Niewydolność wątroby to stan, w którym narząd ten nie może prawidłowo funkcjonować, prowadząc do licznych zmian w organizmie. Stopniowe uszkodzenie wątroby negatywnie wpływa na inne organy, pogarszając ogólną kondycję organizmu. Problemy z wątrobą mogą prowadzić do ograniczenia produkcji żółci niezbędnej do trawienia tłuszczów, trudności z detoksykacją organizmu, zaburzeń w regulacji poziomu cukru we krwi oraz problemów w metabolizmie węglowodanów, tłuszczów i białek, a także w produkcji białek niezbędnych do krzepnięcia krwi.

niewydolnosc-watroby

Co to jest niewydolność wątroby i do czego prowadzi?

Niewydolność wątroby to stan całkowitej lub częściowej niezdolności wątroby do prawidłowego funkcjonowania. Wątroba nie wykonuje swoich podstawowych czynności, w wyniku czego dochodzi do licznych zmian w organizmie.

Narząd ten ulegając stopniowemu uszkodzeniu negatywnie oddziałuje na inne organy i układy. Problemy z wątrobą mogą prowadzić do szeregu dysfunkcji takich jak:

· ograniczenie wytwarzania żółci niezbędnej do prawidłowego trawienia tłuszczów,

· problemy z detoksykacją organizmu, usuwaniem produktów przemiany materii, metabolitów leków,

· problemy z regulacją poziomu cukru we krwi i gospodarką cukrową,

· zaburzenia w przemianie materii, w tym metabolizmu węglowodanów, tłuszczów i białek,

· zaburzenia w wytwarzaniu białek niezbędnych do krzepnięcia krwi.

 

Przyczyny ostrej niewydolności wątroby

Medycyna wyróżnia dwa główne rodzaje choroby. Pierwsza to przewlekła niewydolność wątroby (CLF – chronic liver failure), która charakteryzuje się trwałą dysfunkcją wątroby o

podłożu przewlekłego schorzenia. Druga to postać ostra (ALF – acute liver failure), która charakteryzuje się naglą i postępującą dysfunkcją wątroby.

Źródła podają też o istnieniu postaci określanej jako ostra niewydolność wątroby nakładająca się na przewlekłą (ACLF – acute on chronic liver failure) – postać niewydolności przewlekłej o nagłym zaostrzeniu objawów.

Jako przyczyny ostrej niewydolności wątroby wskazuje się:

· nagłe niedokrwienie komórek wątroby,

· przedostanie się toksyn do organizmu np. pestycydów, ale także zatrucie grzybami np. muchomorem,

· działanie różnych typów wirusów WZW (w Polsce najczęściej występujące to: B, C, A),

· zatrucie lekami jako efekt polekowego powiększenia wątroby (np. przedawkowanie paracetamolu albo tetracyklin),

· zakrzepicę żył wątrobowych,

· ostre stany naczyniowe, np. zespół Budda i Chiariego powodujący upośledzenie odpływu krwi żylnej z wątroby,

· wynik sepsy lub wstrząsu,

· nierozpoznane przewlekłe zapalenia wątroby.

Warunkiem rozpoznania ostrej formy jest brak jakiejkolwiek choroby wątroby stwierdzonej przed wystąpieniem ALF.

 

Przewlekła niewydolność wątroby

Przewlekła niewydolność wątroby jest stanem, w którym wątroba stopniowo traci zdolność do wykonywania swoich funkcji z powodu schorzeń, które trudno poddają się terapii lub nie zostały wykryte. Przewlekła niewydolność bardzo często wykrywana jest przypadkiem podczas diagnostyki ukierunkowanej na inną dysfunkcję.

Wśród przyczyn wskazać można wskazać:

· choroby dziedziczne i genetyczne takie jak hemochromatoza lub choroba Wilsona,

· przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B (HBV) i typu C (HCV),

· stłuszczenie wątroby związane z otyłością lub cukrzycą typu 2 mogą prowadzić do gromadzenia się tłuszczu w wątrobie, co prowadzi do przewlekłego uszkodzenia tego organu,

· przewlekłe zapalenie dróg żółciowych i pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych.

· niealkoholowe stłuszczenie wątroby oraz niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby,

· alkoholowe choroby wątroby – alkoholowe stłuszczenie wątroby, alkoholowe zapalenie wątroby.

Przewlekła niewydolność wątroby prowadzi do stopniowego pogarszania się zdolności tego organu do wykonywania swoich funkcji. Może przejść w formę ostrą.

 

Jakie są objawy niewydolności wątroby?

Początkowo trudno jest rozpoznać objawy chorej wątroby. Przy przewlekłej niewydolności symptomy mogą być niejednoznaczne lub bardzo ograniczone. Diagnostyka jest więc trudna.

Pierwszymi problemami z wątrobą mogą być:

· mało swoiste symptomy takie jak: utrata apetytu, spadek masy ciała, nudności, bóle brzucha, świąd skóry, kłucie pod prawym łukiem żebrowym,

· zaburzenia przemiany materii,

· przewlekłe zmęczenie, senność,

· biegunki lub zaparcia, · wzdęcia,

· nietolerancja tłuszczów i alkoholu,

· ciemne zabarwienie moczu,

· kępki żółte,

· obrzęki w obrębie kończyn,

· zaburzenia krzepnięcia krwi.

Bardziej zaawansowany stan chorobowy może dawać takie objawy jak:

· żółtaczka,

· powiększenie wątroby,

· obecność płynu w jamie brzusznej,

· żylaki przełyku

Poważne objawy wykazuje ostra postać niewydolności wątroby. Pojawia się nagle i daje takie objawy jak:

· zaburzenia krzepnięcia,

· encefalopatia wątrobowa, czyli zaburzenia neuropsychiczne związane z obecnością toksyn w organizmie (chora wątroba nie jest w stanie odtruć organizmu),

· zespół wątrobowo-nerkowy,

· wodobrzusze,

· żółtaczka,

· skaza krwotoczna.

 

Czy niewydolność wątroby może przejść w marskość wątroby?

Miewydolność może prowadzić do marskości wątroby, która jest wynikiem długotrwałego działania czynników uszkadzających wątrobę. Uszkodzenia te prowadzą do trwałych i nieodwracalnych zmian strukturalnych w hepatocytach. Zdrowa tkanka wątroby stopniowo zostaje zastąpiona przez blizny, co prowadzi do pogorszenia funkcji wątroby. Marskość wątroby zwiększa ryzyko wystąpienia powikłań, takich jak zaburzenia krzepnięcia krwi, wodobrzusze oraz ryzyko raka wątrobowokomórkowego. W niektórych przypadkach, jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie środki zaradcze, marskość wątroby może prowadzić do śmierci, o ile nie zostanie wykonany przeszczep.

Nie wszystkie przypadki niewydolności wątroby przechodzą w marskość, ale ryzyko tego rozwoju istnieje, zwłaszcza gdy nie zostanie podjęte odpowiednie leczenie lub gdy choroba jest zaawansowana. Dlatego ważne jest regularne monitorowanie stanu zdrowia wątroby oraz ścisła współpraca z lekarzem w celu wczesnego wykrycia i zarządzania ewentualnymi powikłaniami.

 

Leczenie niewydolności wątroby

Niewydolność wątroby jest leczona w zależności od przyczyny jej powstania. To lekarz decyduje, jakie podjąć działania. Niekiedy wystarczające jest leczenie środkami farmakologicznymi, w innym przypadku potrzebna jest zmiana diety i nawyków żywieniowych.

Jeżeli u podstaw schorzenia leży zakażenie wirusem hepatotropowym, wdraża się leki przeciwwirusowe. W przypadku schorzeń o podłożu autoimmunologicznym podstawę terapii stanowią leki immunosupresyjne i przeciwzapalne. W terapii znajdują też miejsce leki wspomagające funkcje wątroby, przeciwobrzękowe, żółciopędne.

Najważniejszym etapem jest dokładne zdiagnozowanie przyczyny i podjęcie odpowiednich działań medycznych. Inaczej leczony jest chory po zatruciu lekami, inaczej po przedostaniu się toksyn do organizmu, a jeszcze inaczej po rozległym uszkodzeniu wątroby. Niekiedy wymagana jest hospitalizacja i stała opieka lekarska. W przypadku ostrej niewydolności wątroby, gdy stan chorego nie poprawia się mimo leczenia, jedynym wyjściem jest przeszczep wątroby. Transplantacja daje wielu pacjentom możliwość normalnego życia, ale pod warunkiem, iż nie pojawią się komplikacje. Do końca życia trzeba brać wtedy tzw. leki immunosupresyjne, które szczegółowo zleca lekarz.

 

Dieta przy niewydolności wątroby

Skuteczność leczenia jakichkolwiek chorób wątroby zależy bardzo od prawidłowej diety. Powinna być ona lekkostrawna, z niewielka ilością tłuszczu. Zaleca się zjadanie 5 niewielkich posiłków dziennie, w regularnych odstępach. Należy pić w dużych ilościach wodę mineralną, słabe herbaty bez cukru. Nieprawidłowa dieta powoduje spowolnienie pracy wątroby, a

wtedy jest ona niewydolna. Należy wprowadzać dietę przyjazną temu organowi. Oto co należy zmienić w nawykach żywieniowych, aby wspomagać wątrobę:

· wyeliminować tłuszcze i produkty wysokotłuszczowe z codziennej diety,

· zrezygnować ze śmietany w zupach czy sosach i zastąpić ją jogurtem naturalnym,

· kontrolować spożycie węglowodanów,

· systematycznie spożywać białko, a przede wszystkim drób, chude ryby, odtłuszczone mleko,

· jeść warzywa, najlepiej w proporcji 80 proc. dziennej porcji warzywa gotowane, 20 proc. surowe,

· pić soki owocowe lub musy na bazie owoców.

 

 

Bibliografia:

· Macnaughtan, H. Thomas „Niewydolność wątroby puka do drzwi”, tłum. Wojciech Grądalski, 2010 r.,

· Jabłkowski, J. Białkowska „Ostra niewydolność wątroby”, Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. Dr W. Biegańskiego, Klinika Chorób Zakaźnych i Chorób Wątroby, 2014 r.

share-icon Podziel się artykułem ze znajomymi

Jolanta Woźniak...

Komentarze
chevron-down