Kłykciny kończyste u mężczyzn i kobiet: objawy, przyczyny i leczenie

Kłykciny kończyste to jedna z najczęstszych chorób wenerycznych, czyli przenoszonych drogą płciową. Bezpośrednią przyczyną jest infekcja wirusem HPV. U wielu osób ma ona łagodny przebieg i z pomocą lekarza w krótkim czasie można uporać się z tym nieprzyjemnym problemem. Zdarza się jednak, że infekcje prowadzą do rozwoju chorób nowotworowych. W tym artykule wyjaśniamy, co to są kłykciny kończyste i jak można je leczyć.

Kłykciny kończyste: co to jest?

Kłykciny kończyste to choroba przenoszona drogą płciową. Znane są również pod nazwą brodawki płciowe, która trafnie określa zarówno miejsce ich występowania, jak i wygląd. Z medycznego punktu widzenia są to łagodne zmiany skórne zlokalizowane głównie w obrębie narządów płciowych. Przypominają czerwone grudki — w początkowym stadium występują pojedynczo, ale z czasem zlewają się, tworząc kalafiorowate wykwity. Są niewielkie, a ich średnica na ogół nie przekracza 5 mm. Warto podkreślić, że kłykciny kończyste nie są chorobą nowotworową.

Kłykciny kończyste: przyczyny

Skąd się biorą kłykciny? Ich bezpośrednią przyczyną jest zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego HPV. Istnieje wiele typów tego wirusa, ale do powstania kłykcin przyczyniają się głównie typy 6 i 11 - odpowiadają one za aż 95% przypadków. Do zakażenia wirusem dochodzi natomiast podczas kontaktów seksualnych. W rzadkich przypadkach infekcja może zdarzyć się  wskutek braku odpowiedniej higieny (np. używania wspólnych ręczników).

Czy kłykciny kończyste są zaraźliwe?

Tak, kłykciny kończyste są zaraźliwe. Najczęściej do infekcji i przeniesienia choroby dochodzi podczas kontaktów seksualnych z osobą zakażoną wirusem HPV. Możliwe jest również przeniesienie wirusa w konsekwencji korzystania z tych samych ręczników, ubrań lub bielizny.

Kłykciny kończyste: objawy

Głównym objawem kłykcin kończystych są widoczne zmiany skóry i błon śluzowych o charakterze brodawkowatym. Poza ich obecnością pacjenci na ogół nie zgłaszają żadnych innych dolegliwości. Czy kłykciny bolą? Mogą powodować swędzenie skóry i dyskomfort, ale same w sobie nie sprawiają bólu. Niekiedy pojawia się również zmieniona wydzielina z narządów rodnych i nieprzyjemny zapach.

Kłykciny kończyste: gdzie występują?

Kłykciny kończyste, jak większość zmian w przebiegu chorób wenerycznych, występują głównie w okolicach intymnych. Mogą pojawić się również w obrębie odbytu oraz błon śluzowych jamy ustnej, w szczególności na języku i wargach.

Gdzie występują kłykciny kończyste u kobiet?

U kobiet najczęstsze są kłykciny kończyste na sromie — zlokalizowane mogą być na wargach sromowych mniejszych i większych. Możliwe są również kłykciny w pochwie, zwłaszcza w jej przedsionku. Jednak kłykciny sromu to najczęstsza postać tej choroby u kobiet.

Gdzie występują kłykciny kończyste u mężczyzn?

Kłykciny prącia to najczęstsza forma występująca u mężczyzn. Zmiany pojawiają się w okolicach żołędzi, wędzidełka i wewnętrznej części napletka. Kłykciny kończyste u mężczyzn, częściej niż u kobiet, pojawiają się w okolicy odbytu.

Jak rozpoznać kłykciny kończyste? Diagnostyka

Wszystkie zmiany w obrębie narządów rodnych należy konsultować z lekarzem ginekologiem, czasem również dermatologiem. Samodzielne diagnozowanie się może doprowadzić do opóźnienia leczenia i poważnych konsekwencji, dlatego w każdym przypadku należy zasięgnąć opinii specjalisty. Lekarz stawia diagnozę na podstawie obserwacji zmienionych chorobowo miejsc oraz szczegółowego wywiadu z pacjentem. Dodatkowo może skierować pacjenta na badanie histopatologiczne, polegające na pobraniu fragmentu zmienionej tkanki i jej analizy mikroskopowej. Jest to istotny element diagnostyki różnicowej.

Kłykciny kończyste: leczenie

Jak pozbyć się kłykcin kończystych? Niestety dotychczas nie opracowano leku, który skutecznie i trwale eliminowałby z organizmu wirus HPV, czyli bezpośrednią przyczynę kłykcin. Jednak u większości osób, zwłaszcza z ogólnym dobrym stanem zdrowia i prawidłowo funkcjonującym układem odpornościowym, organizm sam zwalcza infekcję, a kłykciny samoistnie znikają. Niestety proces ten może trwać kilka, a nawet kilkanaście miesięcy, dlatego pacjenci często decydują się na podjęcie leczenia.

W przypadku kłykcin kończystych można zastosować leczenie farmakologiczne i zabiegowe o działaniu objawowym, które przyspiesza gojenie skóry i zanik zmian brodawkowych. Co na kłykciny działa najlepiej?

• Najczęściej stosuje się substancje takie jak: imikwimod, podofilotoksyna, kwas trójchlorooctowy i wodorotlenek potasu. Mają one największe zastosowanie i skuteczność w przypadku brodawek o małych rozmiarach.
• Jeśli w przebiegu choroby pojawią się duże, liczne wykwity, lekarz może zasugerować leczenie zabiegowe. Skuteczną metodą jest kriodestrukcja, czyli tzw. wymrażanie kłykcin. Zabieg przeprowadzany jest z użyciem ciekłego azotu. Alternatywą jest laseroterapia, która umożliwia precyzyjne usunięcie brodawek nawet o dużych rozmiarach.

Sprawdź płyny do higieny intymnej i inne produkty do higieny intymnej.

Kłykciny kończyste: powikłania

Kłykciny kończyste na ogół nie stanowią bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia ani życia, jednak negatywnie wpływają na codzienny komfort, samopoczucie i samoocenę pacjentów. Utrudniają aktywność seksualną i często powodują obawy dotyczące m.in. możliwości zajścia w ciążę w przyszłości, czy ryzyka związanego z chorobą nowotworową. Dlatego pacjenci powinni być objęci kompleksową opieką, a jednym z najważniejszych elementów leczenia powinna być właściwa edukacja na temat przyczyn, leczenia, profilaktyki i powikłań.

Kłykciny kończyste: profilaktyka

Kłykcinom kończystym można zapobiec, szczepiąc się przeciwko wirusowi HPV, który jest bezpośrednią przyczyną ich powstawania. Warto podkreślić, że szczepionki te chronią nie tylko przed rozwojem kłykcin, ale też innych powikłań infekcji HPV, w tym chorób nowotworowych. W Polsce dostępne są 2 preparaty przeciwko HPV, które chronią przed HPV typu 6 i 11 (odpowiedzialnych za powstawanie kłykcin) oraz rozwojem raka szyjki macicy. Dodatkowo zalecane jest stosowanie prezerwatyw podczas współżycia oraz przestrzeganie podstawowych zasad higieny.

Kłykciny kończyste: najczęstsze pytania

Poznaj odpowiedzi na najczęstsze pytania dotyczące kłykcin kończystych.

• Po jakim czasie od zakażenia HPV wychodzą kłykciny? Kłykciny kończyste pojawiają się zazwyczaj po kilku tygodniach od zakażenia wirusem HPV. Niekiedy czas ten jest dłuższy i wynosi kilka miesięcy. W rzadkich przypadkach może zdarzyć się, że kłykciny pojawią się dopiero po kilku latach od kontaktu z wirusem.
• Kłykciny kończyste a współżycie — czy można? Zaleca się wstrzemięźliwość seksualną do czasu całkowitego wyleczenia. Niestety nawet prezerwatywy nie zapewniają 100% ochrony, a każde współżycie sprzyja rozprzestrzenianiu się wirusów na partnera.
• Czy kłykciny to zawsze HPV? Tak, przyczyną powstawania kłykcin kończystych jest zakażenie wirusem HPV, do którego dochodzi najczęściej drogą płciową lub na skutek zaniedbań higienicznych. Należy jednak pamiętać, że kłykciny są wywoływane przez dwa konkretne typy HPV, które nie muszą prowadzić do rozwoju choroby nowotworowej.
• Od czego robią się kłykciny kończyste? Kłykciny kończyste powstają na skutek infekcji wirusem HPV (w szczególności typem 6 i 11), do której dochodzi podczas współżycia z osobą będącą nosicielem tego drobnoustroju.
• Czy kłykciny kończyste to choroba weneryczna? Tak, kłykciny kończyste to choroba przenoszona drogą płciową. Najczęstszą drogą zakażenia wirusem HPV są stosunki seksualne.
• Czy kłykciny same znikają? Tak, u wielu osób organizm sam się regeneruje, a kłykciny znikają samoistnie w ciągu kilku lub kilkunastu miesięcy. Jest to jednak długi proces, dlatego wiele osób decyduje się na leczenie, aby szybciej wrócić do zdrowia, dobrego samopoczucia i aktywności seksualnej.

Kłykciny kończyste u mężczyzn i kobiet: podsumowanie

Kłykciny kończyste to choroba weneryczna, której bezpośrednią przyczyną jest infekcja wirusem HPV. Objawia się brodawkowymi, czerwonymi wykwitami na skórze i błonach śluzowych — głównie w okolicach intymnych, odbytu i jamy ustnej. Warto podkreślić, że choć wirus HPV jest znany głównie jako wirus wywołujący raka, kłykciny nie są chorobą nowotworową i w wielu przypadkach przechodzą samoistnie. Mimo to nie należy bagatelizować objawów, a każda zmiana powinna być skonsultowana ze specjalistą. Na regularnych kontrolach ginekologicznych warto rozważyć też z lekarzem szczepienie przeciwko wirusowi HPV, które chroni zarówno przed rozwojem kłykcin i zmian nowotworowych.