Dorosłe dzieci alkoholików DDA – objawy i leczenie syndromu

Syndrom DDA, czyli dorosłych dzieci alkoholików, dotyczy osób, które wychowywały się w rodzinach nadużywających alkoholu. Takie dzieciństwo nie pozostaje bez wpływu na dorosłe życie bliskich alkoholików i często wymaga terapii. Jak leczyć syndrom DDA?

Życie w rodzinie, w której znaczną rolę odgrywa alkohol, to nieustanne poczucie zagrożenia ze strony nieprzewidywalnych, bo często pijanych obojga lub jednego z rodziców. Takie osoby cierpią później na syndrom DDA (dorosłych dzieci alkoholików).

DDA nie doświadczyły w dzieciństwie akceptacji ze strony najważniejszych dla nich osób. Z tego powodu w późniejszym, samodzielnym życiu są skryte i pozornie spokojne. W rzeczywistości tłumią w sobie potężny bagaż negatywnych emocji skrzywdzonego dziecka, co często uniemożliwia im normalne funkcjonowanie w społeczeństwie czy w związku.

Objawy DDA

• Osoby z syndromem DDA mają nieustanne poczucie zagrożenia oraz cierpią z powodu poczucia niższości, bycia niewystarczająco dobrym, a zatem niepotrzebnym.
• Nie chcą też przyjmować pomocy od innych, nawet jeśli jej potrzebują.
• Nie potrafią i nie mówią o sobie, bo w dzieciństwie nikt ich tego nie nauczył, a wręcz nie pozwalał.
• Nawet w dorosłym życiu mogą mieć poważne problemy z nawiązywaniem kontaktów z innymi ludźmi.
  
  

Lęk i negatywne postrzeganie siebie jest związane z rolą, jaką osoby te odgrywać musiały w domu, kiedy jedno bądź oboje rodziców było uzależnionych od alkoholu.

Role DDA

Wyróżnia się cztery typy ról, jakie przypisuje się dzieciom alkoholików, a są to:

1. Bohater
2. Kozioł ofiarny
3. Maskotka
4. Dziecko niewidzialne
   
   

Bohater to małoletni, który przejmuje obowiązki niezdolnych do ich wykonania z powodu picia alkoholu rodziców. To także osoba, która przysparza bliskim dumy z powodu odnoszonych sukcesów. Niestety pod maską dzielnego, odpowiedzialnego i pracowitego człowieka kryje się niezadowolony z siebie młody człowiek, osamotniony w poczuciu wstydu, bowiem w domu alkoholików ani poza nim o problemie z piciem mówić nie wolno. Niska samoocena rzutuje na późniejsze życie człowieka wywodzącego się z rodziny, w której był alkoholizm.

Kozioł ofiarny to dziecko, które poświęca się, aby odwrócić uwagę od rzeczywistych problemów rodziny, związanych z chorobą alkoholową. Na koźle ofiarnym wyładowuje się negatywne emocje, wskazuje się ją jako nieodpowiedzialną i nieudolną, przynoszącą rodzinie głównie wstyd i zmartwienia. Takie dziecko ma problemy w nauce i jest narażone na nałogi wcześniej niż jego rówieśnicy, nierzadko zachowuje się agresywnie i wulgarnie.

Inną rolą może być maskotka, która ma mieć zawsze dobry wpływ na przykład na ojca alkoholika, i gdy ten zaczyna rozrabiać „pod wpływem”, niejako odpowiada za jego uspokojenie. W rolę tę wchodzi jednak ze strachem, a gdy nie musi poprawiać nikomu nastroju, ogarnia ją poczucie pustki i odrzucenia.

Natomiast dziecko niewidzialne nie zaangażuje się w życie domu. Stara się nie rzucać w oczy, a więc nie sprawiać nikomu problemów, jednocześnie jest osamotnione i czuje się niegodne uwagi otoczenia. Uzyskana przez tegoż domownika izolacja daje iluzoryczne poczucie bezpieczeństwa. W życiu dorosłego dziecka alkoholików może zabraknąć nawet podstawowych zdolności do interakcji społecznych.

Jak leczyć DDA?

Najlepszym sposobem leczenia jest psychoterapia. Na terapię dla pacjentów z syndromem DDA kierowane są osoby, które cierpią na problemy emocjonalne, takie jak:

• ciągłe uczucie niepokoju i napięcia,
• poczucie pustki i smutku,
• rozdrażnienie,
• nadmierne zamartwianie się o przyszłość,
• przekonanie o negatywnych konsekwencjach podejmowanych zadań,
• niska samoocena i poczucie własnych kompetencji,
• przekonanie o samowystarczalności,
• uciekanie od zadań w obawie przed popełnieniem błędu.
  
  

Terapia grupowa i indywidualna

Psychoterapia może być prowadzona w grupie i indywidualnie, a prowadzi ją terapeuta uzależnień. Trwa maksymalnie dwa lata.

Osoby z syndromem DDA mogą cierpieć również na zaburzenia osobowości: histrioniczną, zależną lub unikającą i wówczas dodatkowo konieczne jest przeprowadzenie pogłębionej terapii leczenia osobowości.