Drapanie w gardle to objaw, który najczęściej kojarzymy z początkiem infekcji górnych dróg oddechowych. Okazuje się jednak, że swędzenie w gardle może mieć szereg różnych przyczyn, dlatego warto poznać objawy towarzyszące wskazujące na konkretne schorzenia.
Spis treści
Jakie są przyczyny drapania w gardle?
Drapanie, łaskotanie czy gryzienie w gardle może mieć różnorodne przyczyny, najczęściej sygnalizujące błahą dolegliwość, choć czasami również poważniejsze problemy zdrowotne. Najczęstszym powodem takiego dyskomfortu jest infekcja górnych dróg oddechowych, zwłaszcza wirusowa. Oprócz ciągłego drapania w gardle i silnego bólu gardła przy przełykaniu i w nocy pojawiają się wówczas symptomy takie jak katar, kaszel czy podwyższona temperatura.
Wiele osób doświadcza zapalenia zatok, które wiąże się z nadmierną produkcją śluzu, spływającego po tylnej ścianie gardła i wywołującego początkowo delikatne smyranie w gardle, potem uporczywe swędzenie. To przykre uczucie wskazuje na konieczność konsultacji z lekarzem, ponieważ nieleczone infekcje zatok mogą prowadzić do licznych powikłań. Podobne odczucia mogą towarzyszyć alergii.
Często uporczywe swędzenie w gardle bywa oznaką wysuszenia śluzówki – np. przez dym papierosowy (zarówno po paleniu tytoniu, jak i u biernych palaczy) czy suche, ciepłe powietrze w ogrzewanych zimą pomieszczeniach. Latem czynnikiem drażniącym bywa też klimatyzacja.
Nie tylko schorzenia układu pokarmowego odpowiadają za opisany objaw. Pacjenci cierpiący z powodu refluksu żołądkowo-przełykowego skarżą się na ból gardła, drapanie i chrypkę. Powodem jest regurgitacja czyli cofanie się pokarmu, który podrażania śluzówki.
Powodem podrażnienia śluzówki są choroby tarczycy wiążące się z powiększeniem gruczołu. Tarczyca wywiera wówczas nacisk na struktury gardła, wywołując uczucie drapania lub gryzienia.
Jakie objawy mogą towarzyszyć drapaniu w gardle?
Na konkretną przyczynę często wskazują objawy towarzyszące. Na przykład łaskotanie w gardle pobudzające kaszel może być spowodowane przez alergię. Także swędzenie w gardle i uszach zwykle jest oznaką reakcji alergicznej na pyłki, sierść zwierząt lub roztocza.
Jednak, gdy kaszel utrzymuje się dłużej, jest drażniący i suchy, wskazuje to na wczesne stadium infekcji wirusowej – szczególnie, gdy dodatkowo pojawia się katar, a potem bóle mięśni i głowy.
Z kolei mokry kaszel może sugerować infekcję bakteryjną, gdyż zwykle wiąże się z produkcją flegmy.
Suchość w gardle i chrypka często są efektem przeciążenia strun głosowych, przesuszenia błon śluzowych.
Symptomem towarzyszącym pieczeniu gardła, który wymaga szczególnej uwagi jest odruch wymiotny. Wywołuje go silne podrażnienie, np. w przebiegu silnych infekcji, refluksu żołądkowo-przełykowego lub problemów z nerwem błędnym – wszystkie wymagają konsultacji lekarskiej.
W każdym przypadku, gdy drapanie w gardle pojawia się często, utrzymuje się dłużej niż kilka dni lub towarzyszą mu inne niepokojące objawy, zalecana jest konsultacja z lekarzem. Wczesna diagnoza może zapobiec poważniejszym komplikacjom zdrowotnym.
Drapanie w gardle u dziecka – co oznacza?
Uczucie drapania w gardle bywa o wiele bardziej uciążliwe u dziecka niż u osoby dorosłej. Dziecku trudniej jest znieść objawy. W przypadku małych pacjentów najczęstszymi przyczynami będą niegroźne infekcje wirusowe górnych dróg oddechowych, a także alergie. Uczulenie na pyłki, sierść zwierząt czy kurz które mogą dodatkowo powodować podrażnienie błony śluzowej gardła, kichanie, wodnisty katar i łzawienie oczu. Na opisywany objaw cierpią też maluchy w obecności których opiekunowie palą wyroby tytoniowe.
Sposób leczenie drapania gardła u dzieci zależy od wieku pacjenta. Pomocne mogą okazać się inhalacje lub nebulizacja z soli fizjologicznej lub ektoiny. Starsze dzieci mogą otrzymać do ssania tabletkę z wyciągiem z porostu islandzkiego. Ten ostatni składnik dostępny jest także w formie żelków. Warto zadbać też o odpowiednie nawilżenie pomieszczeń w których przebywa maluch.
W leczeniu podrażnień gardła sprawdzają się też domowe sposoby, takie jak picie płynów nawilżających śluzówkę gardła – wody z miodem, ziołowych herbat (czarna wysusza), naparów z korzenia prawoślazu.
Jak leczyć uczucie drapania w gardle?
W aptekach często pada pytanie, co stosować na drapanie w gardle. Na szczęście istnieje wiele opcji farmakologicznych, które pomogą złagodzić ten dyskomfort, do tego niektóre substancje aktywne zawarte w lekach działają bardzo szybko. Aby skutecznie pozbyć się nieprzyjemnego odczucia drapania w gardle, suchego kaszlu i chrypki, warto stosować:
- porost islandzki – znany ze swoich właściwości łagodzących ból, który tworzy ochronną warstwę na błonach śluzowych jamy ustnej i gardła,
- chlorek cetylpirydyniowy – antyseptyk, który wspomaga leczenie infekcji i stanów zapalnych gardła, wykazuje działanie bakteriobójcze i przeciwwirusowe,
- salicylan choliny – działający przeciwbólowo i przeciwzapalnie, który jest często stosowany w leczeniu bólu gardła,
- oktenidynę – składnik o działaniu antyseptycznym, używany w celu redukcji bakterii i wirusów na powierzchni błony śluzowej (dostępny w postaci płynu i tabletek do ssania).
Formy preparatów są różnorodne – dostosowane do wymagań i potrzeb pacjentów.
Tabletki do ssania są dobre dla dorosłych, uskarżających się na uporczywe drapanie w gardle. Łatwe w użyciu i skuteczne w miejscowym łagodzeniu bólu, pastylki do ssania pozwalają na stopniowe uwalnianie substancji aktywnych – dzięki czemu działają przez dłuższy czas.
Osobom starszym i dzieciom częściej zaleca się syropy, które mają przyjemny smak i często zawierają kombinację różnych substancji łagodzących ból i zapalenie. Są dobrym wyborem także dla osób, które wolą płynne formy leków.
Preparaty do inhalacji są zalecane w sytuacjach, gdy swędzenie czy ból gardła są spowodowane przez infekcje dolnych dróg oddechowych. Inhalacja pomaga dostarczyć lek bezpośrednio do miejsc objętych stanem zapalnym. Choć nie każdy posiada w domu inhalator, warto wiedzieć, że sprzęt można wypożyczyć w placówce medycznej.
Należy pamiętać, że leczenie drapania w gardle u dzieci wymaga ostrożności, szczególnie w wyborze odpowiednich leków. Najczęściej stosuje się paracetamol, syropy i inhalacje, natomiast należy unikać preparatów z aspiryną i innymi silnymi substancjami.
Jeśli występują dodatkowe objawy, takie jak wysoka gorączka, trudności w połykaniu lub utrzymujący się kaszel, konieczna jest konsultacja z lekarzem pediatrą, aby odpowiednio zdiagnozować przyczynę dolegliwości i zalecić skuteczne leczenie.
Drapanie w gardle w ciąży
Drapanie w gardle można łagodzić za pomocą różnych domowych metod, które są przydatne także dla przyszłych mam. W pełni bezpieczne w ciąży jest na przykład płukanie gardła solą. Wystarczy rozpuścić 1/2 łyżeczki soli w szklance ciepłej wody i płukać tym roztworem gardło kilka razy dziennie.
Skutecznym sposobem na drapanie w gardle i suchy kaszel jest miód, który działa kojąco i antybakteryjnie. Można go dodawać do herbaty lub ciepłej wody z cytryną. Jest to dobre rozwiązanie dla kobiet w ciąży, ale trzeba pamiętać, że nie należy podawać miodu dzieciom poniżej pierwszego roku życia.
Suche powietrze może przyczyniać się do podrażnienia gardła, dlatego używanie nawilżacza powietrza, szczególnie w miesiącach zimowych i w klimatyzowanych pomieszczeniach, pomoże utrzymać błony śluzowe w nawilżeniu, co złagodzi dyskomfort.
Ciepły płyn pomaga rozluźnić śluz i łagodzi ból gardła, dlatego herbaty ziołowe, buliony czy ciepła woda z cytryną przynoszą ulgę w kaszlu i drapaniu gardła. Należy tylko pamiętać, że kobiety w ciąży nie mogą pić szałwii, która zawiera tujon wywołujący skurcze macicy. Także mięta pieprzowa - chociaż zazwyczaj jest bezpieczna w małych ilościach, w dużych dawkach może działać rozkurczowo, co jest niewskazane w ciąży.
Ze sprawdzonych domowych sposobów warto też wymienić inhalacje parą wodną, popularnie zwane parówkami, które pomagają nawilżyć gardło oraz rozluźnić śluz. Do gorącej wody można dodać naturalne olejki eteryczne, jak eukaliptus, które są bezpieczne dla kobiet w ciąży.
Zawsze przed zastosowaniem jakichkolwiek ziół u kobiety w ciąży, niezależnie od tego, czy są one stosowane do leczenia drapania w gardle, czy innych dolegliwości, ważne jest konsultowanie się z lekarzem lub farmaceutą. Zapewni to bezpieczeństwo zarówno dla matki, jak i rozwijającego się dziecka.
Bibliografia:
Zagor M., Zapalenie gardła i migdałków [dostęp z dnia 22.07.24] https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-jamy-ustnej-i-gardla/show.html?id=106167
Wysoki J., Jak leczymy anginę [dostęp z dnia 22.07.24] https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/lista/130721,jak-leczymy-angine
Układ oddechowy i jego funkcje [dostęp z dnia 22.07.24] https://zpe.gov.pl/a/uklad-oddechowy-i-jego-funkcje/DpduCQG5g
Podziel się artykułem ze znajomymi
