Egzema na dłoniach – przyczyny, objawy, leczenie domowe

Aleksandra Dziura

Egzema na dłoniach to bardzo nieprzyjemna i często trudna do leczenia dolegliwość. Ma złożone podłoże. Mogą wywoływać ją czynniki alergiczne i niealergiczne. W tym artykule wyjaśniamy, jak objawia się egzema na dłoniach, skąd się bierze i jak należy ją leczyć.

Egzema na dłoniach – co to jest?

Egzema na dłoniach to dolegliwość, która może pojawić się w każdym wieku zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Najczęściej towarzyszą jej świąd, zaczerwienienie oraz widoczne gołym okiem zmiany skórne o charakterze wyprysku. Objawy mają tendencję do nasilania:

W wyniku kontaktu z czynnikami zewnętrznymi, takimi jak promieniowanie czy zanieczyszczenia,

Pod wpływem nieprawidłowej pielęgnacji,

Na skutek stresu.

Co ważne, określenie „egzema” nie odnosi się do jednej choroby dermatologicznej, ale szeregu schorzeń, które wywołują podobne objawy. Wśród tych schorzeń warto wymienić m.in.:

Atopowe zapalenie skóry,

Wyprysk kontaktowy alergiczny,

Wyprysk kontaktowy niealergiczny,

Wyprysk zastoinowy,

Łojotokowe zapalenie skóry,

Wyprysk potnicowy.

Choroby klasyfikowane jako egzema obejmują najczęściej dłonie, ponieważ mają one częsty kontakt z czynnikami zewnętrznymi, co czyni skórę podatną na podrażnienia. Mimo to, objawy egzemy mogą pojawić się również na innych częściach ciała, np. łokciach, kolanach i skórze głowy.

Egzema na dłoniach – objawy

Jak wygląda egzema na dłoniach? Częstym objawem są czerwone, grudkowate zmiany na zewnętrznej stronie dłoni. Skóra w przebiegu egzemy jest przesuszona, zaczerwieniona, swędząca, może się łuszczyć. Czasem występuje również ograniczony lokalnie obrzęk. Z czasem grudki przekształcają się w pęcherzyki, które następnie pękają, tworzą nadżerki i strupki. W wyniku częstego drapania dłoni mogą pojawić się rany oraz blizny. Początki egzemy na dłoniach bywają łagodne, natomiast nasilają się w czasie i pod wpływem czynników zewnętrznych. W fazie przewlekłej dominuje silny świąd i złuszczanie naskórka. Zmiany skórne w przebiegu egzemy najczęściej nie bolą, jednak jeśli dojdzie do pękania skóry, przerwania jej ciągłości czy nadkażenia, ból może się pojawić. Warto też podkreślić, że egzema wywołuje nieco inne objawy u każdej osoby, dlatego w celu jej rozpoznania niezbędna jest konsultacja lekarska.

Egzema na dłoniach – diagnostyka

Proces diagnostyczny egzemy na dłoniach obejmuje głównie wywiad i badanie podmiotowe. Lekarz stawia rozpoznanie na podstawie zgłaszanych objawów. Wskazanie może być wykonanie dodatkowych badań laboratoryjnych w celu wykonania diagnostyki różnicującej oraz identyfikacji przyczyn problemu, jakim jest np. alergia skórna.

Egzema na dłoniach – przyczyny

Egzema na dłoniach to choroba o bardzo złożonym przebiegu, a ustalenie konkretnej przyczyny bywa trudne. W jej rozwoju biorą udział zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe, takie jak dieta, stres, nieprawidłowa higiena lub pielęgnacja. Czy egzema na dłoniach jest zaraźliwa? Nie, nie można zarazić się egzemą. To ważna informacja, ponieważ widoczne zmiany dermatologiczne mogą powodować obawy m.in. przed uściśnięciem czyjejś dłoni. Co więcej, pacjenci z egzemą często mają obniżoną samoocenę i mogą unikać kontaktów społecznych. Świadomość na temat tej choroby i jej przyczyn jest bardzo pomocna. Ułatwia codzienne funkcjonowanie pacjentom i ich najbliższemu otoczeniu.

Egzema na dłoniach – grupy ryzyka

Egzema na dłoniach może pojawić się u kobiet i mężczyzn w każdym wieku. Na wystąpienie zmian skórnych narażone są w szczególności kobiety w ciąży, dzieci oraz osoby narażone na niekorzystne czynniki środowiskowe i podrażnienia.

Egzema na dłoniach w ciąży może pojawić się na skutek wielu zmian hormonalnych i wzrostu wrażliwości skóry. Zmiany obejmują głównie suchość i swędzenie. W wielu przypadkach znikają lub zmniejszają się po ciąży.

Egzema na dłoniach dziecka może pojawić się już w wieku niemowlęcym. Młoda skóra jest wyjątkowo wrażliwa i podatna na niekorzystne czynniki zewnętrzne. Wiele dzieci wyrasta jednak z egzemy.

Na egzemę narażone są również osoby zajmujące się sprzątaniem, mechaniką, pracami remontowymi i budowlanymi, a także pracujące w służbie zdrowia.

Egzema na dłoniach – jak leczyć?

Jak wyleczyć egzemę na dłoniach? Niestety całkowite pozbycie się choroby nie zawsze jest możliwe, a objawy mają tendencję do nawracania. Podstawą leczenia jest identyfikacja czynników powodujących nasilenie dolegliwości i ich unikanie. Dodatkowo niezbędna jest dbałość o zdrowy styl życia, dietę, sen, unikanie stresu oraz stosowanie odpowiedniej pielęgnacji. W niektórych przypadkach lekarz może podjąć decyzję o włączeniu leków.

Czym leczyć egzemę na dłoniach? Leczenie farmakologiczne

W przypadku egzemy na dłoniach zastosowanie mają m.in. leki przeciwhistaminowe i kortykosteroidy. Leki na alergię skórną i problemy dermatologiczne powinny być stosowane wyłącznie pod kontrolą lekarza, aby zmniejszyć ryzyko skutków niepożądanych i ewentualnych interakcji z innymi preparatami.

Egzema na dłoniach – leczenie domowe

Domowe sposoby na egzemę dłoni obejmują:

Stosowanie niskoprzetworzonej, dobrze zbilansowanej odżywczej diety. Posiłki powinny zawierać sezonowe warzywa i owoce, pełnowartościowe białko oraz zdrowe tłuszcze np. awokado, orzechy, oliwę z oliwek. To produkty, które dbają o kondycję skóry od wewnątrz.

Naukę radzenia sobie ze stresem i wprowadzenie technik relaksacyjnych. Objawy egzemy na dłoniach mają tendencję do nasilania się w stanach przepracowania i przebodźcowania, dlatego warto nauczyć się umiejętnie zarządzać stresem i emocjami. Pomocne mogą być np. ćwiczenia oddechowe.

Noszenie odzieży z naturalnych, przewiewnych materiałów, które umożliwiają cyrkulację powietrza i nie powodują przegrzania ani podrażnienia skóry.

Egzema na dłoniach – czym smarować?

Odpowiednia pielęgnacja skóry jest niezbędnym elementem leczenia egzemy na dłoniach. Co pomaga na egzemę dłoni?

Kremy i balsamy do rąk o właściwościach nawilżających, natłuszczających i ochronnych. Powinny mieć prosty skład pozbawiony substancji zapachowych i barwiących. Kosmetyki nawilżające warto stosować regularnie, nawet kilka razy w ciągu dnia, aby nie dopuścić do przesuszenia skóry.

Emolienty, czyli preparaty na atopowe zapalenie skóry i inne zmiany dermatologiczne. Tworzą na skórze warstwę ochronną, chronią przed przesuszeniem, łagodzą podrażnienia i świąd. Na rynku dostępne są emolietny dla dzieci i dorosłych. W formie emolientów występują zarówno kremy i balsamy, jak i żele do mycia, a nawet szampony do głowy. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat, przeczytaj nasz artykuł „Jak działają emolienty?”.

Wybierając kosmetyki na egzemę dłoni, warto dokładnie sprawdzać skład i kupować te, które zawierają substancje okluzyjne, np. wazelinę, nawilżające i wiążące wodę w naskórku, np. mocznik lub glicerol. Powinny być bezzapachowe i łagodne dla skóry.

Powikłania egzemy na dłoniach

Egzema na dłoniach nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia ani życia, jednak może mieć negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie. Brak odpowiedniej pielęgnacji, rozdrapywanie zmian skórnych, narażenie na przesuszenia i podrażnienia mogą sprzyjać pękaniu skóry i powstawaniu drobnych ran. To z kolei zwiększa ryzyko przedostawania się drobnoustrojów i groźnych infekcji. Nieleczona egzema może też zaburzać nastrój, powodować wycofanie się społeczne i trudności w wykonywaniu zarówno prywatnych, jak i zawodowych obowiązków.

Profilaktyka egzemy na dłoniach

Egzema często ma podłoże genetyczne, na które nie mamy wpływu. Ważna jest natomiast codzienna dbałość o higienę i prawidłową pielęgnację skóry, nie tylko wtedy, kiedy pojawiają się na niej zmiany dermatologiczne. Unikanie podrażnień, nadmiernego opalania, silnych detergentów i drażniących kosmetyków, a także noszenie ubrań z naturalnych materiałów i regularne nawilżanie i natłuszczanie skóry to nawyki, które pomogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia objawów. Nie bez znaczenia jest również dieta, dbałość o sen i unikanie stresu oraz używek.

Podsumowanie

Egzema na dłoniach objawia się czerwonymi, grudkowatymi zmianami, świądem, zaczerwienieniem i łuszczeniem. W procesie leczenia bardzo ważne jest unikanie czynników drażniących, takich jak silne detergenty czy kosmetyki niedopasowane do rodzaju skóry. Do pielęgnacji skóry z egzemą najlepiej sprawdzają się emolienty o właściwościach nawilżających, natłuszczających i ochronnych. Bardzo ważne jest też wdrożenie zasad zdrowego stylu życia i unikanie niepotrzebnego stresu.

Źródło: