Cukrzyca u niemowlaka: objawy, przyczyny i leczenie. Jak rozpoznać chorobę?

Cukrzyca to choroba metaboliczna polegająca na zaburzeniach równowagi węglowodanowo-insulinowej w organizmie. Czy może wystąpić u niemowlaka? Niestety tak, choć zdarza się to bardzo rzadko. Sprawdź, jakie objawy mogą wskazywać na cukrzycę u Twojego malucha i jak poradzić sobie z tą chorobą.

Cukrzyca u niemowlaka: co to jest?

Cukrzyca u niemowlaka to rzadki, ale poważny problem zdrowotny. Pierwsze objawy można zaobserwować już w ciągu pierwszego półrocza po urodzeniu (mówimy wtedy o tzw. cukrzycy noworodkowej). Wiele osób uważa, że cukrzyca jest przede wszystkim konsekwencją nieprawidłowego stylu życia i pojawia się u osób w średnim albo podeszłym wieku, jako powikłanie wieloletnich, złych nawyków. Jak to więc możliwe, że może wystąpić już w pierwszych miesiącach życia? Wyróżniamy kilka rodzajów cukrzycy m.in.:

• Cukrzyca typu 1 – to choroba insulinozależna o podłożu autoimmunologicznym diagnozowana najczęściej u dzieci i młodzieży,
• Cukrzyca typu 2 – to choroba cywilizacyjna, która rozwija się na skutek czynników środowiskowych takich jak nadmierna masa ciała, nieprawidłowa dieta, czy siedzący tryb życia,
• Cukrzyca noworodkowa – to cukrzyca uwarunkowana genetycznie, wynikająca z mutacji w pojedynczych genach i rozpoznawana w ciągu pierwszych 6-9 miesięcy życia dziecka.

Niemowlęta mogą chorować na cukrzycę typu 1 lub przetrwałą cukrzycę noworodkową. Obie te choroby mają podłoże genetyczne i żadna z nich nie jest zależna od stylu życia, ani czynników środowiskowych, dlatego mogą pojawić się już na tak wczesnym etapie życia, jakim jest okres noworodkowy i niemowlęcy.

Przeczytaj nasz artykuł „Cukrzyca u dzieci” i dowiedz się więcej.

Cukrzyca u niemowlaka: przyczyny

Podłożem cukrzycy u niemowlaka są uwarunkowania genetyczne. U dzieci predysponowanych genetycznie może wystąpić cukrzyca noworodkowa związana z mutacją genów odpowiedzialnych za oporność tkanek i komórek na insulinę (hormon regulujący poziom glukozy we krwi) oraz funkcjonowanie komórek beta trzustki (które odpowiadają za produkcję insuliny). Cukrzyca typu 1 u niemowlaka jest dodatkowo chorobą o podłożu autoimmunologicznym, co oznacza, że układ odpornościowy funkcjonuje nieprawidłowo i rozpoznaje swoje własne tkanki jako obce. W tym przypadku reakcje autoimmunologiczne skierowane są na komórki trzustki, co prowadzi do jej uszkodzenia i zaburzeń w produkcji insuliny.

Czy cukrzyca ciążowa może doprowadzić do cukrzycy u niemowlaka? Nie, są to dwa odrębne problemy zdrowotne. Cukrzyca ciążowa pojawia się wyłącznie w okresie ciąży na skutek zmian hormonalnych i czynników środowiskowych i najczęściej znika tuż po porodzie. Cukrzyca u niemowlaka ma podłoże genetyczne i nie ma związku z tym, czy kobieta w okresie ciąży borykała się z zaburzeniami metabolicznymi.

Objawy cukrzycy u niemowlaka

Pierwsze objawy cukrzycy u niemowlaka mogą pojawić się jeszcze w życiu płodowym. Sygnałem alarmowym jest m.in. wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu płodu. Dzieci z cukrzycą noworodkową zazwyczaj mają niską masę urodzeniową. Z czasem mogą pojawić się też inne objawy takie jak:

• Nieprawidłowe przyrosty masy ciała,
• Wielomocz,
• Odwodnienie,
• Drażliwość,
• Senność,
• Osłabienie odporności,
• Zwiększona podatność na infekcje.

Nierozpoznany niedobór insuliny może doprowadzić do kwasicy ketonowej, która zagraża zdrowiu i życiu. Objawy tego stanu to m.in. zapach acetonu z ust, bóle brzucha, nudności, wymioty, zaburzenia świadomości, a nawet śpiączka.

Jak rozpoznać cukrzycę u niemowlaka?

Odpowiednio szybkie rozpoznanie cukrzycy jest bardzo ważne, a diagnostykę powinien przeprowadzić wykwalifikowany diabetolog i pediatra. Podstawowym badaniem jest pomiar stężenia glukozy na czczo. Wynik przekraczający 126 mg/dl może oznaczać cukrzycę, w szczególności jeśli towarzyszą temu niepokojące objawy. Dodatkowo w ramach diagnostyki różnicowej lekarz może zlecić badania genetyczne i laboratoryjne w celu oceny, czy u danego dziecka występuje cukrzyca noworodkowa monogenowa, czy autoimmunologiczna cukrzyca typu 1. W tym celu oznacza się m.in. poziom insuliny, C-peptydu i przeciwciał przeciw antygenom wysp trzustkowych.

Sprawdź paski do glukometrów.

Cukrzyca u niemowlaka: leczenie

Leczenie cukrzycy u niemowlaka zależy od wielu czynników m.in. ogólnego stanu zdrowia i odżywienia dziecka, wieku, ewentualnych chorób współwystępujących. W przypadku cukrzycy noworodkowej rozpoznanej w pierwszych miesiącach życia leczenie często odbywa się w warunkach szpitalnych. Polega m.in. na odpowiednim nawadnianiu, odżywianiu, wyrównywaniu niedoborów elektrolitowych, insulinoterapii oraz regularnej kontroli poziomu glukozy we krwi. W późniejszych okresach lekarz może zadecydować o włączeniu leczenia farmakologicznego, zastosowaniu pompy insulinowej lub penów insulinowych. W przypadku cukrzycy typu 1 insulinoterapia jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu i musi być stosowana do końca życia.

Sprawdź igły do glukometrów.

Cukrzyca u niemowlaka: domowe sposoby

Rodzice niemowląt z cukrzycą szukają różnorodnych sposobów na wyleczenie swojego malucha, co oczywiście jest jak najbardziej zrozumiałe. Niestety wiele osób sięga po naturalne, domowe metody z nadzieją, że będą one bezpieczniejsze i skuteczniejsze niż leczenie szpitalne lub farmakologiczne. Nie są one jednak dobrym rozwiązaniem. Cukrzyca u niemowlaka to bardzo poważny problem, a nieleczone zaburzenia glukozowo-insulinowe mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia. Naturalne metody takie jak suplementacja witamin i minerałów, stosowanie ziół lub olejków eterycznych, choć bardzo popularne, nie są skuteczne. Nie należy też samodzielnie wprowadzać żadnych terapii bez konsultacji z lekarzem, ponieważ mogą być nie tylko nieskuteczne, ale też niebezpieczne.

Cukrzyca u niemowlaka: profilaktyka

Niestety nie istnieją skuteczne metody profilaktyki cukrzycy u niemowlaka. Cukrzyca noworodkowa ma podłoże genetyczne, a cukrzyca typu 1 podłoże genetyczne i autoimmunologiczne. Oznacza to, że codzienne działania, styl życia, przebieg ciąży mają niewielki wpływ na ryzyko ich wystąpienia. Ważna jest więc dokładna obserwacja malucha już od pierwszych dni życia i bycie wyczulonym na wszelkie niepokojące symptomy.

Cukrzyca u niemowlaka: najczęstsze pytania

Cukrzyca u niemowlaka to temat, który stresuje wielu rodziców. Poznaj odpowiedzi na najczęstsze pytania dotyczącego tego zagadnienia.

Jak objawia się cukrzyca u niemowlaka?

U każdego dziecka cukrzyca może dawać nieco inne objawy. Warto zwrócić uwagę na symptomy takie jak wielomocz, wzmożone pragnienie, problemy ze snem, drażliwość. Zapach acetonu z ust, duszności, zaburzenia świadomości mogą świadczyć o kwasicy ketonowej, która jest poważnym powikłaniem cukrzycy i wymaga pilnej konsultacji i interwencji lekarskiej.

Czy niemowlak może mieć cukrzycę?

Tak, niemowlęta mogą chorować na cukrzycę, choć zdarza się to rzadko. U tak małych dzieci najczęściej rozpoznaje się cukrzycę typu 1 lub tzw. cukrzycę noworodkową.

Jak cukrzyca wpływa na niemowlęta?

Nieleczona cukrzyca ma negatywny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Może powodować liczne objawy, a w skrajnym przypadku kwasicę ketonową, obrzęk mózgu i zaburzenia świadomości.

Jak sprawdzić niemowlakowi cukier?

Aby sprawdzić cukier u niemowlaka, konieczne jest oznaczenie poziomu glukozy we krwi żylnej. Najlepiej zrobić to w szpitalu, laboratorium lub w warunkach domowych z pomocą pielęgniarki. Można też oznaczyć glikemię za pomocą glukometra, jeśli tak zaleci lekarz. Pomiary glukozy we krwi żylnej są jednak bardziej wiarygodne.

Cukrzyca u niemowlaka: podsumowanie

Cukrzyca u niemowlaka to poważny problem zdrowotny, który może mieć podłoże autoimmunologiczne i genetyczne. Rodzice i opiekunowie powinni być uważni na stan zdrowia dziecka i konsultować wszelkie niepokojące objawy z lekarzem. Wczesna diagnoza umożliwia wdrożenie leczenia na wczesnym etapie i profilaktykę poważnych powikłań. W zależności od indywidualnego przypadku wskazana jest hospitalizacja, leczenie farmakologiczne lub insulinoterapia.