Jak długo trwa ospa u niemowlaka? Objawy, leczenie

Ospa wietrzna każdego roku atakuje 60 milinów osób na całym świecie. Chorują przede wszystkim dzieci. Sprawdź, jakie są objawy ospy u niemowlaka, jak długo się utrzymują i jak przebiega leczenie.

Ospa u niemowlaka

Ospa wietrzna jest ostrą chorobą zakaźną wywołaną przez wirusa Varicella-zoster (VZV). Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt z osobą chorą na ospę lub półpasiec. Ospa występuje na całym świecie. Każdego roku choruje na nią 60 milionów osób na całym świecie. Tylko w Polsce notuje się około 150 tysięcy zachorowań rocznie. Teoretycznie do zakażenia może dojść w każdym wieku, ale ospę postrzega się jako typową chorobę wieku dziecięcego. Większość zachorowań następuje między 5. a 9. rokiem życia, ale chorują też niemowlęta

Ospa u niemowlaka przebiega ciężej i wiąże się z ryzykiem wystąpienia powikłań, takich jak:

• wtórne zakażenie bakteryjne,
• zapalenie płuc,
• zapalenie opon mózgowych,
• ataksja móżdżkowa.
  
  

Objawy ospy u niemowlaka

W przebiegu ospy najpierw występują objawy prodromalne, takie jak:

• gorsze samopoczucie,
• gorączka,
• bóle mięśniowe,
• bóle głowy,
• brak apetytu.
  
  

Dopiero po 2-3 dniach pojawia się charakterystyczna dla ospy wietrznej wysypka. Początkowo na skórze pojawiają się plamki, które przekształcają się w grudki, a te w pęcherze, które są wypełnione przezroczystą surowiczą treścią zawierającą VZV. W ciągu tygodnia powstają krosty, która przysychają i zamieniają się w strupy. Odpadające strupki nie pozostawiają na skórze blizn. Wykwity skórne najpierw pojawiają się na tułowiu, twarzy i owłosionej skórze głowy, dopiero później na kończynach. Niekiedy zajmują też narządy płciowe i błonę śluzową jamy ustnej. Zmianom skórnym towarzyszy świąd i drapanie.

Rodzice powinni zadbać o to, żeby dziecko ich nie rozdrapywało, gdyż może to doprowadzić do wtórnego, bakteryjnego nadkażenia, wówczas na skórze malucha pozostaną nieestetyczne blizny.

Jak długo trwa ospa u niemowlaka?

Ospa u niemowlaka może trwać do trzech tygodni. Średnio okres wylęgania wirusa wynosi 14 dni. Po zakażeniu początkowo pojawiają się objawy prodromalne, które trwają 2-3 dni. Później na skórze widoczna jest wysypka. Zwykle wysiew wykwitów skórnych trwa do 6 dni. Początkowo skórę pokrywają plamki, później swędzące grudki, następnie pęcherze wypełnione płynem surowiczym, które przeistaczają się w strupki. Proces ten może trwać do tygodnia. U noworodków ospa wietrzna ma cięższy przebieg, gdyż są one w grupie wysokiego ryzyka wystąpienia powikłań wymagających hospitalizacji.

Jeżeli chodzi o zakaźność, to należy unikać kontaktu z osobą chorą od momentu zakażenia do przyschnięcia strupów. Prawdopodobieństwo zakażenia jest bardzo wysokie. W kontaktach domowych transmisja wirusa na osobę podatną na zakażenie, czyli taką, która nie chorowała wcześniej na ospę, wynosi 90 procent. Po ustąpieniu objawów wirus pozostaje w organizmie w postaci latentnej. Teoretycznie po zakażeniu człowiek jest odporny na ospę przez resztę życia, ale zdarzają się reaktywacje zakażenia w postaci półpaśca. Dotyczy to głównie osób z obniżoną odpornością.

Leczenie ospy u niemowlaka

Ospa u niemowlaka nie sprawia trudności diagnostycznych, rozpoznaje się ją po charakterystycznych objawach skórnych. Chorobę leczy się objawowo. Zalecane jest:

• codzienne delikatne mycie,
• leki przeciwhistaminowe na drapanie,
• w razie gorączki przyjmowanie paracetamolu.
  
  

Ze względu na możliwość wystąpienia zespołu Reye’a, dzieciom nie podaje się kwasu acetylosalicylowego. Niemowlętom i dzieciom poniżej 12. roku życia nie podaje się rutynowo acyklowiru, czyli leku stosowanego powszechnie na ospę wietrzną. Leczenie przeciwwirusowe wprowadza się jedynie w ciężkim przebiegu choroby z wysokim ryzykiem wystąpienia powikłań. Należy pamiętać, że w profilaktyce choroby stosowana jest szczepionka zawierająca atenuowany wirus VZV typu Oka oraz poliwalenta, skojarzona z odrą, świnką i różyczką.

Szczepionkę można stosować od 9. miesiąca życia, w dwóch dawkach, w odstępie 6-12 tygodni. Nie daje ona gwarancji, że dziecko nie zachoruje, ale łagodzi przebieg choroby. Szczepienie jest obowiązkowe u dzieci z upośledzoną odpornością, z wysokim ryzkiem ciężkiego przebiegu choroby, zakażonych wirusem HIV, z ostrą białaczką limfoblastyczną w okresie remisji. Obowiązkowo trzeba zaszczepić dzieci, które do 12. roku życia nie zachorowały na ospę, a przebywają w otoczeniu osób z grup ryzyka oraz dzieci do 3. roku życia, chodzące do żłobka.

Czym smarować niemowlaka w czasie ospy wietrznej?

Wykwity skórne należy przede wszystkim odkażać środkami niezawierającymi alkoholu – m.in. 1 procentowym roztworem wodnym gencjany. Nie powinno się stosować maści. Pod warstwą maści mogą rozwijać się bakterie, które doprowadzą do wtórnego nadkażenia. Do kąpieli dziecka można dodawać nadmanganian potasu, który przyspieszy wysychanie krostek.

Czytaj:

• Puder płynny – z anestezyną, na ospę, wysuszający
• Swędzenie skóry - co na świąd skóry? Maść, tabletki
  
  

Autor: Joanna Woźniak

Bibliografia:

• Cianciara J., Juszczyk J., Choroby zakaźne i pasożytnicze, Lublin 2007.
• Bednarek A., Profilaktyka ospy wietrznej u dzieci – implikacje dla edukacji pielęgniarskiej, Nowa Pediatria 2015; 19(1): 25-30.