Wysypka u niemowlaka: przyczyny, rodzaje, leczenie i domowe sposoby

Wysypka u niemowlaka może mieć różne przyczyny. Zwykle jest to alergia lub problem dermatologiczny, ale zdarza się, że powodem zmian skórnych są choroby zakaźne. Podpowiadamy, kiedy wysypka jest niegroźna, a kiedy konieczna będzie wizyta u specjalisty.

Wysypka na ciele niemowlaka: przyczyny

Dlaczego wysypka u niemowlaka to częsta dolegliwość? Wynika to z kilku okoliczności, które sprawiają, że maluchy mają większą tendencję do występowania zmian skórnych:

• Niedojrzałość skóry – skóra u niemowląt jest cienka, wrażliwa i bardziej podatna na podrażnienia i czynniki zewnętrzne, więc szybko reaguje wysypką m.in. na wilgoć, tarcie, pot, detergenty, kosmetyki, przegrzanie itd.,
• Zmiany hormonalne – wynikają z przejściowego wpływu hormonów mamy na organizm malucha,
• Alergie (kontaktowe, pokarmowe), infekcje, nadwrażliwość, choroby skóry – niemowlęta są bardziej wrażliwe na alergeny i patogeny, ponieważ ich układ odpornościowy dopiero uczy się rozpoznawać zagrożenia i z nimi walczyć.

Rodzaje wysypek u niemowlaka: ogólna klasyfikacja

Poniżej wymieniono najczęstsze rodzaje wysypek u niemowlaków.

• Zapalenie skóry – to określenie wielu różnych dolegliwości, którym towarzyszy stan zapalny i wysypka: odparzenia pieluszkowe, ciemieniucha, wyprysk niemowlęcy, kontaktowe zapalenie skóry (typowa wysypka uczuleniowa u niemowlaka) czy atopowe zapalenie skóry (AZS u dzieci).
• Wysypka wirusowa u niemowlaka – spowodowana przez choroby wirusowe: rumień zakaźny (piąta choroba), rumień nagły (szósta choroba), ospa wietrzna, odra, różyczka, mięczak zakaźny, choroba bostońska (zespół dłoni, stóp i jamy ustnej).
• Wysypka bakteryjna – wywoływana przez bakterie: szkarlatyna, liszajec zakaźny.
• Wysypka grzybicza – grzybica skóry (grzybica drobnozarodnikowa skóry gładkiej).
• Wysypka pokarmowa u niemowlaka – alergie pokarmowe często objawiają się wysypką o wyglądzie pokrzywki.
• Inne wysypki – trądzik niemowlęcy, wysypka od ząbkowania (podrażnienie wywołane działaniem śliny).

W dalszej części artykułu opisano najpopularniejsze objawy dodatkowe przy wysypce u niemowlaka i jej możliwy przebieg.

Wysypka u niemowlaka na twarzy

Wysypka, która u maluszka pojawia się na twarzy, zwykle jest symptomem alergii u niemowlaka. Wyprysk alergiczny u najmłodszych zazwyczaj jest skutkiem spożycia alergizującego pokarmu, ale może być to również skutek alergii na roztocza, sierść zwierząt czy pyłki. Reakcję alergiczną mogą wywołać także niektóre kosmetyki. Taka wysypka ma postać pokrzywki alergicznej, czyli wyraźnie odcinających się od reszty skóry bąbli o płaskiej powierzchni. Oprócz buzi częstą dolegliwością jest również wysypka u niemowlaka na brzuchu oraz plecach. Typowym objawem jest swędzenie skóry. Pokrzywce mogą dodatkowo towarzyszyć:

• Gorsze samopoczucie,
• Katar,
• Kaszel.

Jeśli zmiany są niewielkie, a objawy towarzyszące łagodne, należy posmarować bąble maścią łagodzącą świąd. Jeżeli problem będzie nawracał, konieczna będzie wizyta u pediatry, który przepisze leki antyhistaminowe. Konsultacja z lekarzem jest niezbędna również gdy pokrzywka będzie długo się utrzymywać, a objawy dodatkowe przybiorą na sile (np. gdy kaszel zmieni się w duszność).

Czerwona wysypka u niemowlaka

Niewielkie czerwone krostki, które czasem są zwieńczone białym czubkiem to trądzik niemowlęcy. Tego rodzaju wysypka zwykle pojawia się w pierwszych dniach po porodzie i jest wynikiem działania matczynych hormonów, które pobudzają gruczoły łojowe dziecka.

Sprawdź preparaty na trądzik.

Trądzik niemowlęcy nie wymaga interwencji lekarskiej – wystarczy delikatnie przemywać skórę dziecka przegotowaną wodą i osuszać papierowym ręcznikiem. Krostek nie należy wyciskać – zejdą same w ciągu kilkunastu dni. Jeśli trądzik nie zniknie w ciągu kilku tygodni lub pojawi się po 3. miesiącu życia, wówczas warto zasięgnąć opinii dermatologa.

Swędząca wysypka u niemowlaka

Świąd towarzyszący czerwonym bąblom to objaw alergii, ale silne swędzenie może pojawić się także w przebiegu atopowego zapalenia skóry (AZS). To przewlekłe schorzenie, które
u niemowląt ma postać grudek na rumieniowym podłożu. Zwykle pojawia się najpierw na policzkach, a potem także w zgięciach łokci i kolan.

Objawem charakterystycznym przy AZS jest sucha, łuszcząca się skóra. Dopóki świąd nie jest bardzo uciążliwy, zmiany należy systematycznie nawilżać i natłuszczać emolientami. Jeśli jednak dziecko będzie rozdrapywać sobie skórę, a swędzenie okaże się nieznośne, konieczna będzie wizyta u lekarza, który może wówczas zaproponować leczenie sterydami.

Wysypka u niemowlaka na szyi

Trądziku niemowlęcego nie należy mylić z potówkami. Ta drobna wysypka „kaszka” u niemowlaka pojawia się w wyniku przegrzania, a zmiany są wówczas lekko czerwone lub w kolorze skóry. Najczęściej tworzą się one w miejscach, gdzie istnieje problem z odparowaniem potu, czyli w:

• Fałdach szyi i ud,
• Zgięciach łokci i kolan,
• Pachwinach.

Potówki zwykle znikają po kilku dniach. Aby im zapobiec lub szybko pozbyć się tych, które już się pokazały, należy ubierać maluszka odpowiednio do temperatury, w przewiewne ubranka z naturalnych włókien. Miejsca objęte wysypką nie powinny być przesadnie natłuszczane.

Wysypka u niemowlaka na całym ciele

Gdy wysypka u niemowlaka obejmuje praktycznie całe ciało, zwykle jest to objaw choroby zakaźnej. Zmiany w postaci drobnych, czerwonych krostek zlewających się w duże placki, ból gardła i gorączka to objawy szkarlatyny. Choremu maleństwu należy w takiej sytuacji podać antybiotyk, a po tygodniu wysypka sama zniknie. Skóra może się wówczas zacząć łuszczyć – w takiej sytuacji należy natłuszczać ją kremem.

Gorączka i wysypka u niemowlaka może być także objawem ospy wietrznej. Zmiany mają wtedy postać niesymetrycznych plamek, które szybko przekształcają się w wypełnione płynem pęcherzyki. Z czasem tworzą one brunatne strupki, które w końcu same odpadają. Wysypkę trzeba smarować preparatami łagodzącymi swędzenie i przyspieszającymi wysychanie. Pomóc mogą również kąpiele w roztworze nadmanganianu potasu. Jeśli zmiany są rozległe, a dziecko rozdrapuje pęcherzyki, konieczna będzie wizyta u lekarza.

Wysypka u niemowlaka na całym ciele to także objaw odry. Zmiany najpierw pojawiają się w buzi na błonach śluzowych, gdzie przyjmują postać białych plamek. W kolejnym etapie wysypka spowodowana odrą występuje na całym ciele już jako mocno czerwone, nieregularne plamki. Odrze towarzyszą objawy takie, jak:

• Katar,
• „Szczekający” kaszel,
• Światłowstręt.

Aby ulżyć niemowlakowi, zmiany skórne należy posmarować maścią z tlenkiem cynku – złagodzi ona swędzenie. Jeśli pojawi się gorączka, dziecko należy zabrać do lekarza.

Zobacz leki na katar.

Karmienie piersią a wysypka u niemowlaka

Wbrew pozorom, wysypka u niemowlaka karmionego piersią, może być reakcją alergiczną. Mimo że według specjalistów karmienie piersią to najlepsza profilaktyka alergii, nic nie daje 100% gwarancji, że u malucha nie rozwinie się jakieś uczulenie. Jeśli jedno z rodziców jest alergikiem, szanse na pojawienie się alergii u dziecka przekraczają 40%. Maluch jest także narażony na alergeny wziewne oraz znajdujące się w diecie matki. Jeśli więc charakter zmian skórnych u dziecka karmionego piersią przypomina wysypkę alergiczną, warto zabrać niemowlę do lekarza, który pomoże ustalić przyczynę reakcji i zapisze odpowiednie leki.

Wysypka u niemowlaka a ząbkowanie

Czy przy ząbkowaniu wychodzi wysypka? Może się tak zdarzyć, choć nie jest to typowa dolegliwość towarzysząca wyrzynaniu się zębów. Intensywne ślinienie się sprawia, że skóra wokół ust, na policzkach, szyi czy klatce piersiowej ma kontakt z enzymami trawiennymi i ulega podrażnieniu.

Kiedy z wysypką u niemowlaka do lekarza?

Jaka wysypka u niemowlaka powinna niepokoić? Nie wolno zwlekać z wizytą u lekarza, jeśli oprócz wysypki u dziecka występują:

• Sztywność karku,
• Nadwrażliwość na światło,
• Dezorientacja, pobudzenie, brak reakcji lub nietypowe reakcje,
• Trudności w oddychaniu (duszność, charczące odgłosy, wciąganie powietrza pod żebra lub bardzo szybki oddech)
• Bladość lub sinienie skóry, ust i języka,
• Nagły obrzęk warg, jamy ustnej, gardła lub języka,
• Problemy z przełykaniem,
• Wysypka wygląda jak drobne siniaki lub krwawe wybroczyny pod skórą i nie blednie po naciśnięciu (sprawdzisz to, naciskając na skórę np. przezroczystą szklanką).

Wysypka u niemowlaka: rozpoznanie i leczenie

Diagnozowanie i leczenie wysypki u niemowlaka zaczyna się od dokładnego wywiadu oraz badania fizykalnego. Lekarz na pewno zapyta o to, od jak dawna występuje wysypka, czy zmieniła się w międzyczasie, czy ktoś z domowników również ma wysypkę itp. Leczenie zależy od przyczyny wysypki i może obejmować:

• Leki na alergię dla dzieci (przeciwhistaminowe),
• Leki przeciwświądowe,
• Maści z antybiotykami / doustne antybiotyki,
• Leki przeciwgrzybicze,
• Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne.

Domowe sposoby na wysypkę u niemowlaka

Warto pamiętać, że domowe sposoby stanowią uzupełnienie terapii zleconej przez lekarza. Co na wysypkę u niemowlaka można zastosować wspomagająco? Łagodząco zadziałają:

• Letnie kąpiele, bez dodatku mydła i innych kosmetyków (ewentualnie z kilkoma kroplami emolientu),
• Ubranka z naturalnych, przewiewnych materiałów,
• Częsta zmiana pieluch,
• Nawilżanie delikatnym emolientem (jeśli lekarz nie zaleci inaczej – nie każdą wysypkę można smarować!),
• Unikanie czynników drażniących (pudrów, perfumowanych chusteczek, silnych detergentów do prania),
• Zapewnianie komfortu termicznego (przegrzewanie malucha wywołuje potówki).

Wysypka u niemowlaka: często zadawane pytania

Poniżej znajdziesz wyjaśnienie kilku dodatkowych kwestii.

• Od czego może być wysypka u niemowlaka? Wysypka u niemowlaka może wynikać z alergii, podrażnień skóry, infekcji wirusowych lub przegrzania organizmu.
• Jak wygląda wysypka pokarmowa u niemowlaka? Wysypka pokarmowa u niemowlaka to drobne, czerwone plamki lub grudki, najczęściej na policzkach, brodzie i tułowiu.
• Co robić, gdy u dziecka pojawi się wysypka? W przypadku wysypki u dziecka należy obserwować jej wygląd i towarzyszące objawy oraz skonsultować się z pediatrą, jeśli zmiany są nasilone lub utrzymują się długo.

Wysypka: alergia u niemowlaka i inne przyczyny. Podsumowanie

Większość wysypek u niemowląt ma charakter niegroźny i przemijający, dlatego z powodzeniem można poradzić sobie z nimi w domu. Warto jednak uważnie obserwować malucha i reagować na niepokojące objawy (np. gorączkę, duszności) – w niektórych sytuacjach konieczne jest zastosowanie farmakoterapii albo specjalistycznego leczenia.