Wirusowe zapalenie płuc: objawy, leczenie i powikłania

Aleksandra Dziura

Zapalenie płuc to jedna z najczęstszych chorób atakujących układ oddechowy. Za jej rozwój odpowiadają głównie bakterie, ale możliwe jest również zapalenie płuc wywołane przez wirusy. Co prawda występuje zdecydowanie rzadziej, jednak może mieć równie ciężki przebieg i zawsze wymaga odpowiedniego leczenia. Z tego artykułu dowiesz się, jakie są przyczyny i objawy wirusowego zapalenia płuc, czy choroba jest zaraźliwa oraz co robić, aby szybko powrócić do zdrowia i dobrego samopoczucia.

Kobieta w gabinecie lekarskim kaszle, zasłaniając usta dłonią.

Czym jest wirusowe zapalenie płuc?

Wirusowe zapalenie płuc to choroba, w której przebiegu w pęcherzykach płucnych i tkance śródmiąższowej rozwija się stan zapalny na skutek kolonizacji przez wirusy. Niestety, w porównaniu do bakteryjnego zapalenia płuc, aktualna wiedza na temat etiologii, przebiegu i możliwości leczenia jest zdecydowanie niższa. Wiadomo jednak, że wirusowe zapalenie płuc częściej rozwija się u dzieci. Szacuje się, że nawet u 45% maluchów wymagających hospitalizacji z powodu zapalenia płuc za rozwój choroby odpowiadają właśnie wirusy. U dorosłych choroba jest natomiast częstym powikłaniem grypy.

Wirusowe zapalenie płuc – przyczyny

Bezpośrednią przyczyną wirusowego zapalenia płuc jest zakażenie wirusem, najczęściej wirusem RVS, grypy lub koronawirusem. W zależności od etiologii wyróżniamy chorobę pochodzenia szpitalnego oraz pozaszpitalnego.

Szpitalne zapalenie płuc może rozwinąć się osób przebywających w szpitalu dłużej niż 2 doby, w szczególności u pacjentów ciężko chorych, leżących na oddziałach intensywnej terapii i wymagających mechanicznego wentylowania.

Pozaszpitalne zapalenie płuc rozwija się u osób, które w ostatnim czasie nie były poddane hospitalizacji. Choroba może pojawić się jako powikłanie innej infekcji, a także w wyniku kontaktu z osobą zarażoną wirusem.

Czy można się zarazić wirusowym zapaleniem płuc? Tak, wirusy wywołujące tę chorobę mogą przenosić się drogą kropelkową, dlatego w przypadku zakażenia zaleca się pozostanie w domu i ograniczenie kontaktu z innymi do minimum.

Wirusowe zapalenie płuc – objawy

W przebiegu wirusowego zapalenia płuc mogą pojawić się objawy takie jak:

Ogólne osłabienie,

Uczucie rozbicia,

Bóle głowy,

Bóle mięśniowe,

Nieżyt nosa,

Gorączka.

Wirusowe zapalenie płuc może powodować również suchy, intensywny kaszel, choć zazwyczaj jest on mniej uporczywy niż w przypadku choroby o podłożu bakteryjnym. Wysoka gorączka, dreszcze, poty, duszności również występują rzadziej i mogą świadczyć o ciężkim przebiegu zapalenia płuc. Na ciężki przebieg narażone są w szczególności dzieci, seniorzy oraz osoby, które wcześniej przechorowały grypę lub inną infekcję układu oddechowego.

Ile rozwija się wirusowe zapalnie płuc? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Dużo zależy od wieku, ogólnego stanu odporności i zdrowia oraz etiologii zakażenia. U niektórych osób pierwsze objawy mogą pojawić się już po 24 godzinach od kontaktu z wirusem. Wirusowe zapalenie płuc może wystąpić też na kilka dni, a nawet kilka tygodni po przechorowaniu grypy lub innej infekcji układu oddechowego. W takich przypadkach już na początku choroby pojawiają się silne i uciążliwe objawy, takie jak kaszel, podwyższona temperatura ciała, bóle głowy i mięśni. Warto też wspomnieć, że wirusowe zapalenie płuc u dorosłych przebiega zazwyczaj łagodniej niż u dzieci.

Lekarz wykonuje badanie osłuchowe klatki piersiowej dorosłego pacjenta przy użyciu stetoskopu. Pacjent w białej koszuli siedzi w gabinecie lekarskim, a specjalista sprawdza dźwięki oddechowe w celu oceny stanu zdrowia płuc.

Jak rozpoznać wirusowe zapalenie płuc?

Diagnostyka wirusowego zapalenia płuc bywa trudna. W celu potwierdzenia zmian zapalnych w płucach najczęściej wykonuje się badania obrazowe, głównie RTG klatki piersiowej. Niestety jego wynik nie pozwala na jednoznaczne określenie etiologii choroby i rozróżnienie infekcji wirusowej od bakteryjnej. Przypuszcza się, że w przypadku wirusowego zapalenia płuc zmiany częściej zlokalizowane są w obszarze śródmiąższowym, natomiast bakteryjne zapalenie płuc rozwija się głównie w obrębie pęcherzyków. Obserwacje te nie stanowią podstawy do podstawienia konkretnej diagnozy. W procesie diagnostycznym bardzo ważny jest wywiad dotyczący objawów, ich charakteru, intensywności i czasu trwania, można wykonać również badania molekularne RT-PCR.

Lekarka w niebieskim stroju medycznym i maseczce ochronnej analizuje zdjęcie rentgenowskie płuc pacjenta w gabinecie lekarskim. Na biurku widoczny jest notes z dokumentacją medyczną, co sugeruje konsultację dotyczącą diagnozy chorób układu oddechowego.

Wirusowe zapalenie płuc – leczenie

Jak leczyć wirusowe zapalenie płuc? Wszystko zależy od wieku pacjenta, nasilenia objawów oraz tego, czy jest ono powikłaniem wcześniejszej infekcji, np. grypy. U osób dorosłych leczenie najczęściej odbywa się w warunkach domowych i polega na przyjmowaniu leków zaleconych przez lekarza, które działają objawowo. Jednak dzieci i osoby starsze z wirusowym zapaleniem płuc mogą wymagać hospitalizacji, ponieważ przebieg choroby bywa u nich zdecydowanie cięższy i jest obarczony wyższym ryzykiem powikłań. Objawy alarmujące, które powinny skłonić do jak najszybszej wizyty u lekarza to bardzo wysoka gorączka, zaburzenia świadomości czy krwioplucie.

Czym leczyć wirusowe zapalenie płuc? W celu złagodzenia objawów można zastosować następujące środki:

Preparaty na kaszel w formie syropów, tabletek lub pastylek, które łagodzą odruch kaszlu oraz podrażnienia gardła,

Leki na gorączkę takie jak paracetamol lub niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ),

Preparaty do inhalacji i nebulizacji w celu złagodzenia podrażnień i suchości śluzówek,

Witaminy w celu ogólnego wzmocnienia osłabionego organizmu.

Czy wirusowe zapalenie płuc leczy się antybiotykiem? W przeciwieństwie do bakteryjnego zapalenia płuc antybiotyki nie mają tu zastosowania, ponieważ działają jedynie na bakterie, a nie na wirusy. Niepotrzebne stosowanie antybiotyków nie tylko nie wyleczy choroby, ale może też spowodować osłabienie organizmu oraz zaburzenia w obrębie mikrobioty jelitowej. Pamiętaj, aby skonsultować się z lekarzem, zanim podejmiesz decyzję o tym, jakie leki na wirusowe na zapalenie płuc zastosujesz. Dzięki temu upewnisz się, że Twoje leczenie będzie bezpieczne i skuteczne.

Domowe sposoby na wirusowe zapalenie płuc

Aby wesprzeć organizm podczas choroby i szybciej wrócić do pełni sił, można wspomóc się domowymi, naturalnymi metodami. Co na wirusowe zapalenie płuc?

Domowe inhalacje z soli fizjologicznej pomagają nawilżyć śluzówki dróg oddechowych, które są narażone na podrażnienia w wyniku infekcji oraz kaszlu.

Dużą popularnością cieszy się stawianie baniek. Mimo że skuteczność tej metody nie została jednoznacznie potwierdzona przez naukę i ekspertów, jej prawidłowe stosowanie jest bezpieczne i obarczone niskim ryzykiem ewentualnych powikłań lub skutków ubocznych. Najlepiej wybierać bańki bezogniowe.

Inny popularny sposób to oklepywanie. Jego celem jest udrożnienie dróg oddechowych. Oklepywanie należy rozpocząć od środkowej części pleców i okolicy żeber, a następnie kierować ruch w kierunku górnej części pleców i barków.

W celu złagodzenia dolegliwości można też sięgnąć po naturalne napary ziołowe. Rumianek, melisa, prawoślaz, porost islandzki mają działanie łagodzące, przeciwzapalne i wzmacniające odporność. Pamiętaj jednak, aby skonsultować się z lekarzem, jeśli przyjmujesz jakiekolwiek leki (przewlekle lub doraźnie). Dzięki temu upewnisz się, że stosowanie ziół jest dla Ciebie bezpieczne i nie spowoduje niepożądanych interakcji.

Bardzo ważne jest też dbanie o odpoczynek i sen. Choroba to nie czas na intensywne treningi ani inne działania. Postaraj się ograniczyć wykonywanie czynności domowych, fizycznych i zawodowych do minimum.

Wirusowe zapalenie płuc - podsumowanie

Wirusowe zapalenie płuc to choroba infekcyjna objawiająca się m.in. kaszlem, bólem gardła, podwyższoną temperaturą ciała. Pojawia się po kontakcie z wirusami, a także jako powikłanie innej infekcji górnych dróg oddechowych np. grypy. Przebieg schorzenia jest zazwyczaj najcięższy u dzieci i seniorów. W większości przypadku leczenie przebiega w warunkach ambulatoryjnych, jednak silne objawy mogą być wskazaniem do hospitalizacji. Zalecane jest unikanie wysiłku, dbanie o nawodnienie, sen i odpoczynek. Dodatkowo można skorzystać z naturalnych metod leczenia, takich jak inhalacje i napary ziołowe, ale warto skonsultować się w tej sprawie z lekarzem.

Źródła: