Ciśnienie rozkurczowe – niskie, wysokie. Co ono oznacza?

Ciśnienie rozkurczowe, zwane potocznie dolnym, rejestrowane jest, gdy serce się rozkurcza i wypełnia krwią. Zarówno zbyt wysoka, jak i zbyt niska wartość tego ciśnienia powinna być skonsultowana z lekarzem. Nieleczone nieprawidłowe ciśnienie rozkurczowe może prowadzić do wielu powikłań narządowych organizmu. Dlatego tak ważna jest wiedza, jakim parametrom powinno odpowiadać to ciśnienie, jak je sprawdzać, regulować  i leczyć.

Ciśnienie krwi, zarówno rozkurczowe, jak i skurczowe to siła nacisku, jaką krew wywiera na żyły. Ta siła jest zmienna. Gdy nowa „porcja” krwi dociera z serca do naczyń krwionośnych, wartość ciśnienia jest maksymalna. Pomiędzy tymi falami dopływu krwi wartość ciśnienia jest najniższa. I właśnie te dwie wartości określane są albo jako ciśnienie rozkurczowe, gdy wysokość ciśnienia jest minimalna, albo jako ciśnienie skurczowe, gdy wysokość ciśnienia jest maksymalna.

Parametry ciśnienia tętniczego odgrywają istotna rolę w ocenie zdrowia każdego człowieka. Wysokość ciśnienia określają dwie liczby, związane z pracą serca, a dokładnie z jego kurczeniem się i rozkurczaniem (np. 130/70mm Hg). I właśnie jedna z nich, ta druga, to wartość ciśnienia rozkurczowego.  

Jakie są parametry prawidłowego ciśnienia rozkurczowego?

Wartość ciśnienia tętniczego rozkurczowego podawane jest w milimetrach słupa rtęci czyli mm Hg. Klasyfikacja ciśnienia rozkurczowego przedstawia się następująco:

• optymalne – ok. 80 mm Hg,
• prawidłowe – 80-84 mm Hg,
• wysokie, ale jeszcze prawidłowe – 85-89 mm Hg.
  
  

Szybkie wykrycie zbyt wysokiego ciśnienia rozkurczowego pozwala zapobiec nadciśnieniu tętniczemu.

Nieleczone w tym przypadku może spowodować:

• chorobę wieńcową,
• przerost mięśnia sercowego,
• niedokrwienie mózgu,
• silne bóle głowy.
  
  

Dlatego tak ważną jest prawidłowa kontrola pomiarów ciśnienia. Co do zasady o wyniku badania decydują 2 niezależne pomiary, podczas 2 różnych wizyt u lekarza. Jeśli ciśnienie tętnicze rozkurczowe osiąga wartość wysoką czyli powyżej 90 mm Hg, wskazana jest dalsza diagnostyka. Ciśnienie tętnicze można również kontrolować w domu przy użyciu właściwego aparatu.

Jak prawidłowo zmierzyć samodzielnie ciśnienie w domu?

Tylko dorośli powinni dokonywać pomiarów samodzielnie. Oto kilka zasad (porad) prawidłowego mierzenia ciśnienia:

• najlepiej korzystać z aparatów tzw. naramiennych, elektronicznych (nie ma wówczas potrzeby używania słuchawek),
• bezpośrednio przed pomiarem niewskazane jest palenie papierosów, spożywanie alkoholu,
• pomiaru nie należy wykonywać po wysiłku fizycznym,
• niewskazany jest silny stres bądź wzburzenie w trakcie pomiaru,
• wskazana jest spokojna pozycja siedząca,
• ręka na którą zakładana jest opaska aparatu powinna swobodnie spoczywać na stabilnej powierzchni,
• opaska aparatu co do zasady powinna być zakładana 3 cm powyżej łokcia,
• otoczenie, w którym wykonywany jest pomiar powinno być ciche i spokojne.
  
  

Gwarancją uzyskania prawidłowego wyniku pomiaru jest przestrzeganie wymienionych zasad. Gdy ciśnienie rozkurczowe jest za wysokie lub zbyt niskie, należy skontaktować się z lekarzem.

Wysokie ciśnienie rozkurczowe

Podwyższone ciśnienie rozkurczowe jest przyczyną wielu schorzeń (np. udar, zawał serca czy choroby nerek). Występuje ono w połączeniu z wysokim ciśnieniem skurczowym lub w postaci tzw. izolowanego nadciśnienia rozkurczowego, a to oznacza, iż za wysokie jest wtedy tylko ciśnienie rozkurczowe. Prawidłowa maksymalna wysokość tego rodzaju ciśnienia może dochodzić do 90 mm Hg. Jeśli jest ono wyższe, mamy do czynienia z nadciśnieniem.

W medycynie wyróżnia się 3 stopnie nadciśnienia rozkurczowego:

• stopień 1 (nadciśnienie łagodne) – 90-99 mm Hg,
• stopień 2 (nadciśnienie umiarkowane) – 100-109 mm Hg,
• stopień 3 (nadciśnienie ciężkie) – powyżej 110 mm Hg.
  
  

Przyczyny wysokiego ciśnienia rozkurczowego

Przyczyny zbyt wysokiego ciśnienia rozkurczowego mogą być różne. Do głównych zalicza się:

• otyłość (jako skutek nieprawidłowej diety),
• długotrwały stres,
• nadmierne korzystanie z używek typu papierosy czy alkohol,
• choroby (np. nerek czy tarczycy),
• przyjmowanie leków,
• nadmierne spożywanie soli (powyżej 5 gramów dziennie).
  
  

Objawy wysokiego ciśnienia rozkurczowego

Niekiedy trudno rozpoznać objawy podwyższonego ciśnienia rozkurczowego. Są one na tyle powszechne i często występujące, że dość prosto pomylić je z innymi dolegliwościami.

Do takich objawów między innymi należą:

• bóle głowy,
• zawroty głowy,
• bezsenność,
• krwotoki z nosa,
• pogorszenie widzenia ( a także mroczki lub błyski w oku).
  
  

Jak obniżyć ciśnienie rozkurczowe?

Leczenie podwyższonego ciśnienia rozkurczowego może odbywać się tylko pod kontrolą lekarza. Przy niewielkich wahaniach nie ma konieczności wprowadzania leków. Obniżyć ciśnienie można poprzez:

• wprowadzenie odpowiedniej diety (bogatej w warzywa i owoce),
• „zrzucenie” kilku niepotrzebnych kilogramów,
• ograniczenie używek (alkoholu i papierosów),
• wprowadzenie codziennej aktywności fizycznej.
  
  

Tylko sumienne i systematyczne stosowanie nowych reguł w codziennym życiu sprzyja skutecznemu leczeniu. Jeśli lekarz zadecyduje o konieczności przyjmowania leków często jest to jednoznaczne z przyjmowaniem leków przez długi czas, niekiedy do końca życia.

Ważne: nieleczone nadciśnienie zwiększa ryzyko zachorowań na niektóre z chorób, może doprowadzić do udaru czy niedokrwienia mózgu, przyspieszyć rozwój miażdżycy i niewydolności nerek, jak i również spowodować uszkodzenia siatkówki, niekiedy nieodwracalne. Dlatego tak ważne jest właściwe leczenie, a wcześniej profilaktyka.

Niskie ciśnienie rozkurczowe

Niskie ciśnienie rozkurczowe występuje rzadziej niż nadciśnienie. Jego objawy są zazwyczaj łagodniejsze, dlatego tez chorzy niekiedy je bagatelizują. O zaniżonym ciśnieniu rozkurczowym mówi się, gdy nie przekracza:

• 70 mm Hg w przypadku mężczyzn,
• 60 mm Hg w przypadku kobiet.
  
  

Częstymi przyczynami pojawienia się tej dolegliwości są:

• niewydolność serca,
• odwodnienie,
• utrata krwi,
• ciąża.
  
  

To właśnie ciężarne kobiety narażone są najbardziej na zaburzenia ciśnienia z uwagi na niewydolność naczyniową. Niskie ciśnienie rozkurczowe może być również skutkiem zaburzeń gospodarki hormonalnej.

Jeżeli schorzenie to nie wywołuje poważniejszych objawów, nie ma potrzeby wprowadzania leczenia farmakologicznego. Jednak zawsze powinien o tym zdecydować lekarz. Wystarczy wtedy filiżanka kawy czy zwiększenie codziennej ilości soli. Można również wprowadzić do codziennego trybu życia niewielki wysiłek, który wspomoże ukrwienie organizmu i poprawi samopoczucie.

Jeśli niskie ciśnienie rozkurczowe wywołują określone przyczyny, konsultacja medyczna jest jak najbardziej wskazana.

Do takich sytuacji zalicza się:

• omdlenia,
• zawroty głowy,
• kołatanie serca,
• duszność,
• trwałe uczucie zmęczenia,
• zimna skóra stóp i dłoni.
  
  

Ważne: z uwagi na wagę schorzenia, zawsze należy skonsultować się z lekarzem, pomimo możliwości stosowania „domowych” sposobów leczenia zbyt niskiego czy wysokiego ciśnienia rozkurczowego.