalnego obumierania.

Z kolei badania Kowalskiej i Olejnik (2017) udowodniły, żepolifenole obecne w owocach pigwy wykazują silne działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne.

Dodatkowo, jak wykazali Strugała i Gabrielska (2018), związki bioaktywne zawarte w pigwie chronią wątrobę przed uszkodzeniami.

Owoc wykazuje działanie przeciwzapalne, immunomodulujące i antyoksydacyjne. Na co pomaga pigwa? Przede wszystkim wspiera układ odpornościowy, łagodzi dolegliwości żołądkowo-jelitowe i wykazuje potencjał przeciwnowotworowy dzięki zawartości procyjanidyn.

Na co jeszcze jest dobra pigwa? Na łagodzenie stanów zapalnych układu pokarmowego. Zawarte w niej procyjanidyny wykazują działanie ochronne na błonę śluzową żołądka i jelit.

Zawarte w pigwie polifenole, w tym kwas chlorogenowy, nie tylko nadają jej charakterystyczny smak, ale także odpowiadają za właściwości przeciwutleniające.Osoby cierpiące na problemy trawienne mogą znaleźć ulgę w przetworach z pigwy, które łagodzą stany zapalne przewodu pokarmowego.

Na co pomaga pigwa? Podsumowując, znajduje ona zastosowanie w:

• wzmacnianiu odporności;

• łagodzeniu stanów zapalnych przewodu pokarmowego;

• wspomaganiu przyproblemach z trawieniem;

• profilaktyce chorób cywilizacyjnych.

Jak stosować pigwę? Formy spożywania

Pigwa do herbaty to najpopularniejszy sposób wykorzystania tego owocu. Surowa, użyta do herbaty dodaje napojowi charakterystycznego aromatu i wzbogaca go w witaminę C.

Suszona pigwa może być przechowywana przez długi czas, nie tracąc swoich właściwości.Herbata z pigwą szczególnie polecana jest w okresie jesienno-zimowym, jako naturalne wsparcie odporności.

Pigwa jest bezpiecznym wyborem dla przyszłych mam. Zawarte w niej witaminy i minerały wspierają prawidłowy rozwój płodu, a właściwości przeciwzapalne mogą łagodzić dolegliwości ciążowe. Należy jednak pamiętać, że wszelkie przetwory z pigwy powinny być przygotowane bez dodatku alkoholu.

Sok z pigwy

Sok z pigwy to naturalne źródło witaminy C i antyoksydantów.Może być skuteczny w profilaktyce przeziębień. Najzdrowszy jest sok z pigwy przygotowany metodą na zimno, bez obróbki termicznej.

Owoce należy pokroić, zasypać cukrem lub zalać miodem i odczekać, aż puszczą sok. Taki naturalny wyciąg zachowuje najwięcej właściwości prozdrowotnych.

Syrop z pigwy na zimę może być przygotowany z dodatkiem innych składników wzmacniających odporność, takich jak imbir czy miód. Pigwa z miodem i imbirem to połączenie o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym.

Pigwa suszona

Suszona pigwa zachowuje większość właściwości zdrowotnych świeżych owoców. Jako dodatek do herbaty może być stosowana przez cały rok.

Proces suszenia koncentruje składniki odżywcze, dzięki czemu pigwa suszona właściwości ma nawet silniejsze niż świeża w przypadku niektórych związków bioaktywnych.

Pigwa w syropie i inne przetwory

Pigwa w syropie może być przechowywana przez długi czas bez utraty wartości odżywczych. W słoikach przygotowana z dodatkiem miodu zamiast cukru, stanowi zdrowszą alternatywę. Pigwa do słoików na zimę powinna być odpowiednio dojrzała i wysokiej jakości.

Przed przygotowaniem przetworów należy dokładnie usuwać gniazda nasienne pigwy, gdyż zawierają one substancje, które mogą nadawać goryczkowaty posmak.

Do przygotowania domowych przetworów z pigwy warto zaopatrzyć się w kilka małych słoiczków - będą idealne do porcjowania syropu czy konfitury, którą chcemy szybko spożyć po otwarciu.

Pigwa w cukrze

Choć pigwa z cukrem to tradycyjna metoda konserwacji, warto rozważyć zdrowsze alternatywy.

Pigwa zasypana cukrem wprawdzie długo zachowuje świeżość, jednak traci część właściwości prozdrowotnych.Lepszym wyborem jest pigwa z miodem bez pasteryzacji.

Nalewka z pigwy

Nalewka z pigwy ma działanie rozgrzewające i przeciwzapalne.

Należy jednak pamiętać, że ze względu na zawartość alkoholu nie powinna być stosowana przez wszystkich.Przeciwwskazaniem jest między innymi pigwa w ciąży oraz podczas karmienia piersią.

Przepisy z wykorzystaniem pigwy

Pigwa, mimo że nie nadaje się do spożycia na surowo, jest doskonałym składnikiem domowych przetworów.

Poniższe przepisy na konfitury czy syropy, nie tylko wzbogacą smak potraw, ale także zachowają cenne właściwości zdrowotne owoców.

Pigwa z imbirem do herbaty

Składniki:

• 500 g pigwy;

• 100 g świeżego imbiru;

• 400 g miodu;

• 2 cytryny.

Przygotowanie:

Pigwę i imbir ścieramy na tarce o grubych oczkach, zasypujemy miodem, dodajemy sok z cytryn. Ten przepis na pigwę do herbaty bez pasteryzacji pozwala zachować maksimum właściwości zdrowotnych. Przechowujemy w lodówce do miesiąca.

Domowy syrop z pigwy na zimę

Składniki:

• 2 kg dojrzałej pigwy;

• 1 kg miodu;

• kawałek świeżego imbiru;

• 2 laski cynamonu;

• 4 goździki.

Przygotowanie:

Owoce myjemy, kroimy w ćwiartki. Zalewamy wodą (tak by przykryła owoce), dodajemy przyprawy i gotujemy na małym ogniu około godziny. Przecedzamy, do powstałego wywaru dodajemy miód. Gotujemy jeszcze 10 minut.

Pigwa z miodem na zimę rozlana do wyparzonych słoików i pasteryzowana, zachowuje właściwości przez cały sezon.

Konfitury z pigwy z dodatkiem jabłek

Składniki:

• 1 kg pigwy;

• 500 g słodkich jabłek;

• 750 g cukru;

• 1 laska wanilii;

• sok z cytryny.

Przygotowanie:

Owoce myjemy, obieramy, usuwamy gniazda nasienne. Kroimy w kostkę. Zasypujemy cukrem i odstawiamy na noc. Następnego dnia gotujemy na małym ogniu z dodatkiem wanilii do miękkości (około 1,5 godziny). Pod koniec dodajemy sok z cytryny.

Dżem z pigwy świetnie komponuje się z serami i pieczywem.

Kiedy zbierać pigwę i jak ją przechowywać?

Najlepiej zrywać ją, gdy owoce mają intensywnie żółty kolor i lekko się zmiękczają, cozwykle następuje w październiku lub listopadzie- zbyt wczesny zbiór nie pozwoli na rozwinięcie pełni smaku i aromatu.

Przejrzały owoc może być brązowy w środku, co nie dyskwalifikuje jego wartości.Czy pigwa brązowa w środku jest dobra? Tak, o ile nie ma oznak pleśni czy zepsucia.

Pigwa w ciąży i podczas karmienia piersią

Przyszłe mamy często pytają: "od kiedy pigwa dla dziecka"?W formie przetworów może być stosowana już w okresie ciąży.

Pigwa w ciąży wspiera odporność i dostarcza cennych składników odżywczych. Ważne jest jednak, aby unikać surowych owoców ze względu na ich twardość. Nie ma również przeciwwskazań do stosowania jej podczas karmienia piersią, lecz w razie niepewności, najlepiej skonsultować się z lekarzem.

Przeciwwskazania i środki ostrożności

Mimo że ma wiele zdrowotnych właściwości, należy zachować umiar w jej spożyciu. Osoby z nadwrażliwością przewodu pokarmowego powinny zaczynać od małych ilości.

Pigwę najlepiej spożywać pod kontrolą dietetyka lub lekarza, szczególnie w przypadku stosowania jej w celach leczniczych.

Bibliografia:

1. Antoniewska A., Rutkowska J., Adamska A.: Aktywność biologiczna i właściwości prozdrowotne owoców pigwowca japońskiego. Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego, 2017, 1, 123-128

1. Gorlach S., Wagner W., Podsędek A., et al.: Procyanidins from Japanese quince (Chaenomeles japonica) fruit induce apoptosis in human colon cancer Caco-2 cells in a degree of polymerization-dependent manner. Nutr Cancer, 2011, 63(8):1348-60

1. Lewandowska U., Szewczyk K., Hrabec E., et al.: Overview of metabolism and bioavailability enhancement of polyphenols. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 2013, 61(50):12183-99

1. Wojdyło A., Oszmiański J., Bielicki P.: Zawartość wybranych wyróżników chemicznych w owocach różnych odmian pigwy pospolitej, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2019, 26, 3 (120), 140–152

1. Strugała P., Gabrielska J.: Właściwości biologiczne i charakterystyka składu chemicznego owoców pigwy pospolitej (Cydonia oblonga Miller). Postępy Fitoterapii, 2018, 19(2):130-138

1. Mrozowska M., Kucharska A.Z.: Związki bioaktywne w owocach pigwy pospolitej i ich znaczenie prozdrowotne. Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny, 2020, 64(3):12-15

1. Kowalska K., Olejnik A.: Prozdrowotne właściwości polifenoli z owoców pigwy - przegląd badań in vitro i in vivo. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 2017, 71:939-945

1. Sokół-Łętowska A., Kucharska A.Z.: Charakterystyka składu chemicznego owoców pigwy pospolitej. Przemysł Spożywczy, 2018, 72(8):44-47

1. Cybulska J., Zdunek A.: Właściwości teksturalne i strukturalne owoców pigwy w aspekcie ich przydatności technologicznej. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2016, 23, 6 (109), 52–64

1. Tarko T., Duda-Chodak A.: Właściwości przeciwutleniające wybranych przetworów z pigwy. Medycyna Rodzinna, 2019, 22(2):69-74