Nadciśnienie złośliwe pojawia się nagle osiągając bardzo wysokie parametry, zwłaszcza w odniesieniu do ciśnienia rozkurczowego. To bardzo niebezpieczny dla zdrowia i życia pacjenta stan, gdyż nieleczony może doprowadzić nawet do śmierci chorego. Objawia się m.in. zawrotami głowy, zaburzeniami widzenia, osłabieniem oraz zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi.
Czym jest nadciśnienie złośliwe?
Tętnicze nadciśnienie złośliwe stanowi najbardziej niebezpieczną i zaawansowaną postać nadciśnienia tętniczego. Charakteryzuje się nagłym skokiem ciśnienia tętniczego do bardzo wysokich wartości. W krótkim czasie, niekiedy w przeciągu zaledwie kilku dni, może doprowadzić do dramatycznych skutków, w tym do uszkodzeń ważnych dla organizmu narządów, a nawet do śmierci (jeśli w porę nie zostanie wdrożone odpowiednie leczenie).
Nadciśnienie złośliwe może zacząć się nadciśnieniem tętniczym wtórnym (spowodowanym chorobą panującą w ustroju, np. związaną z nerkami, sercem, czy mózgiem) lub pierwotnym (wywołanym przez czynniki zewnętrzne, środowiskowe oraz dziedziczne).
W jego przebiegu obserwuje się wzrost ciśnienia rozkurczowego nawet do poziomu 120-150 mm Hg. Taki gwałtowny skok wartości do niepokojącego poziomu może doprowadzić do zmian naczyniowych, a dalej do niewydolności różnych organów, wywołanej ich niedotlenieniem.
Jakie są objawy nadciśnienia złośliwego?
Najczęściej objawy nadciśnienia złośliwego obserwują u siebie osoby w średnim wieku. Statystyki wymieniają w tej grupie mężczyzn będących około 45 roku życia oraz kobiety około 36 roku życia.
Niewątpliwie na trop nadciśnienia złośliwego powinno doprowadzić nagłe, bardzo wysokie ciśnienie, zwłaszcza jego dolna wartość, czyli ciśnienie rozkurczowe (120 mm Hg i więcej).
Symptomy, które mogą świadczyć o występowaniu nadciśnienia złośliwego, to m.in.:
- ból głowy,
- zawroty głowy,
- osłabienie,
- zaburzenia widzenia,
- ostre zapalenie trzustki,
- wybroczyny płomykowate na dnie oka,
- uczucie duszności,
- krwinkomocz,
- białkomocz,
- nieprawidłowości żołądkowo-jelitowe.
O tętniczym nadciśnieniu złośliwym może także świadczyć postępująca niewydolność nerek, ciężka encefalopatia nadciśnieniowa (polegająca na uszkodzeniu mózgu przebiegającemu z zaburzeniami przytomności) oraz zawał serca.
Co wywołuje nadciśnienie złośliwe?
Za ten rodzaj dolegliwości odpowiada nadciśnienie tętnicze wtórne (to częściej) oraz pierwotne. Chodzi tutaj o sytuacje kiedy pacjent cierpi na jedno z powyższych schorzeń, jednak nie podejmuje leczenia, poddaje się mu w sposób nieregularny lub zalecona przez lekarza kuracja jest dla chorego nieodpowiednia.
Jeśli tętnicze nadciśnienie złośliwe pojawia się w konsekwencji występowania wtórnego u danej osoby, zazwyczaj ma związek ze schorzeniami nerek.
Wykazano ponadto zależność między nadciśnieniem złośliwym, a paleniem papierosów oraz stosowaniem antykoncepcji hormonalnej w postaci doustnej.
Jak się leczy nadciśnienie złośliwe?
Z całą mocą należy podkreślić, że leczenie należy podjąć od razu ponieważ konsekwencje pozostawienia takiego stanu bez żadnego postępowania mogą być tragiczne.
Choremu podaje się najczęściej leki hipotensyjne (obniżające ciśnienie tętnicze krwi), jednak początkowo w mniejszej dawce i ilości, które wraz z intensyfikacją kuracji lekarz może zwiększać lub dokładać kolejne preparaty. Nagły spadek ciśnienia tętniczego mógłby bowiem także doprowadzić do niepożądanych skutków. Ten rodzaj leczenia przeprowadza się w warunkach szpitalnych, na oddziale intensywnej terapii.
Bardzo ważnym aspektem jest dieta. W tym przypadku rekomenduje się dietę niskokaloryczną, w której pacjentowi zaleca się spożywać maksymalnie 1500 kcal na dobę. Ponadto powinien on ograniczyć zwierzęce tłuszcze, proste węglowodany i sól kuchenną. A w zamian jeść dużo warzyw i owoców oraz zwiększyć aktywność fizyczną.
Jakie powikłania może wywołać nadciśnienie złośliwe?
Tętnicze nadciśnienie złośliwe może spowodować wystąpienie groźnych powikłań, takich jak np.
- uszkodzenie nerek,
- niewydolność serca,
- retinopatia nadciśnieniowa,
- obrzęk płuc,
- udar mózgu,
- encefalopatia nadciśnieniowa.
Jednak już po kilku dniach od wystąpienia pierwszych objawów może dojść do niedotlenienia bardzo istotnych dla ustroju organów (w tym serca i mózgu), a dalej do ich uszkodzenia. Niestety, najbardziej dramatyczną konsekwencją braku leczenia może być zgon chorego.
Czytaj również:
- Jakie są przyczyny nadciśnienia? Jakie są czynniki ryzyka?
- Jakie są najlepsze leki na nadciśnienie? Jak je dobrać?
- Jaka jest najlepsza dieta przy nadciśnieniu? Przepisy
- Jak wykonać pomiar ciśnienia? Jak go odczytać?
Autor: Olga Tomaszewska