Przejedzenie może prowadzić do uczucia ciężkości, wzdęć, bólu brzucha i zgagi. Powoduje i nasila niestrawność. Objawy są najbardziej uciążliwe po tłustych i ciężkostrawnych posiłkach, których trawienie wymaga więcej czasu. Duże ilości jedzenia mogą także spowodować zaparcia przez pogorszenie pasażu jelitowego. W przypadku osób z chorobami dietozależnymi symptomy mogą być nasilone.
Ból brzucha z przejedzenia – jakie są przyczyny i objawy?
Przyjmowanie dużych ilości posiłków może być przyczyną uczucia ciężkości, ale także pojawienia się nieprzyjemnych objawów dyspeptycznych, czyli niestrawności.
Ich nasilenie zależne jest od tego czy wcześniej były już diagnozowane choroby dietozależne.
Przykre objawy przejedzenia mogą pojawić się po każdym produkcie, jednak najbardziej uciążliwe są po żywności ciężkostrawnej, bogatej w tłuszcze nasycone. Czas trawienia takich posiłków jest najdłuższy.
- Pojawiają się wzdęcia. Uczucie pełności i rozdęcia brzucha spowodowane jest nadmiernym gromadzeniem się gazów w jelitach. Powstają w wyniku trawienia dużych ilości jedzenia.
- Ból w jamie brzusznej może być efektem rozciągnięcia ścian żołądka i jelit przez dużą ilość pokarmu oraz podrażnienia błony śluzowej przewodu pokarmowego.
- Nudności i mdłości pojawiają się, gdy żołądek jest nadmiernie wypełniony i rozciągnięty.
- Częstym skutkiem nadmiernego wypełnienia żołądka jest zgaga. Pacjenci skarżą się na uczucie pieczenia w przełyku i cofanie się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku.
- Zaparcia – trudności w wypróżnianiu się mogą wynikać z jedzenia dużych ilości pokarmów ubogich w błonnik, co pogarsza pasaż jelitowy, ogranicza motorykę jelit.
W niektórych przypadkach przejedzenie się kiszonkami, produktami mlecznymi może przyspieszyć motorykę jelit, prowadząc do biegunki.
Jakie są objawy przejedzenia?
Oprócz objawów gastrycznych mogą dołączyć się też inne, które pogarszają codzienne funkcjonowanie. Jedną z nich jest wzmożona potliwość – nadmierne pocenie się jest reakcją organizmu na wzmożoną pracę układu trawiennego i niepokój związany ze złym samopoczuciem.
Część osób skarży się na uczucie zmęczenia i senności po posiłku. To jest wynikiem wyrzutu insuliny, który prowadzi do spadku poziomu cukru we krwi oraz produkcji serotoniny i melatoniny, hormonów wpływających na senność.
Niektórzy zgłaszają uczucie duszności po dużym posiłku. Wynika to z ucisku przepełnionego żołądka na przeponę, co utrudnia oddychanie. Na ten objaw szczególnie narażone są osoby otyłe.
Nadmierne pragnienie jest naturalną reakcją na przejadanie się, zwłaszcza słonymi i słodkimi przekąskami.
Wszystkie wspomniane symptomy składają się często na jeden wspólny objaw – jadłowstręt. Może się pojawiać na wiele godzin po spożyciu obfitego posiłku.
Jakie są skutki przejadania się?
Przejadanie się może prowadzić do wielu niekorzystnych konsekwencji zdrowotnych, szczególnie u osób ze współtowarzyszącymi schorzeniami układu pokarmowego. Pacjenci cierpiący z powodu refluksu żołądkowo-przełykowy, zgagi czy wrzodów żołądka, mogą odczuwać znaczne pogorszenie objawów po przejedzeniu się. Spożycie dużych ilości jedzenia powoduje nadmierne rozciągnięcie żołądka, co zwiększa ciśnienie wewnątrzbrzuszne i sprzyja cofaniu się kwasu żołądkowego do przełyku. To nasila objawy zgagi i refluksu, prowadząc do piekącego bólu w klatce piersiowej oraz dyskomfortu. W przypadku wrzodów żołądka nadmierna ilość jedzenia może podrażniać błonę śluzową żołądka, powodując ból.
Dla osób cierpiących na choroby wątroby i pęcherzyka żółciowego, przejadanie się może mieć również poważne konsekwencje. Tłuste posiłki wymagają większej produkcji żółci do trawienia tłuszczów, co może prowadzić do przeciążenia pęcherzyka żółciowego i wywoływać ataki bólu, zwłaszcza u osób z kamieniami żółciowymi. Ponadto, nadmierne spożycie tłuszczów i cukrów może nasilać stłuszczenie wątroby, co z czasem może prowadzić do jej uszkodzenia.
Pacjenci z cukrzycą muszą być szczególnie ostrożni w kwestii przejadania się, ponieważ spożycie dużych ilości jedzenia, zwłaszcza bogatego w węglowodany, może prowadzić do gwałtownych skoków poziomu cukru we krwi. Taki stan może wymagać zwiększenia dawek insuliny lub leków przeciwcukrzycowych, co z kolei zwiększa ryzyko hipoglikemii.
Przejedzenie jest również niebezpieczne dla osób z chorobami serca. Spożycie dużych ilości pokarmów, zwłaszcza tłustych, prowadzi do wzrostu ciśnienia krwi i tętna, co może być niebezpieczne dla pacjentów z problemami kardiologicznymi. Nadmierne jedzenie powoduje również wzrost poziomu cholesterolu i trójglicerydów we krwi, co zwiększa ryzyko miażdżycy i zawału serca. U osób z niewydolnością serca przejedzenie może prowadzić do nadmiernego obciążenia serca i pogorszenia jego funkcji.
Co robić w przypadku przejedzenia się?
Przejedzenie może być bardzo nieprzyjemne, ale na szczęście istnieje wiele domowych sposobów, które mogą pomóc złagodzić jego objawy. Sprawdzi się ruch o bardzo umiarkowanym natężeniu. Warto udać się na krótki spacer. Nawet kilka minut marszu może pomóc w przyspieszeniu poprawie pracy jelit i metabolizmu. Ruch poprawia proces trawienia.
Można zastosować ziołowe herbatki zawierające miętę lub rumianek. Mięta zwiększa wydzielanie soków żołądkowych, co przyspiesza trawienie. Z kolei rumianek ma działanie łagodzące i rozkurczowe.
Ocet jabłkowy może również być skutecznym środkiem na przejedzenie. Reguluje poziom cukru we krwi i wspomaga trawienie.
Produkty mleczne probiotyczne (jogurt naturalny, maślanka, kefir) pomogą w przywróceniu i zrównoważeniu mikroflory jelitowej. Naturalne probiotyki wspierają trawienie.
Na zgagę pomogą leki bez recepty. Te, należące go grupy inhibitorów pompy protonowej, mogą pomóc w redukcji ilości kwasu żołądkowego, np. omeprazol. Z kolei symetykon pomoże walczyć z dokuczliwymi gazami.
Jak uniknąć przejedzenia?
Zaleca się spożywanie posiłków powoli i skupienie się na smaku jedzenia. Ważne jest dokładne przeżuwanie każdego kęsa. To pozwala szybciej poczuć sytość i łatwiej zauważyć moment, kiedy należy przerwać jedzenie.
Sprawdzi się nakładanie mniejszych porcji. Jeżeli pojawia się głód po niewielkim posiłku, warto zrobić krótką przerwę w jedzeniu.
Sposobem na przejadanie się jest zmiana nawyków żywieniowych. Wybór potraw, które są wyjątkowe i różnią się od codziennego menu pozwala uniknąć nadmiernego jedzenia.
Korzystne jest regularne spożywanie warzyw. Zmniejszają ilość spożywanych kalorii oraz zawierają zdrowe składniki i błonnik wspomagający trawienie.
Zaleca się regularne spożywanie posiłków oraz unikanie długich przerw między nimi. Silne uczucie głodu może skłaniać do szybszego i większego spożycia posiłków, co często prowadzi do przejedzenia.
Bibliografia:
Chiarioni G., Pesce M., Fantin A. i in. Complementary and alternative treatment in functional dyspepsia, „United European Gastroenterology Journal”, nr 5-12 (6) 2018.
Popczak G. i wsp.: From symptoms to diagnosis of functional dyspepsia. Medycyna Ogólna. 2010, 16(4), 536-545.
Skotnicka M., Duraj N. „Rola składników odżywczych w regulacji sytości organizmu” Ann. Acad. Med. Gedan. 2015, 45, 79-87
Waśko-Czopnik D.: Dyspepsja czynnościowa. Medycyna po dyplomie. 2011, 20, 4, 83-87.