Anemia u niemowlaka zazwyczaj występuje z powodu niedoboru żelaza. Jej objawy najczęściej pojawiają się u tych niemowląt, które na świat przyszły przed czasem. Zobacz, na czym polega i jakie są przyczyny niedokrwistości. Sprawdź, czy występuje anemia u niemowlaków karmionych piersią, a także – jak wyglądają normy badań i leczenie tego zaburzenia.
Anemia u niemowlaka
Anemia to inaczej mówiąc niedokrwistość. Jest to stan, w którym stwierdza się obniżony poziom hemoglobiny, czyli czerwonego barwnika krwi, odpowiedzialnego za dostarczanie tlenu do komórek. Patogeneza anemii jest bardzo zróżnicowana.
Wyróżnia się wiele typów niedokrwistości, pogrupowanych w 3 główne kategorie.
- Niedokrwistość spowodowana znaczną utratą krwi.
- Niedokrwistość wywołana zaburzeniami w wytwarzaniu hemoglobiny oraz erytrocytów, w tym m.in.
- niedoborowa, związana z zaburzeniami pracy szpiku, spowodowana deficytem żelaza, kwasu foliowego oraz witaminy B12,
- hipoplastyczna, aplastyczna i dysplastyczna.
- Niedokrwistość związana z przyspieszonym rozpadem czerwonych krwinek.
Spośród wyżej wymienionych, anemia u niemowlaka najczęściej wywołana jest niedoborem żelaza. Zwłaszcza w przypadku wcześniaków. Jakie są tego przyczyny? Co to oznacza?
Przyczyny anemii u niemowlaka
Okres niemowlęcy to czas gwałtownego rozwoju dziecka między innymi w wymiarze fizycznym. W ciągu pierwszych 12 miesięcy życia maluch może potroić swoją wagę, rosnąc w tym czasie około 20 centymetrów. Tak szybki wzrost oznacza zwiększone zapotrzebowanie na żelazo. Szczególnie u wcześniaków, które w pierwszych miesiącach życia muszą „gonić” w rozwoju swoich urodzonych o czasie rówieśników.
Co więcej, u wcześniaków średnio dwukrotnie mniejsze są też zapasy żelaza zgromadzone w czasie życia płodowego – starczają one na około 2 pierwsze miesiące życia (podobny problem występuje u bliźniąt oraz dzieci, których matki w czasie ciąży cierpiały na niedokrwistość). W późniejszych miesiącach maluchy muszą uzupełniać poziom żelaza czerpiąc je z pożywienia. Mleko matki nie jest jednak dostatecznie bogate w żelazo, a jeszcze uboższe jest mleko pochodzenia krowiego. Dlatego na anemię narażone są wszystkie te dzieci, które po ukończeniu 6 miesiąca życia nie będą miały diety rozszerzonej o inne składniki.
Objawy anemii u niemowlaka
Objawy anemii są niezbyt charakterystyczne, przynajmniej jeśli rozpatrywane są indywidualnie, w oderwaniu od siebie. Często dopiero holistyczne spojrzenie na stan zdrowia dziecka pozwala na sformułowanie trafnych podejrzeń, które następnie weryfikuje się za pomocą badań krwi. Do podstawowych objawów anemii u niemowlaka należą między innymi:
- obniżony apetyt,
- apatia, senność, drażliwość,
- bladość skóry i błon śluzowych,
- niska odporność, wysoka zapadalność na wszelkiego rodzaju infekcje.
Efektem anemii może być spowolnienie tempa wzrostu. Warto w tym kontekście kontrolować rozwój fizyczny malucha, korzystając z ogólnodostępnych siatek centylowych. Lokowanie dziecka poniżej 3 centyla pod względem wagi i wzrostu poważnie wskazuje na możliwość wystąpienia anemii.
Anemia u niemowlaka – normy badań
Podstawowym parametrem, który jest badany w związku z podejrzeniem anemii u niemowlaka, jest stężenie hemoglobiny. Podstawą do stwierdzenia niedokrwistości u kilkumiesięcznego dziecka jest wynik poniżej 9 g/dl, u rocznego malucha dolny zakres normy wynosi zaś 10 g/dl.
Ponadto anemię diagnozuje się w przypadku obniżenia wartości następujących parametrów:
- stężenia hematokrytu poniżej 0,30/l,
- poziomu wskaźnika barwnego – poniżej 0,9,
- stężenia żelaza w surowicy żelaza – poniżej 17 mmol/l,
- stężenia ferrytyny poniżej 12 ng/ml,
- ilości czerwonych krwinek poniżej 3,7 mln/mm3 u niemowlęcia w wieku 7-24 miesięcy.
W przypadku anemii dochodzi też do obniżenia średniego stężenia hemoglobiny w krwince, średniej objętości czerwonej krwinki przy jednoczesnym zwiększeniu zdolności wiązania żelaza i wchłaniania go z przewodu pokarmowego.
Leczenie anemii u niemowlaka
Leczenie anemii u niemowlaka, jeśli jej przyczyną jest niedobór żelaza, polega na podawaniu maluchowi preparatów zawierających ten właśnie składnik mineralny. Zalecana dawka to nie więcej niż 6 mg żelaza/kg w ciągu doby, rozłożona na trzy równomierne porcje. Preparaty z żelazem dostępne są między innymi w kroplach. Oprócz tego dzieci powinny być od pierwszych dni karmione mlekiem matki lub mlekiem modyfikowanym, a nie krowim, które jest zdecydowanie najuboższe w żelazo. Po 6. miesiącu życia do jadłospisu należy stopniowo wprowadzać pokarmy zawierające żelazo: na początku warzywa i owoce, a gdy dziecko będzie starsze – mięso i ryby.
Autor: Piotr Brzózka
Czytaj też:
- Od czego zacząć rozszerzanie diety niemowlaka? Przepisy
- Kiedy podać jajko dla niemowlaka? Jak je przygotować?
- Jakie są przepisy na zdrowe zupki dla niemowląt?
- Jaki powinien być pierwszy posiłek niemowlaka?
Źródła:
- Michał Matysiak, Niedokrwistości – nadal aktualny problem w opiece nad matką i dzieckiem, Family Medicine & Primary Care Review 2014; 16, 2 wyd. Continuo.
- Dembińska-Kieć, J. Naskalski - Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej. wyd 3 – Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2012
Podziel się artykułem ze znajomymi
