Skaczące ciśnienie tętnicze to nic innego, jak częste wahania jego wartości. Aby móc je zdiagnozować, należy wiedzieć jakie parametry uznaje się za ciśnienie wysokie i niskie. Przeczytaj, kiedy można mówić o nadciśnieniu, a kiedy o ciśnieniu zbyt niskim i jakie skutki dla zdrowia mogą mieć jego nagłe skoki.
Czym jest ciśnienie tętnicze?
Ciśnienie krwi stanowi jeden z podstawowych pomiarów stanu zdrowia człowieka. Określa z jaką siłą, pompowana przez mięsień sercowy krew, naciska na naczynia krwionośne. Im szybciej i mocniej krew przez nie przepływa, tym ciśnienie jest wyższe. Jeśli z kolei mniejsza ilość krwi, wolniej uderza o ściany naczyń krwionośnych, ciśnienie jest odpowiednio niższe. Zbyt wysokie jest szczególnie niebezpieczne dla zdrowia.
Pomiar ten podaje się w jednostce jaką są milimetry słupka rtęci (mmHg) i zawsze mówimy przy nim o dwóch wartościach, ciśnieniu skurczowym, które zawsze jest podawane jako pierwsze w kolejności. Określa ono największą siłę z jaką serce wypompowuje krew podczas skurczu, druga liczba z kolei oznacza minimalne ciśnienie jakie zachodzi w tym czasie w tętnicach podczas gdy serce się rozkurcza.
Ile wynosi prawidłowe ciśnienie?
Aby móc mówić o skokach ciśnienia, należy znać wartości, które uznaje się za normę. I tak przyjmuje się, że pierwsza wartość (wartość górna) czyli ciśnienie skurczowe nie powinna przekraczać 140 mmHg ani być mniejsza niż 90 mmHg. Z kolei ciśnienie rozkurczowe, czyli wartość druga (wartość dolna) nie powinna być większa niż 90 mmHg i mniejsza niż 60 mmHg. Kiedy ciśnienie wynosi na przykład 146/97 mmHg to znak, że jest ono wyższe niż powinno. W takim wypadku należy powtórzyć pomiar po upływie około co najmniej 6 godzinach lub na drugi dzień.
Pamiętaj! Przy mierzeniu ciśnienia, nie ma znaczenia, na której ręce robisz pomiar ciśnienia. Ważne jest, by robić to na tej samej kończynie (gdyż wartości te mogą się delikatnie różnić między kończynami) oraz w tych samych porach dnia. Rano ciśnienie jest najniższe, podczas gdy około południa wskazuje już wyższe wartości.
Objawy skaczącego ciśnienia
O skaczącym ciśnieniu można mówić w sytuacji, kiedy z prawidłowych granic zmienia swoją wartość na dużo wyższą lub niższą. Skoki ciśnienia występują stosunkowo często, zwłaszcza u osób, które żyją w stresie czy są przemęczeni lub narażeni na odczuwanie silnych emocji. Takie nagłe wahanie się ciśnienia, w momencie gdy osiąga bardzo wysokie lub niskie pomiary może być niebezpieczne dla zdrowia. Przewlekłe skoki ciśnienia, w skrajnych przypadkach mogą prowadzić do zawału, niewydolności nerek czy udaru.
Objawami nagłego skoku ciśnienia mogą być:
- ból głowy,
- potliwość,
- zawroty głowy,
- wysoki puls,
- mdłości,
- kłujący ból w klatce piersiowej,
- ból oczu,
- wymioty,
- uczucie osowienia,
- problemy z koncentracją,
- omdlenia.
Jeśli występują niektóre z powyższych objawów należy ciśnienie. Jeśli wskaże wartości wyższe niż 140 mmHg dla ciśnienia skurczowego i 90 mmHg dla ciśnienia rozkurczowego, oznacza to, że ciśnienie jest zbyt wysokie. Z kolei gdy wartości będą niższe niż 90/60 mmHg, to znak, że masz zbyt niskie ciśnienie.
Jednorazowe skoki ciśnienia nie są groźne. Mogą je powodować:
- stres,
- przemęczenie,
- duże wzburzenie emocjonalne,
- zła dieta, z dużą ilością tłuszczy, cukrów czy soli,
- brak ruchu.
Jeśli sytuacja ta będzie się powtarzać, zwróć się do lekarza. Ten z pewnością zaleci dalsze kontrolowanie ciśnienia i w wypadku utrzymującego się nadciśnienia, niedociśnienia czy występowania jego skoków, zleci odpowiednie leki. W wypadku skoku ciśnienia na zbyt wysokie zaleca się leki zawierające kaptopryl, który wpływa na układ sercowo-naczyniowy, ośrodkowy układ nerwowy i gospodarkę wodno-elektrolitową.
Nieco inaczej sprawa wygląda przy niskim ciśnieniu. Tu rzadziej stosuje się farmakoterapię, gdyż nie ma badań, które potwierdzają szkodliwość tego stanu.
Jeśli objawy takie jak:
- częste i szybkie męczenie się,
- brak koncentracji,
- osłabienie
- czy brak energii,
po wcześniejszym wykluczeniu innych stanów chorobowych takich jak anemia, cukrzyca, przewlekły stres czy nadczynność nadnerczy, będzie się utrzymywać, a jedyną diagnozą będzie obniżone ciśnienie, można stosować krople na podwyższenie ciśnienia, jednak lekarze zalecają je w skrajnych przypadkach, takich jak nawracające omdlenia.
Przyczyny skaczącego ciśnienia
Do najczęstszych przyczyn takiego stanu zaliczyć należy:
- stres,
- przepracowanie,
- nieprawidłowa dieta,
- brak ruchu,
- genetyka,
- wahania hormonalne,
- menopauza,
- odstawienie leków antykoncepcyjnych.
Kiedy u osoby cierpiącej na regularne skoki ciśnienia czy nadciśnienia, wyniki badań potwierdzą prawidłowe funkcjonowanie serca, poziomu cholesterolu czy nerek, lekarze mogą podejrzewać, że sytuacja ta spowodowana jest nerwicą bądź zaburzeniami psychicznymi spowodowanymi przewlekle odczuwanymi negatywnymi emocjami. W takim wypadku, należy zgłosić się do psychologa, który potwierdzi lub wykluczy dolegliwość związaną z obecnością depresji czy nerwicy lękowej.
Warto pamiętać, że zaburzenia układu nerwowego są ściśle związane z kondycją psychiczną danej osoby. W sytuacji, w której to silne wzburzenia emocjonalne, bądź odczuwanie negatywnych stanów psychofizycznych jest bezpośrednia przyczyną nadciśnienia, należy zacząć działać u podstaw, czyli poddać się psychoterapii bądź, jeśli tak zleci psychiatra, także odpowiedniej farmakologii. Ograniczenie do minimum sytuacji stresowych, otaczanie się ludźmi, którzy mają na nas pozytywny wpływ, spędzanie wolnego czasu w ulubiony sposób, który relaksuje, mogą skutecznie pomóc w walce z nadciśnieniem spowodowanym nerwicą.
Jak postępować przy skaczącym ciśnieniu?
Najlepiej odpowiednio zmodyfikować styl życia, by naturalnie unormować ciśnienie tętnicze.
Do takich zaleceń zalicza się:
- sport, taki jak jazda na rowerze, pływanie, bieganie czy chociażby joga
- ograniczenie w diecie ilości tłuszczy nasyconych, cukrów i soli,
by podwyższyć ciśnienie, zaleca się:
- wypijanie większych ilości płynów,
- jedzenie mniejszych porcji, za to częściej, najlepiej co ok 3-4 godziny
- dodawanie soli do potraw,
- unikanie pozycji w której długo stoimy
By mieć ciśnienie pod kontrolą, należy pamiętać, że nie ma lepszej recepty na zdrowie, jak prowadzenie higienicznego trybu życia, zarówno w sferze fizycznej jak i psychicznej.
Autor: Paulina Morawska
Czytaj też:
- Jakie są objawy nadciśnienia? Porady, leczenie choroby
- Jakie są domowe sposoby na obniżenie ciśnienia?
- Jakie ciśnienie jest niebezpieczne? Kiedy pójść do lekarza?
- Jak wykonać pomiar ciśnienia? Jak go odczytać?