Szczypanie i pieczenie oczu – przyczyny, domowe sposoby, krople

Wojciech Ziółkowski

Maj 06, 2024

Pieczenie oczu to bardzo uciążliwa, choć niegroźna dolegliwość. Może zdarzyć się każdemu, choć alergicy są grupą osób nieco bardziej na nią narażoną. Warto więc zawczasu wiedzieć, jak radzić sobie z pieczeniem oczu. Co można zastosować, a z czego lepiej zrezygnować?

Czym jest pieczenie oczu i jakie są jego objawy?

Pieczenie oczu to nieprzyjemne uczucie, które może znacznie pogorszyć komfort i jakość życia. Choć przyczyn piekących oczu może być wiele, to objawy są zazwyczaj do siebie podobne. Typowe dla tej dolegliwości jest uczucie szczypania, swędzenia czy kłucia. Problem może dotyczyć nie tylko samej gałki ocznej, ale powiek i kącików oka.

Istnieje subtelna różnica między szczypaniem a pieczeniem oka. W przypadku tego pierwszego bardziej odczuwalne jest kłucie, któremu towarzyszy wrażenie, że pod powieką znajduje się jakieś ciało obce, np. ziarnko piasku.

Piekące oczy wiążą się z kolei z uczuciem palenia w całych gałkach ocznych. Często dochodzi wówczas do łzawienia. Choć łzy mają za zadanie chronić oczy przed podrażnieniami, nawilżać je i usuwać niewielkie ciała obce, które się w nich znajdują, nadmierne łzawienie może też być problemem i objawem innego schorzenia.

Najczęstsze przyczyny pieczenia oczu

Jak już zostało wyjaśnione, pieczenie oczu to szereg objawów, który wynika z podrażnienia gałek ocznych powodującego dyskomfort. Przyczyn tego stanu może być naprawdę wiele.

Jedną z najczęstszych przyczyn pieczenia i szczypania oczu może być tak zwany zespół suchego oka, czyli schorzenie, które polega na nadmiernym wysuszeniu gałki ocznej. Dominującym objawem jest wtedy uczucie obecności ciała obcego pod powieką i właśnie pieczenie.

Przyczyny piekących oczu możemy podzielić na kilka kategorii. Mogą one:

wynikać z choroby - na przykład zapalenia spojówek, alergii czy jęczmienia;

być spowodowane zewnętrznymi czynnikami drażniącymi - dymem tytoniowym, silnym zanieczyszczeniem powietrza smogiem, chlorem w basenie czy ekspozycją na intensywne światło słoneczne (na przykład wysoko w górach);

być wynikiem niewłaściwego korzystania z soczewek kontaktowych – zbyt długie używanie lub nieprawidłowe przechowywanie soczewek może prowadzić do podrażnienia oczu;

wynikać z długotrwałej ekspozycji na ekrany elektroniczne telefonu, tabletu, telewizora czy komputera - nadmierne wpatrywanie się w niebieskie światło jest bardzo niekorzystne i męczące dla oczu;

być wynikiem środków chemicznych używanych w kosmetykach (szczególnie w tuszach do rzęs), które również mogą podrażniać oczy.

Domowe sposoby na pieczenie i szczypanie oczu

Pieczenie w oku to uciążliwy i czasami trudny do wyleczenia problem, jednak w aptekach można nabyć cały arsenał środków na tę dolegliwość. Można się także wspomagać domowymi sposobami na szczypiące i piekące oczy, które przyspieszają i wspierają leczenie farmakologiczne. Które z nich są skuteczne i bezpieczne, a od które z nich są odradzane przez okulistów? Zacznijmy od tych pierwszych.

Chyba najlepszym domowym sposobem na piekące i łzawiące oczy jest odpoczynek i ich nienadwyrężanie. Warto wtedy odetchnąć szczególnie od wpatrywania się w szklane ekrany telefonów i komputerów. To pozwoli na ich szybką i sprawną regenerację.

Jak już zostało wspomniane, dym tytoniowy negatywnie wpływa na oczy, więc w przypadku ich pieczenia, warto na jakiś czas ograniczyć palenie lub samo przebywanie w towarzystwie palaczy.

Należy także zadbać o dobre nawilżenie pomieszczeń, w których się przebywa. Można w tym celu zastosować specjalne nawilżacze do pokoju lub położyć mokry ręcznik na gorący kaloryfer. Parująca woda zwiększy wtedy wilgotność w pomieszczeniu, co będzie miało korzystny wpływ na zmęczone i piekące oczy.

Naturalne krople i kompresy na pieczenie oczu

Dobre efekty przynosi stosowanie odpowiednich kompresów na piekące oczy. Jednak w zupełności wystarczy, jeśli będzie to ciepły lub zimny okład. Dawniej stosowano kompresy nasączone ekstraktem z ziół - na przykład rumianku lub świetlika. Aktualne zalecenia okulistyczne raczej nie polecają już tej metody.

Zastosowane zioła mogą częściej podrażnić oko niż przynieść mu ulgę, dlatego lepszym wyjściem jest zastosowanie zimnego lub ciepłego kompresu. Może to być na przykład gaza nasączona ciepłą lub zimną wodą lub specjalne kompresy żelowe wielokrotnego użytku, które wkłada się do lodówki lub do garnka z ciepłą wodą, w zależności czy chce się dane miejsce na ciele schłodzić, czy ogrzać.

W aptekach można również kupić naturalne krople do oczu na pieczenie na bazie świetlika lub ektoiny, która również jest substancją pochodzenia naturalnego. Trzeba pamiętać, aby stosować tylko krople specjalnie przeznaczone do oczu, które są jałowe i izotoniczne (czyli wysoko oczyszczone i o odpowiednim stężeniu substancji w niej rozpuszczonych).

Raczej nie powinno się przygotowywać samodzielnie żadnych roztworów do płukania oczu, gdyż takie płyny nie będą jałowe i izotoniczne - lepiej jest zatem polegać na sprawdzonych preparatach dostępnych w aptekach.

Kiedy zgłosić się do lekarza z powodu pieczenia oczu?

Ból i pieczenie oczu samo w sobie nie jest groźną chorobą, która powinna niepokoić - są to raczej objawy innych schorzeń. W aptekach jest dostępnych wiele środków, które mogą przynieść ulgę w walce z tym problemem. Jednak istnieją sytuacje, w których powinno się przemyśleć wizytę u lekarza, a będą to:

objawy, które mimo leczenia nie przemijają albo się nasilają;

silny ból oka, który towarzyszy pieczeniu i swędzeniu;

obrzęk powiek, który upośledza widzenie;

pogorszenie widzenia, a także światłowstręt;

ropna wydzielina z oka.

Sygnałem alarmowym jest też sytuacja, gdy dochodzi do problemów ogólnoustrojowych, czyli gorączki lub bólu głowy, co może świadczyć o rozwijającej się infekcji.

Pierwszym krokiem w przypadku problemów ze wzrokiem nie musi być od razu wizyta u okulisty. Często lekarz pierwszego kontaktu może udzielić niezbędnej pomocy. Jeśli jednak stwierdzi, że problem wymaga specjalistycznej konsultacji, wówczas skieruje pacjenta do odpowiedniego specjalisty.

Skutki uboczne leków i kropli na pieczenie oczu

W zdecydowanej większości, naturalne krople do oczu powinny być bezpieczne i dobrze tolerowane, choć mogą zdarzyć się wyjątki.

Mimo że zdarza się to rzadko, to może wystąpić szczypanie oczu po kroplach nawilżających - jest to najczęściej wynik uczulenia na dany preparat. W zdecydowanej większości przypadków wystarczy wówczas zmienić używany produkt na inny.

Dobrze sprawdzić wcześniej, czy dany preparat posiada substancje konserwujące. Dzięki nim, krople do oczu mogą być używane dłużej po otwarciu. Niestety konserwanty mają też swoją ciemną stronę - mogą bardziej uczulać i podrażniać. Dlatego też, szczególnie alergicy powinni wybierać krople do oczu bez ich obecności w składzie.

Bibliografia:

K. Janik, J. Antoniewicz-Papis, R. Pogłód, M. Łętowska; Zespół „suchego oka”- możliwości leczenia z wykorzystaniem autologicznych „sztucznych łez”; Journal of Transfusion Medicine; 2013; tom 6; nr 2; 60-65.