Ból gardła podczas karmienia piersią: jak go leczyć bezpiecznie?

Joanna Małysz

Ból gardła podczas karmienia piersią jest stresujący dla większości kobiet, z uwagi na ograniczone możliwości leczenia. To prawda – nie wszystkie produkty będą wskazane do stosowania w okresie laktacji. Warto jednak wiedzieć, że bezpieczna farmakoterapia w tym czasie jest możliwa, a niekiedy wystarczające okazują się metody domowe. Jakie są przyczyny bólu gardła u karmiących i jak sobie z nim radzić?

brazek przedstawia kobietę karmiącą piersią swoje dziecko.

Przyczyny bólu gardła podczas karmienia piersią

Nieprzyjemne dolegliwości ze strony górnych dróg oddechowych to bardzo częsta przypadłość. Pojawia się u wielu osób, niezależnie od wieku i płci, nie omijając kobiet w trakcie laktacji.

Czy występuje jakaś zależność między bólem gardła a karmieniem piersią? Jak najbardziej. Już podczas ciąży w organizmie kobiety zachodzi wiele zmian hormonalnych, które mają skutki immunosupresyjne, czyli obniżające odporność. Dodatkowo łożysko płodu produkuje substancje, które również negatywnie wpływają na układ immunologiczny.

Ból gardła u matki karmiącej wiąże się także z okresem połogu. Po porodzie, któremu towarzyszy stres, utrata krwi, duży wysiłek fizyczny i kolejne gwałtowne zmiany hormonalne, dochodzi do osłabienia funkcji obronnych organizmu. Ponadto, zarówno ciąża, jak i poród mogą doprowadzić do awitaminozy i niedoboru minerałów. Z tego właśnie powodu, kobiety bardziej niż kiedykolwiek narażone są na ogólne osłabienie i wszelkie infekcje.

To właśnie zakażenia – bakteryjne, wirusowe, grzybicze – są najczęstszą, bezpośrednią przyczyną bólu gardła podczas karmienia.

Czy ból gardła wpływa na karmienie piersią?

Chociaż wielu kobietom wydaje się, że ból gardła w czasie karmienia piersią to zagrożenie dla dziecka, okazuje się, że nie jest to regułą. Wręcz przeciwnie, infekcja matki może przynieść korzyści zdrowotne niemowlęciu. Jak to się dzieje?

Podczas choroby, organizm kobiety wytwarza zwiększoną ilość białek niezbędnych do zwalczania patogenów. W związku z tym, że przeciwciała znajdują się również w mleku, staje się ono skutecznym środkiem wzmacniającym odporność dziecka.

Mimo że między karmieniem piersią a bólem gardła i infekcją u niemowlęcia nie zachodzi bezpośrednia zależność, warto jednak pamiętać o ryzyku zarażenia. Do przeniesienia mikroorganizmów chorobotwórczych może dojść drogą kropelkową, np. podczas kaszlu i przez codzienny kontakt – m.in. dotyk dłońmi, na których znajdują się zarazki.

Przy odczuwalnym bólu gardła, matka karmiąca powinna więc zachować pewne środki ostrożności. Zaleca się zwłaszcza regularne mycie rąk, unikanie kichania i kaszlu przy dziecku oraz w pomieszczeniu, w którym przebywa, a także ograniczenie pieszczot, aż do ustąpienia objawów.

Należy pamiętać, że nawet jeśli niemowlę zarazi się od matki, dzięki obecnym w mleku przeciwciałom, powinno przejść infekcję łagodniej.

Jak leczyć ból gardła podczas karmienia piersią?

Wiele młodych mam boi się stosować jakichkolwiek leków na gardło podczas karmienia piersią. Jest to błędne myślenie, ponieważ na rynku farmaceutycznym istnieje obecnie całkiem spory asortyment produktów bezpiecznych do używania w trakcie laktacji.

Kobiety karmiące mogą uśmierzyć ból gardła, wybierając tabletki do ssania, roztwory do płukania i aerozole z zawartością substancji o udokumentowanym bezpieczeństwie stosowania w okresie laktacji.

Dozwolone substancje czynne w lekach na gardło dla matki karmiącej to m.in.:

flurbiprofen – działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Należy do grupy leków L2 – bezpiecznych w trakcie laktacji, wg Kategorii Ryzyka laktacyjnego Prof. Hale’a.

Stosowany jest w formie tabletek na gardło i rekomendowany dla karmiących,

benzydamina – ma właściwości przeciwzapalne, przeciwobrzękowe, uśmierzające ból i antyseptyczne. Wchłania się do krążenia ogólnego w minimalnym stopniu, co daje małe szanse na przenikanie do mleka,

lidokaina – działa miejscowo znieczulająco. Przenika w małych ilościach do kobiecego pokarmu, przez co daje znikome prawdopodobieństwo niekorzystnego działania na dziecko. Również należy do grupy leków L2.

diklofenak – substancja przeciwzapalna i przeciwbólowa. Przy stosowaniu miejscowym, minimalnie wchłania się do krwi, dzięki czemu nie działa ogólnoustrojowo i nie przenika do pokarmu. Podobnie jak poprzedni lek, należy do grupy L2 – dozwolonej dla kobiet w trakcie laktacji.

Warto pamiętać, że wszystkie płyny do płukania, aerozole i tabletki na gardło stosowane przy karmieniu piersią, należy używać po konsultacji z farmaceutą, w rekomendowanych dawkach.

Kiedy udać się do lekarza?

Istnieją sytuacje, w których niezbędna może okazać się konsultacja ze specjalistą. Wizyta u lekarza jest konieczna jeśli objawy, mimo stosowanych leków, utrzymują się dłużej niż 5-7 dni. Wskazaniem do badania jest także gorączka powyżej 38,5 stopni oraz trudności z oddychaniem i połykaniem.

Kiedy kobieta karmiąca zauważa biały nalot na migdałkach, powiększone węzły chłonne na szyi, odczuwa ostry ból gardła, a karmienie piersią wydaje jej się wtedy ryzykowne, również powinna udać się do lekarza. Takie objawy mogą wskazywać np. na anginę ropną, którą należy leczyć antybiotykami wypisywanymi na receptę.

Wskazaniem do konsultacji ze specjalistą jest też podejrzenie powikłań po infekcji. Jeśli pacjentka skarży się na ból ucha lub silne zmęczenie, warto udać się do przychodni.

Domowe sposoby na ból gardła podczas karmienia piersią?

W wielu przypadkach wystarczające mogą okazać się metody naturalne. Jeśli infekcji nie towarzyszą poważniejsze objawy, jak np. wysoka gorączka, warto wypróbować produkty, które znajdują się w większości kuchni.

Popularne i sprawdzone domowe sposoby na ból gardła przy karmieniu piersią to m.in. płukanie jamy ustnej i gardła letnią wodą z dodatkiem soli. Takie połączenie działa na śluzówkę przeciwbólowo, przeciwobrzękowo i antybakteryjnie.

Jako płukanka sprawdzi się również napar z szałwi lub rumianku. Zioła te znane są ze swoich właściwości antyseptycznych i przeciwzapalnych. Podobne działanie wykazuje imbir. Jego plasterek można ssać kilka minut w celu odkażenia jamy ustnej.

Naturalne sposoby na ból gardła bezpieczne przy karmieniu piersią to również picie dużej ilości płynów. Woda nawilża śluzówkę, rozrzedza zalegającą flegmę i pomaga wypłukać szkodliwe mikroorganizmy. Jeśli nie występuje alergia na produkty pszczele, do szklanki letniej wody, warto dodać miód, który działa przeciwzapalnie i antybakteryjnie.

W domowych kuracjach sprawdzą się też inhalacje z dodatkiem soli fizjologicznej lub soli kuchennej, które nawilżą gardło i rozrzedzą zalegającą wydzielinę. Można użyć do tego inhalatora i ampułek z solą, przestrzegając załączonej do urządzenia instrukcji. Inna metoda to garnek i 0,9 g soli na ok. 100 ml gorącej przegotowanej wody. Nad naczyniem należy pochylić się pod przykryciem, wdychając wydobywającą się parę.

Bibliografia:

M. Nehring-Gugulska, Leki bezpieczne dla karmiącej mamy, Medycyna Praktyczna 2013, https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/karmienie-piersia/80174,leki-bezpieczne-dla-karmiacej-mamy [dostęp z 25.11.2024]

M. Nehring-Gugulska, A. Oslisło, M. Żukowska-Rubik, Karmienie piersią w sytuacjach szczególnych, Medycyna Praktyczna 2013, https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/karmienie-piersia/64422,karmienie-piersia-w-sytuacjach-szczegolnych [ dostęp z dnia 25.11.2024]