Łuszczyca - objawy, przyczyny, leczenie, domowe sposoby

Łuszczyca skóry to przewlekłe schorzenie, powodujące charakterystyczne zmiany na ciele. Ma podłoże zapalne, przez co pacjenci z jej rozpoznaniem znajdują się w grupie zwiększonego ryzyka innych chorób, między innymi metabolicznych i sercowo-naczyniowych. W tym artykule odpowiadamy na pytania, jakie są pierwsze objawy łuszczycy, co ją powoduje oraz jak można ją leczyć i wprowadzić w stan remisji.

Łuszczyca – co to za choroba?

Łuszczyca to choroba charakteryzująca się nadmiernym rogowaceniem naskórka i występowaniem specyficznych zmian skórnych. Ma charakter przewlekły i zapalny. Mimo że główne objawy łuszczycy manifestują się w obrębie skóry, warto pamiętać, że jest to schorzenie ogólnoustrojowe. Poznaj najważniejsze fakty na temat łuszczycy.

Szacuje się, że ok. 3% polskiej populacji zmaga się z tą chorobą.

W jej rozwoju biorą udział zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe.

Wyróżniamy kilka rodzajów łuszczycy. Najczęściej występuje tzw. łuszczyca zwyczajna, objawiająca się głównie zmianami skórnymi. Możliwa jest również łuszczyca stawów (łuszczycowe zapalenie stawów) oraz łuszczyca paznokci, w przebiegu których zmiany skórne mogą, ale nie muszą występować.

W leczeniu łuszczycy bardzo ważne jest podejście interdyscyplinarne. Pacjenci powinni pozostawać pod stałą opieką specjalisty, ponieważ charakteryzuje się ona okresami zaostrzeń i remisji.

Łuszczyca – przyczyny

Niestety, mimo wzrostu świadomości oraz liczby badań naukowych, odpowiedź na pytanie skąd się bierze łuszczyca, wciąż pozostaje tajemnicą. Wiadomo jednak, że podłoże łuszczycy jest bardzo złożone, a w rozwoju choroby biorą udział zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe.

Czy łuszczyca jest dziedziczna? W rozwoju choroby mogą brać udział niektóre polimorfizmy genów. Przyjmuje się, że ryzyko zachorowania dziecka zdrowych rodziców jest bardzo niskie i wynosi 1–2%. Jeśli choruje jeden rodzic, ryzyko to wzrasta do 10-20%. W przypadku występowania choroby u obojga rodziców, ryzyko u dziecka sięga nawet 70%.

Czy łuszczycą można się zarazić? Nie! Łuszczyca nie przenosi się między ludźmi i nie można na nią zachorować w wyniku bliskiego kontaktu z osobą chorą. To ważne, aby o tym pamiętać, ponieważ pacjenci z łuszczycą często borykają się ze społecznym odrzuceniem, wynikającym z niewiedzy i strachu na temat tej choroby.

Jako potencjalne przyczyny łuszczycy wymienia się też zaburzenia immunologiczne oraz przebyte infekcje, stosowanie niektórych leków, przewlekły stres, palenie tytoniu i picie alkoholu.

Łuszczyca – objawy

Jak wygląda łuszczyca? Głównym symptomem tej choroby są zmiany skórne powstałe w wyniku zaburzonego procesu regeneracji i nadmiernego rogowacenia naskórka. Początki łuszczycy mają dość indywidualny przebieg, jednak pierwszym objawem jest najczęściej tzw. wykwit pierwotny. Jest to zmiana o charakterze grudkowym, wyraźnie odgraniczona od zdrowej powierzchni skóry. Przybiera kolor czerwonobrunatny i ma złuszczającą się powierzchnię.

Z czasem zmiany skórne ulegają powiększeniu i tworzą się tzw. tarczki. Mają średnicę wynoszącą nawet kilka centymetrów i pokryte są blaszkami łuszczycowymi, czyli przylegającymi do siebie, srebrzystymi łuskami. Pod ich powierzchnią skóra jest bardzo błyszcząca, może też pojawić się kropelkowate krwawienie. Zmiany te zlokalizowane są najczęściej na łokciach, kolanach, owłosionej skórze głowy oraz okolicy lędźwiowo-krzyżowej pleców. Czy łuszczyca swędzi? Tak, w stanach zaostrzenia choroby może pojawić się silny świąd, pieczenie oraz tkliwość skóry.

Łuszczyca - leczenie

Wiele pacjentów z łuszczycą traktuje tę chorobę wyłącznie jako problem natury estetycznej i podejmuje próby leczenia mające na celu zmniejszenie nasilenia oraz widoczności zmian skórnych. Jest to jak najbardziej zrozumiałe i zasadne, jednak warto też pamiętać, że łuszczyca jest chorobą cechującą się przewlekłym, uogólnionym stanem zapalnym. Sprawia, że pacjenci są bardziej narażeni na wystąpienie też innych chorób, takich jak cukrzyca, otyłość, nadciśnienie, miażdżyca, zawał serca, czy udar mózgu. Co więcej, łuszczyca negatywnie wpływa na jakość życia i codzienne funkcjonowanie, a tym samym może zwiększać ryzyko wystąpienia zaburzeń nastroju i depresji. Skutki nieleczonej łuszczycy mogą być więc bardzo poważne i nie należy ich bagatelizować.

Jak leczyć łuszczycę? Przedstawiamy najważniejsze zasady i zalecenia:

Nad procesem leczenia powinien czuwać dermatolog. Wszelkie zmiany skórne należy konsultować ze specjalistą, nie zaleca się podejmowania działań na własną rękę. Skóra dotknięta łuszczycą jest bardzo wrażliwa i wymaga odpowiedniej, dobrze dobranej pielęgnacji.

Miejscowe leczenie łuszczycy polega na usunięciu łusek, zahamowaniu nadmiernego rogowacenia naskórka i zmniejszeniu stanu zapalnego. W tym celu stosuje się m.in. preparaty keratolityczne z kwasem salicylowym lub mocznikiem, pochodne węgla kamiennego w postaci maści i past, produkty z cygnoliną, glikokortykosteroidami oraz analogami witaminy D.

O wyborze leczenia miejscowego powinien zadecydować lekarz, ponieważ nie każdy z wymienionych preparatów może być bezpiecznie stosowany w każdym przypadku łuszczycy. Niektóre preparaty stosuje się tak jak tradycyjne maści i kremy, a inne wykorzystywane są do tzw. leczenia minutowego (np. produkty z cygnoliną). Część produktów na łuszczycę przeznaczona jest wyłącznie dla dorosłych, inne można stosować również u dzieci.

Jeśli zmiany łuszczycowe zajmują ponad 10% powierzchni ciała, a leczenie miejscowe nie przynosi oczekiwanych efektów, lekarz może zdecydować o rozpoczęciu leczenia ogólnego. Dostępne metody to m.in. fototerapia, czyli terapia światłem oraz farmakoterapia z wykorzystaniem metotreksatu (lek cytostatyczny), cyklosporyny A (lek immunosupresyjny) lub leków biologicznych. Zastosowanie w leczeniu łuszczycy mają też retinoidy.

Czy łuszczyca jest wyleczalna? Niestety, jest to choroba przewlekła i aktualna medycyna nie dysponuje metodami, które umożliwiałyby jej wyleczenie raz na zawsze. Leczenie ma za zadanie złagodzić objawy, wprowadzić chorobę w stan remisji i zapobiec jej powikłaniom. Możliwe są jednak nawroty i zaostrzenia objawów zwłaszcza pod wpływem stresu czy infekcji, dlatego pacjenci z łuszczycą powinni być pod stałą opieką specjalisty, który będzie na bieżąco modyfikował zalecenia i sposób leczenia.

Domowe sposoby na łuszczycę

Leczenie łuszczycy powinno obejmować również odpowiednią domową pielęgnację oraz dbałość o zdrową dietę i styl życia. Jak to zrobić?

Skóra ze zmianami łuszczycowymi wymaga codziennego nawilżania oraz natłuszczania. Najlepiej sprawdzą się do tego dermokosmetyki, kosmetyki na bazie emolientów oraz specjalne preparaty na łuszczycę. Tworzą one na skórze ochronną warstwę i zapobiegają wysuszeniu.

Jaka jest najlepsza maść na łuszczycę? Warto wybierać preparaty na problemy skórne, zawierające wysokie stężenie składników nawilżających i odżywczych oraz wykazujących działanie złuszczające. Najlepiej sprawdzą się kosmetyki bezbarwne i bezzapachowe, ponieważ są najlepiej tolerowane przez wrażliwą skórę.

W łuszczycy bardzo ważne jest też stosowanie kosmetyków złuszczających, zawierających m.in. mocznik lub kwas salicylowy. Unikaj jednak peelingów mechanicznych, to coś, czego nie lubi łuszczyca.

Podczas mycia należy wykonywać delikatne ruchy, unikać nadmiernego tarcia (również podczas wycierania ciała ręcznikiem), aby nie podrażniać dodatkowo skóry. Nie zaleca się też stosowania gąbek do mycia ani pumeksów.

Niestety nie istnieją domowe sposoby, które mogłyby całkowicie zastąpić leczenie specjalistyczne lub odpowiednią pielęgnację emolientami i dermokosmetykami. W stanach remisji można zastosować np. olej lniany, ogórecznikowy lub aloes, które odżywiają, nawilżają i natłuszczają skórę, jednak warto omówić to wcześniej z lekarzem.

W przypadku zmian łuszczycowych na owłosionej skórze głowy należy wybierać łagodne szampony oraz szczotki z naturalnego, miękkiego włosia.

Warto wprowadzić na co dzień zasady diety przeciwzapalnej. Duże ilości warzyw i owoców, ryb, dobrej jakości mięsa i nabiału, roślinnych olejów, orzechów, awokado oraz naturalnych przypraw wspomagają organizm w walce ze stanem zapalnym.

Bardzo ważnym elementem leczenia łuszczycy jest również unikanie stresu, dbałość o sen i regenerację organizmu oraz unikanie używek, zwłaszcza papierosów i alkoholu.

Podsumowanie

Łuszczyca to choroba objawiająca się głównie zmianami skórnymi. Mają one okrągły kształt, czerwono-brunatny kolor, są pokryte łuskami i widocznie oddzielone od zdrowej powierzchni skóry. Często towarzyszy im świąd i pieczenie. Podstawową metodą leczenia łuszczycy jest stosowanie miejscowych środków keratolitycznych i nawilżających, dobranych indywidualnie przez dermatologa. Niezbędna jest również odpowiednia domowa pielęgnacja z wykorzystaniem emolientów i kosmetyków. Mimo że głównym objawem łuszczycy są zmiany skórne, nie należy zapominać, że jest to choroba przewlekła, zapalna i ogólnoustrojowa, dlatego pacjenci powinni być pod stałą opieką specjalisty.

Źródła: