Grzybica pochwy – objawy, przyczyny i leczenie

Grzybica pochwy i narządów płciowych przynajmniej raz w życiu dotknie aż 75% kobiet. 50% pań przejdzie infekcję co najmniej dwukrotnie, a u 10-20% choroba będzie miała charakter nawracający (CDC, Centers for Disease Control and Prevention, 2021). Jak widać, każda kobieta powinna poznać objawy, przyczyny, metody leczenia oraz profilaktykę grzybicy pochwy. Wszystkie istotne kwestie zostaną poruszone w tym artykule.

Grzybia pochwy. Co to za choroba?

Grzybica pochwy i sromu (inaczej: drożdżyca lub kandydoza pochwy) to zakażenie o charakterze zapalnym, które obejmuje żeńskie narządy płciowe. Za infekcję w ok. 90% przypadków odpowiadają grzyby z gatunku Candida albicans, a w pozostałych 10% – inne grzyby z rodzaju Candida. Wyróżnia się dwie postaci grzybicy pochwy:

Niepowikłana (sporadyczną),
Powikłaną (nawracającą) – 3 objawowe epizody w ciągu pełnego roku.

Grzybica pochwy – przyczyny

Jakie są przyczyny grzybicy pochwy? Grzyby z gatunku Candida to mikroorganizmy, które tworzą naturalną mikroflorę żeńskich okolic intymnych (obok przeważających bakterii beztlenowych z jednego z gatunków Lactobacillus oraz kilku gatunków bakterii tlenowych). Zachwianie równowagi między liczebnością poszczególnych populacji sprawia, że jeden z gatunków zaczyna się nadmiernie namnażać i staje się patogenem. Jeśli to Candida, rozwija się kandydoza. Z tego powodu grzybica pochwy po antybiotyku, zwłaszcza przyjmowanym przez długi czas, to częsta przypadłość.

Jakie czynniki (oprócz wspomnianej już antybiotykoterapii) sprzyjają rozwojowi drożdżycy narządów rozrodczych u kobiet?

Niedostateczna lub nadmierna higiena intymna,
Noszenie obcisłej, nieoddychającej bielizny,
Urazy mechaniczne,
Ciąża,
Miesiączka,
Niewłaściwa dieta (bogata w cukry proste),
Cukrzyca,
Otyłość,
Stosowanie wkładki wewnątrzmacicznej,
Zaburzenia układu odpornościowego (AIDS, zakażenie wirusem HIV, leczenie niektórych nowotworów, przyjmowanie glikokortykosteroidów lub leków immunosupresyjnych itp.).

A jak można się zarazić grzybicą pochwy? Do zakażenia dochodzi po stosunku z chorym partnerem albo po użyciu artykułów higienicznych zainfekowanej osoby (np. ręczników, gąbki, myjek), ale to rzadkie przypadki.

Grzybica pochwy – objawy

Jak wygląda grzybica pochwy? Grudkowaty śluz o strukturze twarogu i białej lub żółtej barwie to jeden z najbardziej charakterystycznych objawów. Warto pamiętać, że upławy grzybicze nie pachną (zapach przypominający rybę świadczy o innej infekcji, waginozie bakteryjnej). Zazwyczaj wydzielina pojawia się w dużych ilościach u kobiet w ciąży, natomiast u pozostałych może nie wystąpić wcale. Dlatego należy zwrócić uwagę na pozostałe objawy grzybicy pochwy, czyli:

Ból pochwy i sromu,
Świąd,
Obrzęk,
Zaczerwienienie,
Pieczenie,
Widoczne pęknięcia błony śluzowej.

Objawy nasilają się po współżyciu lub ciepłej kąpieli oraz podczas oddawania moczu. Niezależnie od tego, czy pojawi się jeden symptom, czy całe spektrum, należy jak najszybciej skonsultować się z ginekologiem.

Diagnostyka grzybicy pochwy

Do postawienia diagnozy ginekologowi wystarczają zazwyczaj objawy kliniczne i standardowe badanie w gabinecie (wziernikiem). W razie wątpliwości (np. przy nawracających zakażeniach) lekarz zleca dodatkowe testy, takie jak posiew po pobraniu wymazu z pochwy. Zdarza się, że za infekcję odpowiadają inne patogeny, dlatego trzeba zmodyfikować leczenie. Poza tym powikłana grzybica bywa jednym z pierwszych objawów nieprawidłowej glikemii lub cukrzycy – wtedy potrzebne są dodatkowe badania laboratoryjne.

Grzybica pochwy – leczenie

Leczenie grzybicy pochwy zależy od postaci (powikłana lub nie), stopnia nasilenia dolegliwości oraz tego, czy pacjentka jest w ciąży. W przypadku niepowikłanej grzybicę pochwy stosuje się preparaty o działaniu miejscowym (np. globulki dopochwowe, kremy, maści), które zawierają substancje przeciwgrzybicze, m.in.:

Natamycynę,
Nystatynę,
K

Czasami lekarz zleca środek doustny (np. flukonazol). Pomocne okazują się także probiotyki ginekologiczne, które pomagają odbudować prawidłową mikroflorę okolic intymnych. Z kolei żele i kremy intymne o właściwościach łagodzących i przeciwświądowych przynoszą szybką ulgę w przypadku pieczenia i swędzenia. Postać nawracająca wymaga zazwyczaj dłuższego stosowania środków przeciwgrzybiczych i terapii podtrzymującej. A czy partner seksualny powinien poddać się leczeniu? Tak, jeśli istnieje podejrzenie, że to on jest źródłem infekcji albo wystąpią u niego objawy.

Ile trwa nieleczona grzybica pochwy, a ile leczona? A może zdarza się, że choroba sama mija? Niestety, raczej nie (choć niektóre kobiety są nosicielami drożdżaków). Zbagatelizowanie objawów albo błędy w leczeniu kandydozy powodują nieraz, że infekcja przechodzi w stan utajony (nie daje objawów, ale prowadzi do poważnych powikłań ze strony układu rozrodczego, moczowego i innych) albo nawraca.

H3 Grzybica pochwy – domowe sposoby. Czy działają?

Domowe sposoby na grzybicę pochwy najlepiej ograniczyć do wspomagania terapii pod okiem ginekologa. Do łagodzenia świądu i pieczenia można stosować nasiadówki z naparów ziołowych (np. z szałwii, pokrzywy, nagietka, aloesu). Podobne działanie wykazują kąpiele z dodatkiem sody oczyszczonej. Lekarze odradzają za to inne, dość popularne metody:

Aplikowanie czosnku do pochwy,
Wprowadzanie do wnętrza pochwy kefiru i jogurtu,
Stosowanie płukanek/irygacji ziołowych,
Przemywanie okolic intymnych octem jabłkowym.

H3 Co zrobić w przypadku nawracających infekcji?

Bardzo często kandydoza pochwy to dolegliwość, która uprzykrza życie. Wiele kobiet zmęczonych ciągłymi nawrotami choroby zadaje sobie pytanie: „Jak pozbyć się grzybicy pochwy raz na zawsze?”. Przede wszystkim nie wolno ignorować objawów infekcji, a następnie należy doprowadzić do końca leczenie zgodne z zaleceniami ginekologa – nawet jeśli trwa to kilka miesięcy. Warto również wprowadzić odpowiednią profilaktykę.

Jak się chronić przed grzybicą pochwy? Profilaktyka

Profilaktyka grzybicy pochwy jest bardzo prosta.

Noś przewiewną, nieobciskającą bieliznę z naturalnych tkanin. Nocą zamień majtki na luźne spodenki.
Stosuj delikatne preparaty do higieny intymnej, które nie zaburzają naturalnej mikroflory bakteryjnej miejsc intymnych.
Nie używaj podpasek ani wkładek higienicznych, jeśli nie masz miesiączki.
Nie przeprowadzaj irygacji pochwy ani nie wprowadzaj środków myjących do jej wnętrza. W ten sposób nie zniszczysz naturalnej bariery ochronnej narządów rozrodczych.
Ogranicz ilość cukrów prostych w diecie – to doskonała pożywka dla grzybów. Zamiast tego wprowadź zbilansowany i zdrowy jadłospis.

Grzybica pochwy – odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania

Po czym rozpoznać, że to grzybica pochwy? Najbardziej charakterystyczna jest „serowata”, bezwonna wydzielina. Pojawia się również swędzenie, pieczenie i ból okolic intymnych. Niestety, czasami choroba długi czas przebiega bezobjawowo.
Jak szybko pozbyć się grzybicy pochwy? Najszybszym (i najskuteczniejszym) sposobem jest zastosowanie preparatów przeciwgrzybiczych na receptę (miejscowych albo doustnych).
Od czego bierze się grzybica pochwy? Chorobę powodują czynniki zaburzające równowagę mikrobiologiczną okolic intymnych. Niektóre z nich można wyeliminować (np. zmienić bieliznę, środek do higieny intymnej albo dietę). Czasami jednak to niemożliwe (chodzi np. o leczenie zaburzające pracę układu odpornościowego).
Czy grzybica pochwy przejdzie bez leczenia? Owszem, przejdzie, ale… najczęściej w postać powikłaną. Dlatego zawsze należy podjąć leczenie zalecane przez ginekologa.

Grzybica pochwy – jak leczyć, rozpoznać i zapobiegać? Podsumowanie

Grzybica pochwy to dolegliwość, która dotyka większość kobiet. Świąd, ból i upławy nie należą do przyjemnych, ale na szczęście można im dość łatwo zaradzić. Ile trwa leczenie grzybicy pochwy? Jeśli szybko zareagujesz – nawet kilka dni. Jednak w przypadku nawracającej infekcji terapia zajmuje kilka tygodni albo miesięcy. Dlatego to bardzo istotne, aby umieć rozpoznać symptomy i jak najszybciej skonsultować dolegliwości ze specjalistą.

Źródła: