Krwawienie dziąseł to częsta dolegliwość, mogąca wskazywać na problemy zdrowotne jamy ustnej. Przyczyny obejmują infekcje, niedobory witamin, cukrzycę, zaburzenia hormonalne czy choroby autoimmunologiczne. Najczęstszymi powodami są choroby przyzębia: zapalenie dziąseł, paradontoza. Kluczowa jest higiena jamy ustnej i regularne wizyty u dentysty.
Spis treści
Krwawienie dziąseł – jakie są przyczyny?
Krwawienie dziąseł jest częstą dolegliwością, która może wskazywać na problemy z dziąsłami lub pogorszenie ogólnego stanu zdrowia jamy ustnej. Występuje w każdym wieku, zarówno u dorosłych, jak i u dzieci a nawet niemowlaków.
Krwawienie z dziąseł może występować z różną częstotliwością, zwykle są to pojedyncze incydenty spowodowane zbyt intensywnym szczotkowaniem zębów lub nieodpowiednim doborem szczoteczki. Jednak ten problem może być przewlekły i zdarzać się cyklicznie.
Przyczyny takiego krwawienia mogą być oznaką infekcji jamy ustnej, braku witaminy C oraz K, a także poważniejszych problemów, takich jak cukrzyca czy choroby krwi. Pojawiająca się krew w ustach może być również spowodowana zaburzeniami hormonalnymi podczas ciąży i dorastania, chorobami autoimmunologicznymi, np. reumatoidalnym zapaleniem stawów, a nawet lekami na rozrzedzenie krwi.
Krwawiące dziąsła – zapalenie przyzębia i paradontoza
Powodów krwawienia dziąseł jest wiele, warto jednak zwrócić uwagę na najpoważniejsze z nich. Choroby przyzębia, inaczej mówiąc choroby dziąseł oraz tkanek utrzymujących ząb w zębodole – są najczęstszą przyczyną samoistnego krwawienia dziąseł.
Do głównych przyczyn periodontologicznych zalicza się: zapalenie dziąseł, paradontozę i ropień dziąsła.
- Zapalenie dziąseł – jest to stan zapalny, do którego może dojść wskutek nagromadzenia płytki nazębnej oraz kamienia nazębnego. W tym przypadku krwawienie dziąseł występuje podczas mycia zębów, a głównymi objawami są ból i zaczerwienienie. Nieleczone zapalenie dziąseł może doprowadzić do paradontozy.
- Paradontoza inaczej zwana zapaleniem przyzębia – jest to choroba infekcyjna całego przyzębia, która prowadzi do uszkodzenia zespołu tkanek i kości utrzymujących zęby w zębodole, a w skrajnych przypadkach nawet do ich utraty. W ostrych stanach zapalnych dziąsła są opuchnięte i mocno krwawią, z ust wydobywa się nieprzyjemny zapach. Innymi objawami paradontozy mogą być ruszające się zęby, recesja (obniżenie się) dziąseł, tworzenie się kieszeni dziąsłowych między dziąsłem a zębem, a nawet ropienie.
- Ropień dziąsła – jest to skupisko ropy powstające w wyniku, nagromadzenia się płytki bakteryjnej i innych chorób przyzębia. Zwykle występuje w kieszeniach dziąsłowych, gdzie gromadzą się bakterie. Ten przypadek łatwo rozpoznać, ponieważ krwawienie dziąsła i wydzielanie ropy występuje przy jednym zębie.
Ból i krwawienie dziąseł mogą być spowodowane różnymi chorobami przyzębia, z których wiele wynika z nagromadzenia płytki nazębnej i kamienia nazębnego, dlatego tak ważne jest dbanie o regularną higienę jamy ustnej. Ponadto trzeba zwracać uwagę na wszystkie problemy z dziąsłami, a w przypadku przewlekłego krwawienia warto skonsultować się z dentystą, a najlepiej z periodontologiem.
Krwawiące dziąsła w ciąży
Krwawienie dziąseł w ciąży jest wynikiem ciążowego zapalenia dziąseł, występuje bardzo często i może być spowodowane zmianami hormonalnymi. Wzrost poziomu progesteronu i estrogenu (żeńskie hormony płciowe) zwiększa przepływ krwi również w jamie ustnej, z tego powodu dziąsła stają się bardziej wrażliwe i opuchnięte, a przez to są bardziej podatne na krwawienie.
Hormony ciążowe powodują większą wrażliwość dziąseł na bakterie znajdujące się w płytce nazębnej, co prowadzi do stanu zapalnego i krwawienia zwłaszcza podczas szczotkowania i nitkowania zębów.
Objawy ciążowego zapalenia dziąseł mogą wystąpić nawet w pierwszym trymetrze ciąży, jednak wtedy są one łagodne i mogą zostać przeoczone. Nasilenie objawów występuje zazwyczaj w drugim trymestrze, kiedy dochodzi do zwiększenia poziomu hormonów, w tym czasie widoczne jest znaczne zaczerwienienie i opuchlizna. W trzecim trymestrze stężenie hormonów jest wysokie co utrzymuje lub nawet wzmacnia objawy zapalenia. Wówczas może dochodzić do wzmożonej bolesności dziąseł i wydzielania nieprzyjemnego zapachu z ust.
Ciężkie choroby przyzębia mogą być przyczyną przedwczesnego porodu oraz innych powikłań związanych ze zdrowiem matki i dziecka, dlatego leczenie ciążowego zapalenia dziąseł jest konieczne. Ponadto dzięki zastosowanej terapii zmniejsza się dyskomfort związany z objawami tego schorzenia. Objawy mogą zmniejszyć się po porodzie, lecz samoistny zanik zapalenia jest mało prawdopodobny. Leczenie obejmuje codzienną higienę jamy ustnej, regularne wizyty u dentysty w celu usunięcia kamienia nazębnego i monitorowania stanu zdrowia jamy ustnej.
Jak leczyć krwawienie dziąseł?
Krwawienie dziąseł często wymaga leczenia. Jeżeli jest przewlekłe, konieczna jest konsultacja z dentystą. Pierwsze kroki jakie można podjąć w przypadku tej dolegliwości to zmiana szczoteczki na miękką i delikatniejsze szczotkowanie, aby nie uszkodzić dziąseł i nie podrażniać ich.
Należy używać pasty na krwawiące dziąsła zawierającej składniki aktywne, które pomagają zmniejszyć stan zapalny dziąseł, oraz zmyć płytkę nazębną. Warto zwrócić uwagę, czy w składzie zawarty jest koenzym Q10, który wspiera zdrowie dziąseł i redukuje stany zapalne. Składniki takie jak cynk i triklosan działają przeciwbakteryjnie, a alantoina przyspiesza gojenie się tkanek.
Można również zastosować płyny antyseptyczne, które zwalczają bakterie odpowiedzialne za zapalenie oraz zmniejszają stan zapalny. Podobnie działają płukanki do ust zawierające chlorheksydynę, która dodatkowo zapobiega tworzeniu się płytki nazębnej, zmniejsza krwawienie dziąseł i pomaga odbudować ich zdrową tkankę.
Pomocne mogą być przeciwzapalne płukanki roślinne, które są dostępne w różnych formach, takich jak herbatki do płukania, płukanki i żele. Szałwia łagodzi krwawienie dziąseł, działa antyseptycznie i ściągająco. Podobne właściwości ma rumianek, natomiast tymianek dodatkowo działa przeciwgrzybicznie i pomaga w redukcji bakterii, a nagietek przyspiesza gojenie się ran. Wszystkie wymienione zioła wspomagają leczenie stanów zapalnych dziąseł.
W regeneracji dziąseł ważna jest dieta, warto w niej uwzględnić witaminy, które odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia jamy ustnej i mogą pomóc w ich leczeniu.
Witamina C wzmacnia naczynia krwionośne i jest niezbędna do produkcji kolagenu, który jest kluczowym składnikiem tkanki dziąseł. Dodatkowo ma właściwości antyoksydacyjne, które pomagają zwalczyć stany zapalne. Jej źródłem są owoce cytrusowe, jagody, papryka i brokuły.
Witamina K jest kluczowa w procesie krzepnięcia krwi, przez co ma działanie przeciwkrwotoczne. Znajduje się w zielonych warzywach liściastych, takich jak szpinak, jarmuż czy kapusta oraz w olejach roślinnych.
Witamina D wzmacnia układ odpornościowy, co pomaga w walce ze stanami zapalnymi. Jej głównym źródłem jest ekspozycja na światło słoneczne, tłuste ryby oraz jaja.
Jeśli dieta jest uboga w te witaminy to warto rozważyć suplementację, w formie tabletek kapsułek lub kropli. Jednak przed jej rozpoczęciem należy wykonać badania, które wskażą poziom tych witamin w organizmie i zgłosić się do lekarza w celu ustalenia odpowiedniej dawki.
Leczenie krwawiących dziąseł u dentysty
Pierwszy krok jaki podejmie lekarz w gabinecie stomatologicznym to diagnostyka i dokładne badanie jamy ustnej, aby zidentyfikować przyczynę krwawienia. Czasami potrzebne jest zdjęcie rentgenowskie, które pomoże ocenić stan kości i tkanek wokół zębów.
Dentysta podejmuje różnorodne metody leczenia dostosowane do każdego pacjenta. Najczęściej przeprowadzany jest zabieg skalingu, czyli usunięcia kamienia nazębnego z powierzchni zębów i poniżej linii dziąseł za pomocą narzędzi ultradźwiękowych lub ręcznych. Po usunięciu kamienia i płytki nazębnej lekarz poleruje powierzchnię zębów usuwając drobne przebarwienia i nierówności.
W przypadku bardziej zaawansowanych chorób dziąseł pomocny może być kiretaż poddziąsłowy, który dzieli się na zamknięty i otwarty. Kiretaż zamknięty polega na głębokim usunięciu złogów kamienia nazębnego i bakterii oraz wypolerowaniu korzeni. W przypadku ciężkiego zapalenia przyzębia koniczny będzie kiretaż otwarty, który polega na nacięciu dziąsła i uwidocznieniu powierzchni korzeni, aby dokładnie oczyścić obszary poddziąsłowe. Oba te zabiegi wykonuje się w znieczuleniu miejscowym.
Krwawienie dziąseł może być leczone farmakologicznie. Zazwyczaj wystarcza miejscowe zastosowanie antybiotyków w postaci żelu, włókien lub płukanek, jednak w przypadku poważnych zakażeń mogą być zastosowane ogólnoustrojowe antybiotyki doustne.
Przy przerośniętych dziąsłach lub gdy wystąpi zakażenie lekarz może zastosować terapię laserową. Jest to mało inwazyjna metoda, która może zmniejszyć krwawienie i przyspieszyć proces gojenia.
W przypadku znacznej recesji dziąseł konieczny może być przeszczep tkanek miękkich. Zabieg polega na pobraniu tkanki miękkiej z podniebienia lub guza szczęki i przeniesienia go do docelowego miejsca. Całkowita regeneracja jamy ustnej zachodzi w ciągu kilku tygodni.
Domowe sposoby na krwawienie dziąseł
Można samodzielnie podjąć kroki, aby zmniejszyć dyskomfort przy tej dolegliwości. Domowe sposoby na krwawienie dziąseł mogą wspierać leczenie i przynoszą ulgę. Regularne szczotkowanie i nitkowanie zębów zmniejszają poziom płytki nazębnej. Jednak warto to robić delikatnie, a szczoteczkę zamienić na miękką. Lepszym wyborem mogą być szczoteczki soniczne i oscylacyjno-rotacyjne, które oczywiście można używać w przypadku krwawienia dziąseł. Są one bardzo skuteczne w usuwaniu płytki nazębnej i lepiej docierają do trudno dostępnych miejsc.
Innym sposobem na krwawiące dziąsła są naturalne płyny do płukania jamy ustnej, które każdy może sam przygotować w domu. Płukana z soli morskiej działa antyseptycznie i pomaga zmniejszyć stan zapalny. Wystarczy rozpuścić pół łyżeczki soli w ciepłej wodzie i płukać jamę ustną przez 30 sekund. Zamiast soli można użyć pięknie pachnącego olejku z drzewa herbacianego, który ma podobne właściwości.
Samemu można również sporządzić napary ziołowe do płukania jamy ustnej. Działają one przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie. Idealnie do tego nadają się szałwia, rumianek, tymianek i nagietek.
Warto również unikać stresu, ponieważ może on wpływać na zdrowie dziąseł. W tym celu można stosować różne techniki relaksacyjne, takie jak joga lub medytacja.
Ważnym aspektem jest odpowiednie nawilżenie jamy ustnej, jeżeli jest ona sucha sprzyja rozwojowi bakterii. Dlatego bardzo istotne jest picie dużej ilości wody.
Na stan jamy ustnej wpływają także liczne używki. Warto więc ograniczyć, a najlepiej rzucić palenie tytoniu oraz picie alkoholu.
Bibliografia:
- R. Górska, T. Konopka, Periodontologia współczesna, Wydanie 1, Med. Tour Press International, Otwock 2013
- F.H Wolf, E.M Rateitschak, K.H. Rateitschak, Periodontologia, Wydanie 1. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2006.
- Z. Jańczuk, Choroby przyzębia. Zapobieganie, diagnostyka i leczenie, Wydanie 5, PZWL 2022
- Z. Jańczuk, Praktyczna periodontologia kliniczna, Kwintesencja 2004.
Podziel się artykułem ze znajomymi
