Padaczka u dzieci nie musi objawiać się atakiem drgawek, utratą przytomności oraz ślinotokiem. Dość często manifestuje się np. chwilową „nieobecnością”, przemijającym brakiem kontaktu ze światem zewnętrznym. Za taki stan mogą odpowiadać m.in. choroby zakaźne, metaboliczne, urazy głowy, a także niedotlenie podczas porodu.
Padaczka u dzieci
Padaczka stanowi jedną z częściej występujących w populacji chorób mózgu. Dotyka ona około 1 procenta społeczeństwa, w Polsce szacuje się, że chorych na padaczkę jest w okolicy 400 tysięcy osób. Na to schorzenie cierpią najczęściej dzieci do 5. roku życia, a także dorośli, którzy ukończyli 65. rok życia.
Padaczka charakteryzuje się tzw. napadami padaczkowymi, czyli pojawiającymi się niespodziewanie zaburzeniami czynności mózgu, które przemijają po kilku sekundach lub minutach (do 3-5 minut). Napady padaczkowe polegają na tym, że nagle w komórkach nerwowych (neuronach) dochodzi do wyładowań elektrycznych. Mówiąc obrazowo, wygląda to tak jakby w środku mózgu działa się burza.
W wyniku niewłaściwego funkcjonowania neuronów, połączone z nimi włókna nerwowe odbierają błędne sygnały, co powoduje reakcję ciała w postaci m.in.:
- ataku drgawek,
- problemów z mową i połykaniem,
- utratą przytomności,
- chwilową „nieobecnością”.
Napady te mają charakter przemijający i powtarzalny, co oznacza, że mogą powrócić za kilka dni, tygodni lub miesięcy.
Rodzaje padaczki u dzieci
Padaczka u każdego dziecka może przebiegać inaczej, ponieważ różne są jej przyczyny, objawy, czy długość jej trwania.
Wyróżnia się zatem:
- napady wyłączeń – często występujące u dzieci, takie ataki wyglądają jakby dziecko na moment „się wyłączyło”. Jest ono wówczas zamyślone, nieobecne, sygnały i bodźce zewnętrzne zupełnie do niego nie docierają (dziecko nie słyszy wówczas mówiącego do niego rodzica), taki napad może przebiegać bez drgawek,
- napady zgięciowe – dominujące wśród maleńkich dzieci (między 6 miesiącem a 2 rokiem życia). Mogą się one manifestować gwałtownym przyciąganiem główki do mostka, drżeniem rączki, itp.,
- napady ogniskowe – charakteryzują się tym, że zaczynają się od delikatnych drgań np. palca, a kończą na drżeniu całego ciała z utratą świadomości włącznie,
- napady toniczno-kloniczne – częściej pojawiające się u dorosłych i starszych dzieci, podczas tych napadów dochodzi do utraty przytomności i drgawek.
Objawy padaczki u dzieci
Jak już zostało nadmienione, padaczka może różnie objawiać się u małych pacjentów. U niektórych dzieci symptomy padaczkowe będą przypominały zamyślenie się. Jednak tym, co odróżnia „chwilę zapomnienia się” od ataku padaczki jest brak kontaktu dziecka ze światem zewnętrznym w tym czasie. Dziecko wówczas nie słyszy, co się do niego mówi, nie zmienia pozycji ciała, wpatruje się w jeden punkt jak zahipnotyzowane. Niekiedy jego oczy mogą „wirować” jak po orbicie.
Innymi oznakami padaczki u dzieci są m.in.:
- drgawki poszczególnych części ciała lub całego ciała,
- ślinotok,
- zaburzenia mowy,
- utrata przytomności,
- popuszczenie moczu,
- nagły upadek,
- krótkotrwały bezdech.
Już pojedynczy epizod padaczkowy jest wskazaniem do wizyty u lekarza. Lepiej w tym wypadku być przewrażliwionym niż przeoczyć poważną chorobę, która nieleczona może spowodować problemy rozwojowe u dziecka.
Czy padaczka u dzieci jest wyleczalna?
Leczenie padaczki u dzieci polega na wprowadzeniu właściwej farmakoterapii stosowanie do przyczyn występowania tego schorzenia. Niekiedy wystarczy jeden lek, innym razem konieczne okaże się przyjmowanie większej liczby preparatów, czy zmiana medykamentów oraz zastosowanie innych metod leczniczych, jak zaproponowanie odpowiedniej diety (bogatotłuszczowej, o niewielkiej zawartości węglowodanów i białek), wszczepienie stymulatora nerwu błędnego, a nawet wykonanie operacji.
Ważne jest także właściwe postępowanie z takim dzieckiem, które w czasie trwania napadu padaczkowego należy ułożyć w pozycji bezpiecznej, ratowniczej, na prawym boku (aby nie dopuścić do zakrztuszenia się śliną), pod głowę należy podłożyć mu coś miękkiego i odizolować dziecko od niebezpiecznych przedmiotów, mebli, schodów, itp.
Rodzice i opiekunowie dziecka cierpiącego na padaczkę muszą także wdrożyć odpowiednie zachowanie do codziennego życia zabezpieczając dziecko przed ewentualnymi urazami, które może wywołać nagły atak. M.in. powinni być obecni podczas kąpieli dziecka, nie pozwalać mu na chodzenie po drzewach, bawienie się przy otwartym ogniu, muszą instruować dziecko jak ma postępować, informować osoby sprawujące pieczę nad takim maluchem o jego chorobie (tak by wiedziały jak powinny się zachowywać), itp.
Przyczyny padaczki u dzieci
Za padaczkę u dzieci odpowiadać mogą rozmaite czynniki, które wyróżniają się podłożem genetycznym lub nabytym w trakcie trwania życia. W wielu przypadkach etiologia tego schorzenia nie zostaje wykryta.
Powodem padaczki są często inne choroby, a wśród nich np. choroby zapalne, metaboliczne lub naczyniowe oraz infekcje zakaźne, takie jak zapalenie mózgu i zapalenie opon mózgowych. Winnymi padaczki u dzieci w niektórych przypadkach są także guzy mózgu oraz nieprawidłowości w budowie mózgu. Może też zostać wywołana przez uraz głowy, niedotlenienie w czasie porodu lub w czasie ciąży.
Dokładana przyczyna padaczki u dziecka najpewniej zostanie wyjaśniona w trakcie diagnozowanie małego pacjenta, w ramach którego lekarz przeprowadza m.in.:
- dokładny wywiad,
- zleca badanie EEG,
- tomografię komputerową mózgu (lub rezonans magnetyczny).
Autor: Olga Tomaszewska
Czytaj też: