Krew w kale u dzieci i dorosłych zawsze powinna być powodem do czujności, choć nie musi oznaczać groźnych chorób. Warto dokładnie sprawdzić skąd się bierze krew w stolcu, jakiego jest ona rodzaju, żeby wykluczyć ten najgorszy scenariusz, czyli nowotwór jelita grubego.
Strzępy krwi, krew świeża, czarne kropki, czarna bądź smolista, krew utajona, intensywna – różnie może wyglądać kał z krwią. Jednak niezależnie od tego krew w stolcu zawsze powinna być powodem wizyty u lekarza, który pomoże nam znaleźć źródło krwawienia. I wcale nie musi być nim nowotwór złośliwy jelita grubego, częściej źródłem są pękające hemoroidy, szczelina odbytu, zapalenie jelit czy infekcja bakteryjna układu pokarmowego. Dużo groźniejsza jest krew, której nie widać w kale, to tzw. krew utajona, która często towarzyszy zmianom nowotworowym jelita grubego, a wykrywana jest w trakcie testów. Szacuje się, że tylko u około 2 proc. pacjentów z rakiem jelita widoczna jest krew w kale.
Świeża krew w kale przyczyny
Gdy w kale lub na papierze toaletowym widać świeżą krew, intensywnie czerwoną najprawdopodobniej doszło do pęknięcia jednego z guzków hemoroidów. Pojawieniu się takiej krwi najczęściej towarzyszą zaparcia, uczucie pieczenia lub świądu w okolicach odbytu.
Przyczyna świeżych śladów krwi w kale może być także pęknięcie skóry w odbycie zwane szczeliną odbytu. To częsta dolegliwość u kobiet i przyczyną obserwowanej krwi w kale po porodzie. Pęknięcie są też często poprzedzone zaparciami lub przewlekłymi biegunkami.
Intensywnie czerwoną krew w kale widać także przy silnych infekcjach bakteryjnych lub wirusowych, które wywołują obfite biegunki. Bardzo często infekcji towarzyszy silne osłabienie i wysoka gorączka.
Świeże krwawienie z odbytu pojawia się także w chorobach jelit, najczęściej przy:
- uchyłkach jelita grubego
- wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego
- chorobie Leśniowskiego-Crohna
Ciemna krew w kale przyczyny
Gdy krew w kale ma ciemniejszy kolor, czasem jest smolista, to znak, że źródło krwawienia znajduje się w górnym odcinku przewodu pokarmowego. Ciemna krew w kale może oznaczać:
- chorobę wrzodową (żołądka lub dwunastnicy)
- zapalenie błony śluzowej żołądka
- żylaki przełyku
- zespół Mallory'ego-Weissa
Ukryta krew w kale
Utajona krew w kale może, ale nie musi oznaczać raka jelita grubego. Zdarza się, że jest diagnozowana także przy stanach zapalnych jelita grubego, jelita cienkiego a nawet dwunastnicy. Wynik testu na krew utajoną mogą zaburzyć niektóre leki, np. preparaty żelaza a także spora ilość czerwonego mięsa w diecie. Dlatego w razie wątpliwości powinno się wykonać badanie raz jeszcze i dodatkowo zrobić kolonoskopię, która da jednoznaczną diagnozę.
Krew w kale u dziecka
Wzbudza niepokój rodziców, ale w większości przypadków nie oznacza groźnych schorzeń. Krew w kale u niemowlaka karmionego piersią może pochodzić ze zranionego sutka mamy. Czasem krew w kale u dziecka jest wynikiem zaparcia i niewielkiego pęknięcia na błonie śluzowej odbytu. Podobnie, jak u dorosłych u dzieci także może wystąpić ostra infekcja przewodu pokarmowego, która objawia się nagłą biegunka i krwią w stolcu. Źródła krwawienia u dzieci można szukać także w:
- alergicznym zapaleniu jelita grubego (np. reakcja na mleko krowie)
- nieswoistym zapaleniu jelit
- polipach jelit
- wgłobieniu jelit
- zaburzeniach krzepnięcia krwi
Krew w kale w ciąży
U kobiet ciężarnych krew w kale jest intensywnie czerwona i ma źródło w hemoroidach, na które kobiety w ciąży są bardziej narażone. Ma to związek z typowymi dla tego okresu zaparciami. Choć zmiany nie są groźne i prawdopodobnie krwawienie samo ustąpi, powinno się o pękających guzkach poinformować lekarza prowadzącego ciążę. Zaleci on ciężarnej modyfikację diety i wprowadzenie do niej większej ilości błonnika, zaleci także regularny, mało intensywny ruch fizyczny, który poprawi perystaltykę jelit.
Jeśli krwawienie może mieć inne źródło niż hemoroidy lekarz może w wyjątkowych wypadkach zlecić kolonoskopię, wykonuje się ją jednak tylko w pierwszym trymestrze ciąży.
Krew w kale leczenie
Sposób leczenia zależy od źródła krwawienia. Przy hemoroidach stosuje się środki farmakologiczne w postaci czopków, kremów zawierających chlorowodorek lidokainy i preparatów z diosminą, która zmniejsza ryzyko pękania małych naczyń i ogranicza krwawienie. Hemoroidy leczy się też za pomocą m.in.: fotokoagulacji, krioterapii, skleroterapii czy gumkowania guzków. Inne źródła krwawienia wykryte w jelitach podczas badania endoskopowego można usunąć w trakcie tej samej wizyty, a sam zabieg często nie wymaga znieczulenia.