Co na katar zatokowy? Przyczyny, objawy, leczenie i domowe sposoby

Katar zatokowy to jeden z pierwszych sygnałów wysyłanych z organizmu, który może świadczyć o tym, że w zatokach przynosowych toczy się stan zapalny. Jak go rozpoznać? Jak leczyć katar zatokowy domowymi sposobami? Przeczytaj i dowiedz się, jak poradzić sobie z tym problemem.

Katar zatokowy: co to jest?

Katar to jeden z najczęstszych symptomów infekcji górnych dróg oddechowych, zapalenia zatok i alergii. Katar zatokowy to specyficzny rodzaj wydzieliny, która pojawia się w przebiegu stanów zapalnych zatok przynosowych, wywołanych drobnoustrojami chorobotwórczymi. Często towarzyszą mu też inne ogólnoustrojowe objawy.

Ile trwa katar zatokowy?

Katar zatokowy utrzymuje się zazwyczaj tak długo, ile trwa zapalenie zatok. Infekcja może trwać od kilku dni do nawet kilku tygodni. Ostre zapalenie zatok wywołane wirusami ustępuje samoistnie w ciągu 7-10 dni. Bakteryjne zapalenie zatok trwa zwykle dłużej niż 10 dni, a objawy mogą utrzymywać się nawet 2-3 tygodnie. Wyróżniamy również przewlekłe zapalenie zatok. Mówimy o nim wtedy, kiedy infekcja i jej objawy trwają dłużej niż 12 tygodni.

Czy katar zatokowy jest zaraźliwy?

Drobnoustroje wywołujące katar zatokowy mogą z łatwością przenosić się drogą kropelkową. Oznacza to, że zapaleniem zatok i katarem zatokowym można się zarazić. Dotyczy to w szczególności infekcji wirusowych i bakteryjnych. Drobnoustroje przenoszą się m.in. podczas kaszlu, kichania, a także w wyniku kontaktu z wydzieliną z nosa. Dlatego ważne jest przestrzeganie zasad higieny podczas choroby i unikanie bliskiego kontaktu z innymi osobami. Warto pozostać w domu i ograniczyć spotkania z ludźmi do niezbędnego minimum.

Katar zatokowy: objawy

Katar to objaw sam w sobie. Jednak wiele osób z tym problemem zastanawia się, jak odróżnić zwykły katar od kataru zatokowego. Główne symptomy świadczące o tym, że borykasz się z katarem w przebiegu zapalenia zatok to:

• Wydzielina wyciekająca z nosa,
• Uczucie zatkanego nosa,
• Niedrożność nosa,
• Uczucie ucisku w zatokach pojawiające się np. podczas pochylania się lub innych zmian pozycji ciała,
• Upośledzone odczuwanie smaku i węchu,
• Kaszel pojawiający się w wyniku spływania wydzieliny po tylnej części gardła.

Dodatkowo katar zatokowy często współwystępuje z ogólnoustrojowymi objawami takimi jak osłabienie, podwyższona temperatura ciała, dreszcze, poczucie rozbicia, bóle głowy i mięśni.

Katar zatokowy: jak wygląda?

Najczęściej występuje wodnisty katar zatokowy. Jaki ma kolor? W przypadku zakażenia bakteryjnego możliwy jest żółty katar zatokowy. Na podstawie samego wyglądu wydzieliny trudno jednak mówić z całą pewnością o pochodzeniu i przyczynach kataru. Nie należy traktować konsystencji i barwy wydzieliny jak wiarygodnej metody diagnostycznej.

Katar zatokowy: przyczyny

Przyczyną zapalenia zatok, a więc i kataru zatokowego, są infekcje drobnoustrojowe. Najczęściej wywołują je wirusy, w szczególności adenowirusy, koronawirusy, a także wirus grypy.

Zdarza się też, że za wystąpienie kataru zatokowego odpowiadają infekcje bakteryjne, m.in. Streptococcus pneumoniae, Haemofilus influenzae, czy Moraxella catarrhalis. Zapalenie zatok o podłożu grzybiczym występuje natomiast bardzo rzadko i dotyczy głównie pacjentów z bardzo osłabioną odpornością.

Warto też podkreślić, że niektóre osoby są bardziej narażone na zapalenie zatok. Skrzywiona przegroda nosowa, alergie, palenie papierosów (bierne i czynne), zanieczyszczenia środowiskowe i w miejscu pracy predysponują do wystąpienia stanów zapalnych, podrażnień i kataru.

Katar zatokowy: diagnostyka

Lekarz stawia diagnozę na podstawie szczegółowego wywiadu i badania fizykalnego. W wielu przypadkach nie ma konieczności wykonywania dodatkowych badań, a sama obecność charakterystycznych symptomów pozwala specjaliście na postawienie odpowiedniego rozpoznania. W przypadku wątpliwości lub podejrzenia poważniejszych problemów lekarz może wykonać RTG zatok, badanie endoskopowe lub badania laboratoryjne.

Katar zatokowy: leczenie

Leczenie kataru zatokowego jest bardzo indywidualne, zależne od wieku, ogólnego stanu zdrowia, współwystępujących objawów oraz przyczyny infekcji. Jeśli zapalenie zatok rozwinęło się na skutek infekcji bakteryjnej, lekarz może zalecić stosowanie antybiotyków. Nie mają one jednak zastosowania w terapii kataru zatokowego o podłożu wirusowym.

Najczęściej stosuje się po prostu leki na katar i zatoki o działaniu objawowym, które mają za zadanie ułatwić usunięcie nadmiaru wydzieliny z zatok, zmniejszyć jej produkcję oraz zniwelować stan zapalny, a tym samym przywrócić pacjentowi komfort i uczucie ulgi. Najczęściej stosuje się:

• Glikokortykosteroidy donosowe – dostępne są zazwyczaj w formie aerozoli do nosa, które działają miejscowo na błonę śluzową, zmniejszają obrzęk i stan zapalny,
• Ksylometazolinę lub oksymetazolinę – to substancje czynne wielu kropli i aerozoli na katar, które obkurczają naczynia krwionośne i zmniejszają katar.
• Sól morską – aerozole z solą morską wykazują nieco słabsze działanie niż wspomniane wcześniej preparaty, jednak są bezpieczniejsze, mogą być stosowane dłużej i rzadko powodują skutki uboczne. Nawilżają i oczyszczają nos.
• Niesteroidowe leki przeciwzapalne – można je stosować, gdy katar zatokowy występuje razem z ogólnoustrojowymi objawami np. gorączką czy bólem.

Katar zatokowy: domowe sposoby leczenia

Co na katar zatokowy stosować w domu? Postępowanie farmakologiczne warto uzupełnić naturalnymi metodami. Poznaj domowe sposoby na katar zatokowy:

• Inhalacje na katar zatokowy – nawilżają i łagodzą śluzówki. Jak rozrzedzić katar zatokowy i udrożnić nos? Pomogą w tym właśnie inhalacje. Można wykonać je nad naczyniem gorącej wody z dodatkiem kilku kropel olejku eterycznego z eukaliptusa lub sosny. Alternatywnie możesz wykorzystać specjalne sprzęty medyczne do inhalacji w warunkach domowych.
• Unikanie czynników drażniących – postaraj się ograniczyć ekspozycję na dym i zanieczyszczenia. Dbaj o odpowiednią wilgotność powietrza i unikaj alergenów, jeśli jesteś alergikiem.
• Higiena nosa – regularnie oczyszczaj nos za pomocą sprayów z solą morską lub fizjologiczną. Dzięki temu usuniesz ewentualne zanieczyszczenia i czynniki drażniące, a jednocześnie nawilżysz błony śluzowe.
• Płukanie zatok – to kolejny sposób na katar zatokowy. Najlepiej wykonać płukanie za pomocą specjalnych irygatorów i roztworów do nosa oraz po konsultacji z lekarzem, ponieważ w fazie ostrej zapalenia zatok nie zawsze jest to zalecane.

Sprawdź produkty na płukanie nosa i zatok.

Katar zatokowy:  profilaktyka

Niestety całkowite uniknięcie kataru zatokowego nie zawsze jest możliwe. Wirusy i bakterie są wszechobecne w naszym środowisku i nie możemy całkowicie uniknąć kontaktu z nimi. Aby zmniejszyć ryzyko zachorowania, warto na co dzień dbać o odporność za pomocą zdrowej, dobrze zbilansowanej diety oraz regularnej aktywności fizycznej. W sezonie jesienno-zimowym ważna jest suplementacja witaminy D. Dodatkowo zadbaj o:

• Unikanie czynników drażniących, w szczególności dymu papierosowego,
• Odpowiednią wilgotność powietrza w pomieszczeniach, w których spędzasz najwięcej czasu,
• Regularną higienę nosa, a także dłoni,
• Unikanie kontaktu z osobami wykazującymi objawy infekcji,
• Unikanie długotrwałego przebywania w pomieszczeniach klimatyzowanych.

Zobacz, jak powinno wyglądać leczenie zatok.

Katar zatokowy: najczęstsze pytania

Poznaj odpowiedzi na najczęstsze pytania pacjentów, którzy borykają się z katarem zatokowym.

Po czym poznać katar zatokowy?

Katar zatokowy ma najczęściej postać wodnistej wydzieliny z nosa, której towarzyszy uczucie zatkania nosa, ucisku zatok, a także inne objawy ogólnoustrojowe, najczęściej gorączka, osłabienie i uczucie rozbicia.

Jak odblokować katar z zatok?

W celu odblokowania zatkanego nosa warto sięgnąć po preparaty donosowe z glikokortykosteroidami, ksylometazoliną, lub oksymetazoliną, które zaleci lekarz lub farmaceuta. W infekcji o łagodnym przebiegu pomocne mogą być też aerozole z solą morską.

Jak rozpuścić katar w zatokach?

Inhalacje, krople z solą fizjologiczną oraz płukanie zatok to dobre, domowe, naturalne sposoby, które pomogą Ci rozpuścić i rozrzedzić zalegającą w zatokach wydzielinę. Przy bardzo silnych objawach możesz zastosować leki zalecone przez lekarza lub farmaceutę.

Czy katar zatokowy jest groźny?

Katar zatokowy sam w sobie nie jest groźny, ponieważ jest jedynie objawem zapalenia zatok. Natomiast przedłużająca się i nieleczona infekcja może prowadzić do powikłań, w skrajnych przypadkach nawet do zapalenia opon mózgowych, dlatego nie warto jej bagatelizować.

Katar zatokowy: podsumowanie

Katar zatokowy to jeden z głównych objawów zapalenia zatok. Pojawia się na skutek infekcji wirusowej lub bakteryjnej. Często towarzyszy mu uczucie zatkania nosa, pogorszenie węchu i ogólne osłabienie. Podstawowe postępowanie obejmuje stosowanie środków udrażniających nos i zmniejszających katar, odpoczynek i unikanie czynników drażniących. Jeśli po 7-10 dniach objawy nie ustąpią, wskazane jest dalsze leczenie i diagnostyka u lekarza.