Co uczula i pyli w maju? Najpopularniejsze alergeny!

Co pyli w maju? Wiele osób zastanawia się nad tym, dopiero kiedy doświadczy pierwszych objawów alergii. U niektórych uciążliwe dolegliwości pojawiają się regularnie od dzieciństwa, u innych pierwszy atak kataru siennego zaskakuje dopiero w dorosłości. Jakie rośliny najbardziej uczulają w maju i jak sobie radzić z objawami? Wyjaśniamy.

Alergia w maju: objawy

Alergie w maju oznaczają nadwrażliwość na alergeny, które powszechnie występują w tym okresie w środowisku. W przypadku uczulenia na rośliny wiatropylne chodzi o białka obecne w ziarnach pyłku, które osadzają się na błonach śluzowych (np. nosa, spojówek). U osób zdrowych nie powoduje to żadnych dolegliwości, ale układ odpornościowy alergików zaczyna produkować histaminę – główną substancję odpowiedzialną za objawy majowych alergii. Do najczęstszych dolegliwości związanych z uczuleniem należą:

• Wodnista wydzielina z nosa i zatkany nos,
• Świąd nosa
• Napady kichania,
• Łzawienie oczu,
• Pieczenie i zaczerwienienie spojówek,
• Drapanie w gardle,
• Duszności i kaszel (bez objawów infekcji),
• Ból głowy,
• Zmęczenie,
• Upośledzenie lub utrata węchu (rzadko).

Alergia w maju, która występuje sezonowo i objawia się nieżytem nosa, to inaczej katar sienny albo pyłkowica. Chociaż dolegliwości mogą przypominać przeziębienie, zmniejszają się lub całkowicie ustępują, gdy pacjent zastosuje leki na alergię (również dostępne bez recepty).

Co pyli w maju?

Warto zauważyć, że okres kwitnienia roślin zależy od pogody, rejonu Polski, a także gatunku. W związku z tym to, co uczula w maju na północnym wschodzie, na południowym zachodzie może pylić pod koniec kwietnia (różnica w przypadku drzew i traw to 10-14 dni). W tabeli poniżej znajdziesz najpopularniejsze alergeny z podziałem na dekady maja (to dane uśrednione – zawsze warto sprawdzać informacje na temat stopnia zapylenia w swoim miejscu zamieszkania).

Niskie pylenie (stężenie) oznacza niewielkie ryzyko wystąpienia objawów alergicznych, średnie – możliwe objawy u osób wrażliwych, a duże – wysokie prawdopodobieństwo objawów uczulenia. Cladosporium i Alternaria to nie rośliny, tylko grzyby pleśniowe, które wytwarzają alergizujące zarodniki. W sezonie wiosenno-letnim bywają tak samo dokuczliwe, jak pyłki roślin – szczególnie dla osób z astmą, katarem siennym czy atopią. Grzyby nie są sezonowe w takim sensie jak brzoza czy trawy, ale ich stężenie zależy od pogody – im cieplej i wilgotniej, tym więcej ich w powietrzu.

Co pyli w maju na żółto?

Żółty pyłek, który zaczyna pokrywać wszystko w maju, to najczęściej pyłek sosny. Na szczęście sosna praktycznie nie uczula, ponieważ jej ziarenka są za duże, żeby dotrzeć do dolnych dróg oddechowych. Zdarza się jednak, że powoduje mechaniczne podrażnienie spojówek albo nosa, a także maskuje obecność innych alergenów (np. brzozy, dębu czy traw).

Co pyli w maju na zielono?

Zielonkawy pyłek pojawiający się w maju to najprawdopodobniej pyłek dębu. Wymieszany z kurzem albo wodą po deszczu może tworzyć zielony osad. Dąb wykazuje umiarkowane właściwości alergizujące, choć u osób uczulonych na pyłki innych drzew liściastych (zwłaszcza brzozy) może wywołać silne objawy na zasadzie alergii krzyżowej.

Jak leczyć alergię w maju?

Leczenie majowych alergii nie należy do łatwych – najlepiej byłoby wyjechać gdzieś, gdzie nie występują alergeny. Większość alergików raczej nie ma takiej możliwości, dlatego trzeba wspierać się farmakoterapią i w miarę możliwości ograniczyć ekspozycję na pyłki.

Alergia w maju: farmakoterapia

Prof. Piotr Kuna (specjalista ds. alergologii, z Kliniki Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii, Uniwersytetu Medycznego w Łodzi) radzi, żeby leczenie alergii w maju zacząć, zanim pylenie „rozkręci się na dobre”. Specjalista wyjaśnił, że powinno się profilaktycznie przyjmować leki przeciwhistaminowe (np. preparaty na katar alergiczny) przed wystąpieniem objawów. Dzięki temu dolegliwości można opóźnić o 2-4 tygodnie, a do tego znacznie je osłabić (nawet dwukrotnie w porównaniu z osobami, które nie stosują takich leków) (Szczepaniak, 2018). Oprócz tego, jeśli zachodzi taka potrzeba, warto aplikować krople do oczu na alergię (przy dolegliwościach ze strony spojówek) oraz preparaty na alergię skórną (pyłki osiadające na ciele mogą wywołać również reakcje skórne).

Unikanie ekspozycji na to, co pyli w maju, czyli dobre praktyki alergików

Trudno uniknąć kontaktu z pyłkami w maju, jednak stosowanie się do poniższych wskazówek może pomóc w łagodzeniu objawów alergii.

• Nie wybieraj się na wycieczki na tereny wiejskie i podmiejskie, np. pola, łąki, nieużytki, lasy liściaste, parki, skwery, w okresie intensywnego pylenia, a przy planowaniu podróży uwzględniaj komunikaty o stężeniu pyłków.
•  Nie koś trawy i unikaj świeżo skoszonych trawników czy pasów zieleni.
• Zostań w pomieszczeniu w gorące, suche i wietrzne dni. Nie otwieraj też wtedy okien.
•  Po narażeniu na kontakt z pyłkami umyj ciało i włosy oraz zdejmij ubrania, na których mogły osiąść.
• Nie susz ubrań, ręczników ani pościeli na zewnątrz.
• Nie jedz pokarmów, które mogą reagować krzyżowo z pyłkami (np. osoby uczulone na brzozę powinny unikać selera, marchwi, jabłek i wiśni).

Na co alergia w maju? Odpowiedzi na częste pytania

Poniżej publikujemy odpowiedzi na najczęstsze pytania dotyczące alergii na pyłki w maju.

•  Jakie są objawy alergii w maju? Typowe dla alergicznego nieżytu nosa, czyli wodnisty katar, kichanie, zatkany nos, swędzenie i łzawienie oczu, a także uczucie zmęczenia i ból głowy. U osób z astmą może pojawić się kaszel, świszczący oddech lub duszność. Objawy nasilają się w ciepłe, wietrzne dni.
• Co uczula na początku maja? Na początku maja w powietrzu obecne są pyłki brzozy (końcówka sezonu), dębu (start pylenia), topoli, a także pierwsze pyłki traw i chwastów (np. szczaw, babka). Może też wzrastać stężenie zarodników grzybów pleśniowych.
• Jakie trawy pylą w maju? W maju zaczyna się sezon pylenia traw, który w Polsce trwa aż do sierpnia. Nie chodzi tu o pojedyncze gatunki, tylko o całą rodzinę traw – większość z nich ma podobne białka alergenne. Wśród pylących gatunków można wymienić m.in. żyto, wiechlinę łąkową, kostrzewę, tymotkę łąkową czy perz właściwy.

Co pyli w maju? Podsumowanie

Maj to trudny czas dla alergików. W powietrzu unoszą się m.in. pyłki brzozy, traw, dębu i topoli, które powodują uciążliwe objawy. Niestety, alergii nie da się wyleczyć ani zapobiec jej rozwojowi, jednak stosowanie leków przeciwalergicznych i unikanie kontaktu z alergenami przynosi znaczną ulgę.

Źródła

1.       Szczepaniak W., Zaczyna się sezon pylenia, 2018. https://www.mp.pl/pacjent/alergie/aktualnosci/182956,zaczyna-sie-sezon-pylenia. [dostęp: 17.04.2025].

2.       https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/choroby/57586,alergiczny-niezyt-nosa. [dostęp: 17.04.2025].

3.       https://www.mp.pl/pacjent/alergie/lista/61195,mam-wiosenna-alergie-co-robic. [dostęp: 17.04.2025].

4.       https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/alergeny/wziewne/62431,kalendarz-pylenia-roslin. [dostęp: 17.04.2025].

5.       https://www.mp.pl/pacjent/astma/wszystkooastmie/kacikalergika/45993,pylki-roslin. [dostęp: 17.04.2025].

6.       https://www.gov.pl/web/psse-lobez/co-pyli-w-maju. [dostęp: 17.04.2025].

7.       https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/jak-sobie-radzic-z-alergia-na-pylki. [dostęp: 17.04.2025].