Semaglutyd to substancja lecznicza, która zyskuje coraz większą popularność wśród społeczeństwa. Choć wcześniej zarejestrowany był jedynie jako lek na cukrzycę typu 2, obecnie jest również dostępny jako lek na otyłość. W obu przypadkach ważne jest, aby oprócz leczenia kontynuować stosowanie diety oraz wysiłku fizycznego. O tym, co warto wiedzieć na temat semaglutydu, dowiesz się z artykułu poniżej.
Semaglutyd – co to jest i jakie ma właściwości?
Semaglutyd jest lekiem hipoglikemicznym, a więc obniżającym poziom glukozy we krwi. Chemicznie jest to analog GLP-1 (glukagonopodobnego peptydu 1) – naturalnie występującego hormonu, który jest uwalniany w jelitach po spożyciu posiłku. Receptory GLP-1 obecne są m.in. w trzustce, mózgu, żołądku, sercu oraz w płucach.
GLP-1 wpływa na poposiłkowe wydzielanie insuliny, jak i hamuje wydzielanie glukagonu. Jest to proces zależny od poziomu glukozy we krwi, a więc istnieje znikome ryzyko hipoglikemii, jeśli analog stosowany jest jako jedyny lek przeciwcukrzycowy.
Oprócz tego, analogi GLP-1:
- opóźniają opróżnianie żołądka
- mają wpływ na obniżenie lipogenezy
- stymulują uczucie pełności oraz sytości, co przekłada się na redukcję masy ciała
- uwrażliwiają wątrobę na działanie insuliny
- redukują wartości skurczowego ciśnienia tętniczego
- powodują wzrost częstości tętna
W przebiegu cukrzycy typu II organizmowi brakuje białka GLP-1, ale jego aktywność biologiczna pozostaje zachowana, dlatego też analogi GLP-1 są jedną z możliwości leczenia.
Semaglutyd, będący analogiem GLP-1, wykazuje 94% podobieństwa w budowie sekwencji aminokwasowych w stosunku do ludzkiego białka GLP-1.
Semaglutyd – kto może stosować lek?
Semaglutyd stosuje się łącznie z dietą i wysiłkiem fizycznym u osób dorosłych:
- chorych na cukrzycę typu 2, zarówno jako samodzielny lek, jak i w połączeniu z innymi lekami przeciwcukrzycowymi
- z BMI wynoszącym 30 kg/m2 lub powyżej (leczenie otyłości)
- z BMI większym niż 27 kg/m2, ale mniejszym niż 30 kg/m2 (nadwaga) i zaburzeniami zdrowia związanymi z nieprawidłową masą ciała (cukrzyca, wysokie ciśnienie krwi, nieprawidłowe stężenie tłuszczów we krwi, obturacyjny bezdech senny, przebyty zawał serca, udar mózgu lub schorzenia naczyń krwionośnych)
Semaglutyd stosuje się łącznie z dietą i wysiłkiem fizycznym również u młodzieży w wieku 12 lat i powyżej:
- z otyłością oraz
- z masą ciała powyżej 60 kg
Semaglutyd – kto nie powinien stosować leku?
Semaglutyd nie powinien być stosowany:
- w przypadku uczulenia na tę substancję czynną oraz substancje pomocnicze zawarte w określonym preparacie
- u osób chorujących na cukrzycę typu 1
- u osób z cukrzycową kwasicą ketonową
Semaglutyd – dawkowanie
Dawkowanie semaglutydu zależne jest od postaci leku oraz od wskazania do jego stosowania. Na rynku polskim dostępnych jest kilka preparatów z semaglutydem.
Semaglutyd doustny, w postaci tabletek, przyjmuje się raz dziennie.
Semaglutyd w postaci iniekcji stosuje się raz w tygodniu.
Docelowa dawka leku w iniekcjach jest różna w zależności od wskazania, natomiast dawką początkową jest 0,25 mg semaglutydu raz na tydzień. Następnie pod kontrolą lekarza zwiększa się ją stopniowo (co 4 tygodnie).
Specjalista zadecyduje, jaka dawka podtrzymująca dla pacjenta będzie odpowiednia. Dawka początkowa nie powinna być jednocześnie dawką podtrzymującą.
Semaglutyd – działania niepożądane
Do ciężkich działań niepożądanych należą m.in. powikłania wynikające z retinopatii cukrzycowej, stan zapalny trzustki, ciężkie reakcje alergiczne, niedrożność jelit.
Do innych działań niepożądanych należą m.in. ból głowy, wymioty, nudności, biegunka, zaparcia, dolegliwości żołądkowe, uczucie osłabienia, refluks lub zgaga, wypadanie włosów, zmiana odczuwania smaku pokarmów lub napojów, zmiana odczuć skórnych.
Pełna lista działań niepożądanych widnieje na ulotce dołączonej do konkretnego leku.
Czy istnieją preparaty zawierające semaglutyd bez recepty?
Na ten moment nie ma preparatów bez recepty zawierających semaglutyd. Leki te dostępne są wyłącznie z przepisu lekarza. Ich zażywanie powinno odbywać się pod kontrolą specjalisty.
Źródła:
1. Wełnicki M., Gorczyca-Głowacka I., Mamcarz A., et al. The use of GLP-1 analogues in the treatment of diabetes in patients with cardiovascular diseases. The expert opinion of the Working Group of Cardiovascular Pharmacotherapy of the Polish Cardiac Society. Kardiol Pol. 2022; 80(12): 1286–1298, doi: 10.33963/KP.a2022.0282
2. Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka leku Wegovy [dostęp 07.04.2025]
3. Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka leku Ozempic [dostęp 07.04.2025]
Podziel się artykułem ze znajomymi
