Odczuwanie zimna jest procesem całkowicie naturalnym i zazwyczaj świadczy niedostosowanym do pogody ubiorze albo kontakcie skóry z zimną powierzchnią. W takich przypadkach przywrócenie komfortu cieplnego nie stanowi problemu. Co jednak, gdy towarzyszy Ci ciągłe uczucie zimna i to w sytuacjach, w których większość ludzi nie odczuwa dotkliwego chłodu? Może to świadczyć o pewnych chorobach. Jakich? Przeczytasz w tym artykule.
Ciągłe uczucie zimna a nietolerancja zimna – czy oznaczają to samo?
Ciągłe uczucie zimna to inaczej dyskomfort spowodowany niską temperaturą. Nietolerancja zimna jest zbliżonym pojęciem, chociaż można je też zdefiniować nieco inaczej – jako pokrzywkę z zimna, czyli „alergię” czy nadwrażliwość na zimno (podobnie jak np. w nietolerancjach pokarmowych). Pokrzywka to zmiany skórne (np. rumień, bąble) pojawiające po ekspozycji na niską temperaturę, czasem jednak występują również objawy ogólnoustrojowe (gorączka, bóle stawów, bóle głowy, omdlenia).
Jak rozpoznać, że ciągłe uczucie zimna nie jest czymś naturalnym?
Każdy człowiek ma inny zakres temperatur, w których czuje się dobrze, dlatego trudno obiektywnie określić, kiedy odczuwanie zimna stanowi powód do niepokoju. Sygnały ostrzegawcze to m.in.:
- Marznięcie wtedy, gdy pozostałym osobom jest ciepło (przebywających rzecz jasna w takich samych warunkach),
- Niemożność rozgrzania się przez długi czas po zmarznięciu,
- Uczuciu zimna towarzyszą inne objawy (np. dreszcze, osłabienie, nieuzasadniona utrata lub przybieranie masy ciała, ból, mrowienie i drętwienie palców, zmiany skórne itp.).
Ciągłe uczucie zimna – przyczyny
Istnieje dużo przyczyn ciągłego uczucia zimna, które obejmuje albo całe ciało, albo tylko jego części (np. dłonie, stopy, głowę). Wśród najczęstszych z nich specjaliści wymieniają czynniki:
- Hormonalne (zaburzenia metabolizmu i termoregulacji),
- Krążeniowe (utrudniony lub spowolniony przepływ krwi),
- Neuronalne (niewłaściwe funkcjonowanie nerwów odpowiedzialnych za percepcję zimna),
- Psychosomatyczne (reakcja ciała na procesy psychologiczne, psychiczne i emocjonalne).
Ciągłe uczucie zimna i zmęczenia – anemia
Oprócz nadwrażliwości na zimno wśród objawów anemii można wymienić zmęczenie, osłabienie organizmu, problemy z koncentracją, bóle i zawroty głowy, bladość skóry i stany depresyjne. Niedokrwistość najczęściej rozwija się w wyniku niedoboru żelaza, witaminy B12 i kwasu foliowego, a także chorób przewlekłych.
Ciągłe uczucie zimna i senność – zaburzenia hormonalne
- Jednym z zaburzeń hormonalnych, które powodują ciągłe uczucie zimna, jest niedoczynność tarczycy. Oprócz tego u chorego pojawia się senność, zmęczenie, przyrost masy ciała, depresja, niskie ciśnienie tętnicze, łuszcząca się i blada skóra czy wypadanie włosów.
- Inne zaburzenie hormonalne, któremu towarzyszy marznięcie, to cukrzyca. Zimne stopy mogą świadczyć o rozwoju polineuropatii cukrzycowej obwodowej, groźnego powikłania cukrzycy związanego z długotrwałym podwyższonym stężeniem glukozy we krwi. Końcowe produkty glikacji wywołują m.in. zanik osłonek nerwów i zmiany w strukturze włókien, co ostatecznie prowadzi do całkowitej utraty czucia.
Ciągłe uczucie zimna i dreszcze – nerwica i depresja, ale też infekcje
Czy nerwica powoduje uczucie zimna? Tak. W zaburzeniach psychicznych czasami pojawiają się dreszcze, czyli mimowolne mikroruchy mięśni, które są reakcją obronną organizmu. Razem z uczuciem zimna, zawrotami głowy, dusznościami, dolegliwościami jelitowymi czy wrażeniem odrealnienia mogą stanowić reakcję na stres czy sytuacje odbierane przez pacjenta jako niekomfortowe. Dreszcze to również częsty objaw różnego rodzaju infekcji wirusowych i bakteryjnych, np. przeziębienia, grypy, anginy, malarii. Zazwyczaj towarzyszy im gorączka lub stan podgorączkowy.
Ciągłe uczucie zimna – problemy z krążeniem
Gdy krew krąży słabiej, a metabolizm zwalnia, może dojść do problemów z termoregulacją i marznięcia. Ciągle zimne stopy często mają osoby z żylakami, niedociśnieniem tętniczym czy miażdżycą. Jedną z bardziej charakterystycznych reakcji na niską temperaturę ze strony układu krążenia jest objaw Raynauda – zblednięcie i zasinienie, a następnie zaczerwienienie skóry palców u dłoni i/lub stóp pod wpływem zimna (małe tętniczki w palcach najpierw gwałtownie się kurczą, a potem rozszerzają). Zaburzenie pojawia się w przypadku różnych chorób, np. autoimmunologicznych (toczeń układowy, twardzina układowa), tarczycy, wątroby, kręgosłupa oraz w zatruciach.
Ciągłe uczucie zimna w dłoniach i stopach – fibromialgia
Drętwienie i mrowienie rąk i stóp, uczucie chłodu oraz ziębnięcie palców (czasami z objawem Raynauda) to także możliwe objawy fibromialgii. Oprócz tego u chorych występuje uogólniony, przewlekły ból „całego ciała”, sztywność i obrzęki stawów (zwłaszcza dużych), ból kręgosłupa czy osłabienie mięśni, które zniechęca do podejmowania aktywności fizycznej. Poza tym pacjenci skarżą się na dolegliwości ze strony innych układów (pokarmowego, moczowego), zmęczenie, problemy z koncentracją, zaburzenia snu, stany depresyjne i lękowe i wiele innych.
Ciągłe marznięcie a niska masa ciała
Zbyt niska masa ciała skutkuje małą ilością tkanki tłuszczowej, która pełni funkcję izolacyjną, oraz mięśniowej w dużej mierze odpowiedzialnej za wytwarzanie ciepła. Taki stan organizmu może wynikać z nadmiernego odchudzania się, niezbilansowanej diety prowadzącej do niedoborów żywieniowych, zaburzeń odżywiania (anoreksji, bulimii) czy innych chorób.
Co zrobić, gdy cały czas jest mi zimno?
Jak leczyć ciągłe uczucie zimna? Głównie chodzi o leczenie przyczyny, czyli choroby podstawowej.
- Przy niedoczynności tarczycy i cukrzycy ważne jest wyrównanie poziomu hormonów.
- Niedobory składników pokarmowych uzupełnia się preparatami zawierającymi witaminy (np. z grupy B) i minerały (np. żelazo). Pomocna bywa także konsultacja z dietetykiem.
- Na zaburzenia układu krążenia lekarz może zalecić preparaty na problemy z krążeniem, leki przeciwmiażdżycowe albo preparaty na żylaki.
- W celu leczenia depresji, nerwic czy zaburzeń odżywiania wskazana jest konsultacja z psychiatrą, a także psychoterapia.
- W terapii fibromialgii stosuje się różne leki (np. przeciwbólowe, przeciwdepresyjne, rozluźniające mięśnie) i zabiegi (co ciekawe, należy do nich krioterapia, czyli leczenie zimnem).
- Jeśli ciągłe uczucie zimna bierze się z nawracających infekcji, warto rozważyć preparaty na wzmocnienie odporności, zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym.
- Pokrzywkę z zimna leczy się lekami antyhistaminowymi. Bardzo ważna jest też profilaktyka, czyli unikanie kąpieli w zimnej wodzie czy spożywania bardzo zimnych napojów i pokarmów – w najcięższych przypadkach mogą doprowadzić nawet do śmierci!
- Oczywiście zmęczenie, senność i dotkliwsze odczuwanie chłodu pojawi się także przy niedoborze snu (nawet jedna zarwana noc znacznie obniża wydolność organizmu). Warto więc postarać się o odpowiednią ilość nocnego wypoczynku.
Poza tym o komfort cieplny można zadbać, nakładając na siebie odpowiednie ubrania (czapka i rękawiczki to konieczność!), przykrywając się wełnianym kocem albo pijąc ciepłe napoje. Dla osób, którym trudno się rozgrzać, pomocne okazują się termofory.
Jakie badania na uczucie zimna?
Wiele przyczyn ciągłego odczuwania zimna da się wykryć za pomocą badań krwi, np. morfologii, stężenia glukozy czy hormonów tarczycy i przysadki mózgowej. Inne badania lekarz zaleca w zależności od tego, którą chorobę podejrzewa jako „winną” marznięcia. Np. przy diagnozowaniu pokrzywki z zimna wykonuje się tzw. test kostki lodu, a objawu Raynauda – badanie kapilaroskopowe.
Ciągłe uczucie zimna – podsumowanie
Ciągłe uczucie zimna może być objawem wielu schorzeń, które wynikają z zaburzeń pracy i funkcjonowania różnych narządów i układów. Do tych najbardziej powszechnych należą niedoczynność tarczycy, cukrzyca i niedokrwistość. W celu ustalenia przyczyny dolegliwości najlepiej zwrócić się do lekarza POZ, który zleci podstawowe badania lub skieruje pacjenta do odpowiedniego specjalisty.
Źródła
- Durska G., Pokrzywka z zimna, 2013. https://www.mp.pl/pacjent/alergie/lista/82756,pokrzywka-z-zimna. [dostęp: 5.12.2024].
- Lipiński P., Starzyński R. R., Styś A., Staroń R., Gajowiak A., Niedokrwistość na tle niedoboru żelaza w diecie, 2014. https://bibliotekanauki.pl/articles/1191621.pdf. [dostęp: 5.12.2024].
- Wiercińska M., Anemia (niedokrwistość): przyczyny, rodzaje, objawy i leczenie, 2022. https://www.mp.pl/pacjent/hematologia/choroby/152170,niedokrwistosc-anemia. [dostęp: 5.12.2024].
- Witek P., Katra B., Neuropatia cukrzycowa, 2017. https://www.mp.pl/cukrzyca/powiklania/66537,neuropatia-cukrzycowa. [dostęp: 5.12.2024].
- Miśkiewicz P., Bednarczuk T., Niedoczynność tarczycy – przyczyny, objawy i leczenie, 2021. https://www.mp.pl/pacjent/endokrynologia/choroby/78406,niedoczynnosc-tarczycy. [dostęp: 5.12.2024].
- Frołow M., Objaw Raynauda: przyczny, objawy i leczenie, 2021. https://www.mp.pl/pacjent/objawy/154080,objaw-raynauda. [dostęp: 5.12.2024].
- Borowiecka-Karpiuk J., Zaburzenia odżywania: anoreksja i bulimia. Przyczyny, objawy i leczenie, 2023. https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/choroby/75618,zaburzenia-odzywiania. [dostęp: 5.12.2024].
- Guła Z., Korkosz M., Fibromialgia: przyczyny, objawy i leczenie, 2022. https://www.mp.pl/pacjent/reumatologia/choroby/63742,fibromialgia-przyczyny-objawy-i-leczenie. [dostęp: 5.12.2024].
Podziel się artykułem ze znajomymi
