Temperatura u niemowląt – o czym warto wiedzieć? Porady

Temperatura u niemowląt może podlegać sporym wahaniom w ciągu dnia. Układ termoregulacji, który stabilizuje temperaturę w tak małym organizmie nie jest jeszcze w pełni ukształtowany. Każdy układ organizmu małego człowieka nie jest dojrzały, cały czas się rozwija, dlatego tak bardzo różni się od dorosłego człowieka. Co warto wiedzieć, aby właściwie kontrolować temperaturę u niemowląt, nie wpadając jednocześnie w panikę przy pewnych odchyleniach od normy?

temperatura-u-niemowlat

Podwyższona temperatura u niemowlaka zawsze budzi niepokój u rodziców. Często ten niepokój wynika z niewiedzy. Właściwa temperatura u dorosłego człowieka do 36,6°C. Niestety u małych dzieci tak nie jest. Temperatura niemowlaka może gwałtowanie „podskoczyć” bez ściśle określonej przyczyny. Dzieje się tak nawet, gdy dziecko jest w pełni zdrowe. U małych dzieci zaobserwowano tzw. zmienną aktywność hormonów w ciągu całej doby. Tylko wiedza na ten temat może uspokoić rodziców i pozwolić na podejmowanie właściwych działań przy gorączce dziecka.

Prawidłowa temperatura u niemowląt

Na to pytanie trudno jest odpowiedzieć jednoznacznie i ogólnie. Temperatura małego człowieka może być uwarunkowana przeróżnymi czynnikami, a nie zawsze podwyższona oznacza chorobę.

U niemowląt prawidłowa temperatura zamyka się w przedziale 35-38°C. Jej wysokość jest uzależniona od sposobu pomiaru. Zawsze jednak należy go dokonywać, gdy dziecko jest płaczliwe, rozdrażnione, a dodatkowo pojawi się katar czy kaszel.

W zależności od sposobu pomiaru temperatury może ona mieć zupełnie różne wartości.

W jaki sposób mierzona jest temperatura u niemowląt?

w odbycie – prawidłowy pomiar wynosi od 36,6 do 37,5
Odbyt to chyba najlepsze miejsce do mierzenia temperatury. Należy jednak zawsze pamiętać, iż do odbytu trzeba włożyć termometr, maksymalnie na głębokość 2 cm, jednocześnie delikatnie natłuszczony. Bardzo duże znaczenie ma pozycja niemowlaka przy mierzeniu. Rodzic powinien dziecko ułożyć delikatnie na boku bądź pleckach i jedną ręką odchylić złączone razem nóżki,
w uchu – prawidłowy pomiar wynosi 35,7 do 38
Ten pomiar jest stosunkowo łatwy do wykonania. Najlepiej użyć termometru elektronicznego bądź cyfrowego, bo te od razu pokazują pomiar. Nie należy tej metody stosować, gdy dziecko ma zapalenie ucha środkowego. Niekiedy również zalegająca w uchu woskowina może zafałszować odczyt. Mierząc tym sposobem temperaturę należy zawsze od wskazanej wartości odjąć 0,5 stopnia C,
pod pachą – prawidłowy pomiar wynosi 34,7 do 37,3
Mierzenie temperatury pod pachą jest najmniej wiarygodnym z wyników. Pacha niemowlęcia musi być zawsze dobrze osuszona, termometr powinien ściśle przylegać do ciała. Taki pomiar trwa około 3 minut.

Starszym dzieciom można mierzyć temperaturę w ustach. Przy niemowlętach jest to niewskazane, ponieważ dziecko musi współpracować z rodzicem, aby nie zranić sobie jamy ustnej.

Podwyższona temperatura u niemowląt

Temperatura do 38°C nie powinna niepokoić rodziców. Dziecko należy jednak obserwować. Leki powinno się podawać dopiero po przekroczeniu 38,5°C. Jednak są sytuacje, kiedy podwyższona gorączka nie zawsze świadczy o chorobie czy infekcji.

Wyróżnia się kilka takich przypadków:

podwyższona temperatura może pojawić bezpośrednio po kąpieli bądź po posiłku – aby uwiarygodnić wynik pomiaru, wskazane jest zmierzenie raz jeszcze temperatury godzinę po kąpieli lub posiłku,
podwyższona temperatura może pojawić się bezpośrednio po wysiłku fizycznym,
stan podgorączkowy może pojawić jako skutek odwodnienia,
w trakcie silnych emocji (strach czy niepokój, połączony z płaczem) niemowlak może reagować na stres gorączką.

U większości maluchów temperatura ciała podlega wahaniom w ciągu dnia. Co do zasady rano jest najniższa, w godzinach popołudniowych najwyższa. Dlatego należy ją mierzyć dwa razy dziennie. Pierwszy pomiar przykładowo pomiędzy 7.00 a 8 .00 rano, drugi pomiędzy 17.00 a 18.00.

Jakie podawać leki na gorączkę?

Gorączka powyżej normy przewidzianej dla niemowlaka oznacza, iż organizm zaczyna bronić się przed chorobą. Przede wszystkim należy podawać leki na bazie paracetamolu. Jeśli dziecko skończyło już 3 miesiące można wprowadzać leki, zawierające ibuprofen. Jednak zawsze należy skontaktować się z lekarzem, aby podjął decyzję o wprowadzeniu leczenia. Każda dawka leku musi być dostosowana do wagi i wieku dziecka. Zalecana dawka nie może przekraczać podanej normy. Nie może tez być za słaba, ponieważ nie zadziała.

Najszybciej wysoką temperaturę zbijają czopki. Często infekcjom u dzieci towarzyszą wymioty. Czopki wówczas są bardzo skutecznym rozwiązaniem. W aptekach można zakupić dostępne syropy przeciwgorączkowe, zawierające naturalne składniki (np. kwiat lipy). Należy je stosować pomocniczo, gdyż stanowią jedynie łagodny środek napotny.

Istnieją również domowe sposoby na obniżanie temperatury ciała u niemowląt. Wskazane jest, aby podawać dzieciom do picia większą ilość płynów. Można też przemywać ciało wilgotna gąbką, bądź przygotować letnią kąpiel. Ale tutaj zawsze należy pamiętać, iż całkowicie niewskazana jest kąpiel niemowlaka w zimnej wodzie. Mogłoby to wywołać niebezpieczne dreszcze.

Ważne: jeżeli gorączka leczona w domu utrzymuje się dłużej niż 3 dni, wskazana jest koniecznie wizyta u lekarza.

Jakie są przyczyny gorączki u niemowlaka?

Najczęstszymi przyczynami gorączki u maluchów są:

infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych
najczęściej te choroby wywołane są przez wirusy i nie ma wtedy potrzeby stosowania antybiotykoterapii (zalicza się do nich zapalenie gardła, krtani, oskrzeli, płuc i zapalenie ucha środkowego),
infekcje układu moczowego
tego typu infekcje pojawiają się częściej u dziewczynek, gdyż ich cewka moczowa znajduje się bliżej odbytu, dlatego też łatwiej w tym przypadku o zakażenie bakteryjne,
trzydniówka czyli tzw. rumień nagły
to choroba wywołana przez określone wirusy (o nazwie HHV6 i HHV7) zaczyna się gwałtownie, charakteryzując się szybkim wzrostem gorączki (gorączka trwa do 4 dni),
temperatura u niemowląt po szczepieniu
jest to z reguły naturalna reakcja po szczepieniu, kiedy organizm niemowlaka broni się w ten sposób przed szczepionką, traktując ja jak obce ciało, a gorączka jest właśnie formą tej obrony; taka gorączka szybko ustępuje,
temperatura u niemowląt przy ząbkowaniu
ząbkowanie u niemowląt oznacza wyrzynanie się pierwszych zębów; dziąsła malucha są wtedy opuchnięte, zaczerwienione i mocno rozpulchnione; dziecko może być wówczas płaczliwe, niespokojne i bez apetytu.

Ważne: jeżeli przy wymienionych powyżej przypadkach gorączka jest bardzo wysoka, utrzymuje się dłużej niż 3 dni i pojawiły się dodatkowe objawy, należy koniecznie skontaktować się z lekarzem (oznacza to, iż pojawiła się dodatkowa choroba).

Autor: Jolanta Woźniak

Czytaj też: