Niedobór magnezu negatywnie wpływa na funkcjonowanie całego organizmu, zaburzeniu ulegają liczne mechanizmy obronne, funkcje układu nerwowego, praca serca i mięśni. Nasz organizm gorzej radzi sobie ze stresem, jest nieodporny na infekcje i stany zapalne, jest niedotleniony i osłabiony. Dlatego tak ważne jest uzupełnianie niedoborów magnezu. Zobacz co jest najlepszym źródłem tego pierwiastka.
Niedobór magnezu
Magnez nazywany pierwiastkiem życia, pełni wiele bardzo ważnych funkcji w organizmie, pomaga w utrzymaniu mocnych kości i zębów, kontroluje aktywność nerwowo-mięśniową, jest niezbędny dla regularnego bicia serca, zmniejsza ryzyko choroby niedokrwiennej serca, uczestniczy w syntezie białka, wspomaga regulację poziomu cukru i ciśnienia krwi oraz utrzymuje prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.
Magnez bierze udział w ponad 300 reakcjach enzymatycznych i większości reakcji hormonalnych oraz w metabolizmie energetycznym. Jego rola jest więc w naszym organizmie nie do przecenienia. Tymczasem z wielu badań wynika, że od 20 do 40 proc. populacji ma niedobory magnezu.
Niedobór magnezu - przyczyny
Co powoduje niedobór magnezu? Niedobór magnezu w większości przypadków spowodowany jest ubogą w magnez dietą, w której zbyt wiele jest produktów typu fast food, duże są ilości kawy i alkoholu (czasem niedobór jest wynikiem diet odchudzających i głodówek).Według niektórych badań niedobory magnezu są związane z nadciśnieniem, niedokrwienną chorobą serca, arytmią i astmą. Przyczyny niedoboru magnezu mogą być następstwem zmniejszonego wchłaniania magnezu i zwiększonego wydalania magnezu z moczem, co wynika z:
- małego stężenia potasu w surowicy,
- upośledzonego połykania (po udarze, przy nowotworach jamy ustnej, gardła przełyku),
- zespołu jelita krótkiego,
- celiakii,
- alergii pokarmowych,
- dysbakteriozy,
- nieswoistego zapalenia jelit,
- przewlekłych biegunek i wymiotów,
- nadużywania leków moczopędnych i przeczyszczających,
- zażywaniem aminoglikozyd, amfoterycyny B, mineralokortykosteroidów, cisplatyny, cykloseryny,
- przewlekłej choroby nerek,
- wielomoczu,
- ostrego zapalenia trzustki,
- zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej.
Ilość magnezu, która zostanie wchłonięta w jelitach, zależy od obecności tzw. naturalnych inhibitorów wchłaniania, do których należą: wapń, fosfor, szczawiany, fityniany i metale ciężkie. Dlatego podczas uzupełniania magnezu powinno się unikać produktów zawierających te składniki. Jednocześnie dobrze jest zadbać o dostarczenie organizmowi witaminy B6, która zwiększa wchłanianie magnezu z przewodu pokarmowego aż o 20-40 procent.
Czytaj też: Selen – właściwości i niedobory. W czym jest?
Niedobór magnezu - objawy
Objawy niedoboru magnezu dotyczą wielu różnych układów. Najczęściej kojarzy się pacjentom z drganiem powiek i bolesnymi kurczami mięśni, szczególnie uciążliwymi w trakcie snu. Bardzo częste pojawiają się także objawy ze strony układu sercowo-naczyniowego. To przede wszystkim przyspieszone, czasami niemiarowe bicie serca, uczucie kołatania serca, migotanie przedsionków. Może pojawić się silny, dławiący ból za mostkiem, który bywa mylony z symptomami zawału serca.
Niedobory magnezu powodują także rozwój nadciśnienia tętniczego, objawiają się bezsennością, nerwowością, nadpobudliwością, rozdrażnieniem, zaburzeniami koncentracji i pamięci.
Niedobór magnezu u dzieci
Niedobory magnezu są szczególnie niekorzystne dla dzieci i młodzieży, bo zaburzają proces zapamiętywania i uczenia się. Zresztą pierwiastek ten jest niezbędny do prawidłowego rozwoju dziecka, w tym prawidłowej mineralizacji kości, prawidłowego tempa wzrostu, prawidłowego przewodnictwa nerwowego w komórkach mięśniowych i zwiększenia odporności na stres.
Dzienne zapotrzebowanie na magnez u dzieci zależy od wieku i wynosi:
- do trzeciego roku życia - 80 mg/dobę
- między czwartym a ósmym rokiem życia - 130 mg/dobę
- od dziewiątego roku życia 240 mg/dobę
Sprawdź: Witamina d3 - niedobór, dawkowanie, normy i właściwości
Niedobór magnezu w ciąży
Niedobory magnezu powinny być uzupełniane także w ciąży i okresie karmienia piersią. Deficyt tego pierwiastka jest szczególnie groźny u ciężarnych, gdyż może prowadzić do zwiększonej gotowości skurczowej macicy, stanu przedrzucawkowego, zatrucia ciążowego, przedwczesnego porodu i zbyt wolnego przyrostu masy ciała dziecka. Pamiętajmy jednak, że zażywanie leków i suplementów diety, także tych sprzedawanych bez recepty, powinno się zawsze uzgodnić z lekarzem prowadzącym ciążę.
Niedobory magnezu - zapotrzebowanie
Zapotrzebowanie na magnez zależy od wieku oraz płci i wynosi:
- u kobiet w wieku 19-30 lat wynosi 255 mg/osobę/d,
- u kobiet po 30. roku życia wynosi 265 mg/osobę/d,
- u mężczyzn w wieku 19-30 lat wynosi odpowiednio: 330 mg/osobę/d,
- u mężczyzn po 30. roku życia wynosi 350 mg/osobę/d.
Niedobór magnezu - jak uzupełnić?
Uzupełniając niedobory magnezu warto sięgać po produkty, które zawierają największe ilości tego pierwiastka. To ważne, bo trzeba pamiętać, że magnez z żywności jest przyswajalny jedynie w 50 procentach. Najwyższą zawartość magnezu (mg w 100 g produktu) znajdziemy w:
- kakao 16-procentowe, proszek – 420
- słonecznik, nasiona – 359
- migdały –269
- kasza gryczana – 218 (kasza perłowa 45)
- fasola biała, nasiona suche –169
- czekolada gorzka –165 (czekolada mleczna 97)
- orzechy pistacjowe –158
- orzechy laskowe – 140
- płatki owsiane – 129
- ryż brązowy – 110 (ryż biały tylko 13)
- natka pietruszki – 69
- chleb żytni razowy – 64 (graham 62)
- banany – 33
- szynka z indyka – 32
- makrela wędzona – 30 (łosoś świeży 29)
- wołowina – 25
- wieprzowina – 24
Dobrym źródłem magnezu są także wysokozmineralizowane wody i „twarda” woda kranowa.
Zobacz: Kwas pantotenowy (witamina B5) - właściwości i działanie
Magnez - przeciwwskazania
Nie można przedawkować magnezu, który pochodzi z naturalnych źródeł. Trzeba jednak uważać przy suplementacji diety preparatami magnezowymi, zwłaszcza u pacjentów z niewydolnością nerek, ponieważ zbyt duże dawki magnezu mogą zwiększyć wydalanie wapnia z organizmu. Nie powinno się też zażywać magnezu z doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi.
Niedobór magnezu - skutki
Skutkami niedoboru magnezu są:
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe
- nudności
- wymioty
- biegunka
- spadek ciśnienia tętniczego
- bradykardia
- zaczerwienienie skóry
- zaburzenia snu
- osłabienie mięśniowe
- dezorientacja
Niedobór magnezu i potasu objawy
Lekarze bardzo często obserwują u pacjentów wraz z niedoborem magnezu także braki potasu, który odgrywa równie ważną rolę w naszym organizmie. Potas pomaga utrzymać właściwą równowagę wody w organizmie, reguluje ciśnienie krwi, pomaga w trawieniu białek i węglowodanów, jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, prawidłowe funkcjonowania trawienia i zdrowego układu sercowo-naczyniowego. Potas jest ważny także dla kondycji naszych mięśni. Normalny zakres potasu wynosi od 3,6 do 5,2 milimoli na litr (mmol / l). Stężenie potasu we krwi niższe niż 2,5 mmol/l wymaga interwencji lekarza.
Jak uzupełnić niedobory potasu? Potas znajdziemy w owocach: bananach, truskawkach, pomarańczach, mango, kiwi, morelach, daktyle. Bogate w potas warzywa to: marchew, ziemniaki, szpinak, brokuły i czerwona papryka. Można też przyjmować preparaty potasowe, trzeba jednak uważać, żeby nie przedawkować tego pierwiastka. Przedawkowanie jest szczególnie groźne dla cukrzyków i pacjentów z niewydolnością serca.
Czytaj także: Cynk – właściwości. Niedobór i przedawkowanie