Uczulenie u niemowlaka może mieć różne przyczyny. Niekiedy trudno ustalić co je wywołało. Ostateczną diagnozę powinien zawsze postawić lekarz. Ale warto, aby rodzice posiadali podstawową wiedzę na ten temat. Czasem mogą szybko przeciwdziałać rozprzestrzenianiu się uczulenia. Bardzo często to obserwacje i spostrzeżenia rodziców są pomocnym elementem w diagnozie lekarza.
Układ odpornościowy niemowlaka często błędnie identyfikuje czynnik, który tak naprawdę nie zagraża zdrowiu dziecka. U takiego malucha większość układów organizmu nie jest jeszcze w pełni ukształtowana, także układ odpornościowy. Dlatego też w zetknięciu z nieznanym dotąd czynnikiem (np. w pokarmie, kosmetykach) wytwarza przeciwciała, które mają chronić organizm. Reakcją na nie może być właśnie uczulenie.
Jakie są przyczyny uczuleń u niemowlaków?
Skóra niemowlaka jest gładka i delikatna. Niekiedy jednak pojawiają się na niej plamki czy grudki. Także częsty kaszel, katar lub bóle brzucha mogą sygnalizować reakcje uczuleniową. Spostrzeżenia rodziców z pewnością pomogą lekarzowi ocenić rodzaj i stopień uczulenia.
Do najważniejszych przyczyn uczuleń u niemowląt należą:
- uwarunkowania genetyczne - jeśli rodzice bądź dziadkowie są alergikami to z dużym prawdopodobieństwem dziecko też nim będzie,
- sztuczne karmienie - zmodyfikowane mleko nie zawiera tylu substancji odżywczych i ochronnych co mleko matki,
- zbytnie przegrzanie dziecka - jest to związane z pozycja leżącą dziecka i przegrzaniem skóry na plecach czy na karku,
- pieluszkowe zapalenie skóry - drażniące działanie moczu powoduje stan zapalny skóry,
- określone pokarmy - przewód pokarmowy niemowlaka nie jest w pełni rozwinięty, niektóre pokarmy mogą wywołać alergie,
- roztocza kurzu domowego - znajdują się w każdym mieszkaniu, szczególnie w pomieszczeniach ciepłych i wilgotnych,
- składniki niektórych kosmetyków - substancje chemiczne zawarte w kosmetykach czy proszku do prania mogą mocno uczulać,
- przebyte częste infekcje wirusowe i bakteryjne - pośrednio osłabiają układ oddechowy,
- alergeny pochodzenia zwierzęcego - sierść kota lub psa,
- niektóre leki - składniki poszczególnych leków mogą powodować uczulenie np. zawarte w nich preparaty białkowe czy barwniki,
- słońce - niektóre dzieci wykazują nadwrażliwość na działanie promieni słonecznych.
Objawy uczulenia u niemowlaka
Niemowlak nie opowie co mu dolega, dlatego tak łatwo pomylić uczulenie czy alergie z innymi chorobami. Najczęściej przez reakcje uczuleniową atakowane są:
- układ oddechowy,
- układ pokarmowy,
- skóra.
Objawy skórne pojawiają się najczęściej. Na ciele dziecka może pojawić się wysypka, potówki, odparzenia. Skóra może być także sucha, szorstka i popękana. Taki stan zapalny, nazywany egzemą, która pojawia się za uszami, w zgięciach łokci i kolan. Skóra malucha może też złuszczać się. U niemowląt pierwszym objawem egzemy niemowlęcej są mocno zaczerwienione policzki.
Jeśli przyczyną uczulenia jest pokarm, to alergen atakuje układ pokarmowy. U niemowlaka występują wtedy:
- bóle brzucha,
- biegunki bądź zaparcia oraz kolki.
Częstym objawem jest także ulewanie pokarmu. Często zauważalny jest u dziecka brak apetytu.
Niemowlak uczulony na roztocze kurzu domowego czy alergeny pochodzenia zwierzęcego będzie miał problemy z układem oddechowym. Pojawić się może kaszel lub katar, często sapka lub świszczący oddech. Charakterystycznym dla reakcji uczuleniowych ze strony układu oddechowego jest brak gorączki przy wspomnianych objawach.
Niezależnie od przyczyny uczulenia, niemowlęta są wtedy płaczliwe i bardziej rozdrażnione. Jeśli dodatkowo przy zmianach skórnych pojawi się gorączka, trzeba to z pewnością skonsultować z lekarzem. Wskazana jest też właściwa higiena. Dziecko może również źle znosić substancje zawarte w proszkach do prania czy środkach do pielęgnacji. W przypadku pokarmów, najczęściej pojawia się nietolerancja mleka krowiego.
Co na uczulenie u niemowlaka?
Diagnoza uczulenia u niemowlaka nie jest łatwa. Bez pomocy rodziców lekarzowi trudno będzie wprowadzić odpowiednie leczenie. W przypadku uczuleń na tle pokarmowym trzeba ściśle połączyć wysypkę czy biegunkę z konkretnymi produktami. Tutaj najczęściej pojawia się reakcja uczuleniowa na mleko. Przy uczuleniach skórnych trzeba przeanalizować, co mogło podrażnić skórę dziecka. Przy osłabionym układzie oddechowym istotne znaczenie mają alergeny zwierzęce czy podatność na działanie kurzu.
Leczenie uczuleń jest z reguły długie i uciążliwe. Należy koniecznie skonsultować się z lekarzem. Z pewnością naczelną zasada jest wyeliminowanie alergenu czyli czynnika, który uczula. Lekarz może zalecić stosowanie leków przeciwhistaminowych, które działają objawowo. Skuteczną metoda jest odczulanie, ale zalecane jest ono dopiero po 5 roku życia. Aby odczulić małego pacjenta, jego układ odpornościowy musi być już w miarę ukształtowany.
Ważne: niemowlęta w większości wyrastają z reakcji uczuleniowych. Najszybciej znika alergia na mleko i jaja. Niestety niekiedy pojawia się tzw. marsz alergiczny. Oznacza to, iż u niektórych dzieci uczulenia pokarmowe i skórne przechodzą w astmę lub katar sienny. Czasem jest to przypadłość na całe życie.
Autor: Jolanta Woźniak
Czytaj też:
Podziel się artykułem ze znajomymi
