W ciąży stosowanie części środków farmakologicznych jest niewskazane, stąd przeświadczenie, że należy zrezygnować także z leczenia zębów. Niestety zmiany hormonalne w ciąży mogą powodować problemy w jamie ustnej, a zły stan zębów zaszkodzić płodowi. Dla bezpieczeństwa nie zwlekaj z wizytą u dentysty.
Bóle zębów w ciąży: przyczyny
Dolegliwości związane z zębami i jamą ustną są w ciąży częstsze, niż mogłoby się wydawać! Jakie są przyczyny tych problemów?
- Wzrost poziomu estrogenu i progesteronu („winowajców” odpowiedzialnych m.in. za nudności i wymioty) sprawia, że płytka nazębna odkłada się w większym stopniu. Dodatkowo hormony powodują też rozpulchnienie dziąseł oraz ich większą wrażliwość i skłonność do krwawień. W efekcie może dojść do rozwoju stanów zapalnych, a nawet choroby przyzębia (w zaawansowanym stadium nazywanej potocznie „paradontozą”).
- Poza tym u niektórych kobiet rozwijają się nadziąślaki ciążowe – to łagodne rozrosty tkanki dziąsłowej, które wyglądają jak małe, czerwone, łatwo krwawiące „guzki” na dziąśle. Same w sobie nie są groźne, ale bywają tkliwe i bolesne, a także mogą przeszkadzać w czasie jedzenia i utrudniać dbanie o higienę jamy ustnej (na szczęście zwykle ustępują po porodzie).
- Słodkie ciążowe zachcianki również nie sprzyjają zdrowiu zębów, ponieważ stwarzają idealne warunki do rozwoju próchnicy.
- Częste wymioty czy refluks sprawiają, że zęby mają kontakt z kwaśnym sokiem żołądkowym, który może uszkadzać szkliwo i powodować nadwrażliwość.
Bolący ząb w ciąży: objawy towarzyszące
Jakie objawy towarzyszące bólowi zęba powinny zaniepokoić i wymagają pilnej diagnostyki?
- Ostry ból zęba w ciąży, odczuwany jako przeszywający, może być symptomem uszkodzenia nerwu lub pęknięcia szkliwa.
- Silny ból zęba w ciąży utrudniający sen lub jedzenie, może wskazywać na głęboką próchnicę lub stan zapalny miazgi (typowo nasilający się przy leżeniu).
- Pulsujący ból zęba w ciąży często towarzyszy ropniowi i świadczy o nasilającym się stanie zapalnym.
Poza tym bezwzględnie należy odwiedzić stomatologa, gdy pojawi się:
- Gorączka,
- Obrzęk twarzy lub dziąsła,
- Trudność z otwarciem ust lub przełykaniem,
- Ropna wydzielina,
- Ból po urazie lub uderzeniu w ząb.
Ból zęba w ciąży: jak sobie pomóc?
Jeśli w ciąży pojawiają się dolegliwości bólowe, przyszła mama, zwłaszcza w pierwszym trymestrze ciąży, nie powinna przyjmować leków przeciwbólowych bez konsultacji z lekarzem. Nie wolno też bagatelizować problemu. Czy ból zęba w ciąży szkodzi dziecku? Sam w sobie ból jest tylko objawem i raczej nie wyrządza dziecku bezpośredniej krzywdy, ale jego przyczyna i skutki zaniedbania leczenia – już mogą. Infekcje i bakterie rozmnażające się w jamie ustnej mogą być niebezpieczne także dla płodu. Nieleczone dolegliwości, takie jak próchnica i kamień mogą stać się przyczyną niskiej wagi urodzeniowej i spowodować skurcze, zakończone przedwczesnym porodem. Dlatego regularne kontrole stomatologiczne są w okresie ciąży niezwykle ważne.
Co na ból zęba w ciąży? Leczenie i domowe sposoby
Jak uśmierzyć ból zęba w ciąży? Przyszła mama może wspomóc się farmakoterapią (ale jak już wspomniano: odpowiedzialnie! W przypadku wątpliwości zawsze należy skonsultować się z lekarzem albo farmaceutą). I choć ból zęba w ciąży to sygnał do wizyty u dentysty, jest kilka domowych sposobów na ból zębów w ciąży, które pomogą w uśmierzaniu przykrych dolegliwości.
Jakie tabletki na ból zęba w ciąży są bezpieczne, a jakich unikać?
Kobieta spodziewająca się dziecka powinna mieć świadomość, że niektóre leki na ból zęba nie są zalecane, ale istnieją również takie, po które może sięgnąć (to pomocna wiedza, zwłaszcza że w ciąży pojawiają się też inne bóle, choćby bóle głowy). Co stosować na ból zęba w ciąży, a czego nie?
- Leki z paracetamolem (acetaminofenem) to najbezpieczniejszy wybór w ciąży – można je stosować w każdej fazie, o ile przestrzega się dawek (do 500-1000 mg co 6-8 godzin, nie więcej niż 3 g na dobę). Chociaż nie mają właściwości przeciwzapalnych, skutecznie łagodzą ból. Uwaga jednak na preparaty złożone (np. paracetamol + kofeina) – te nie są zalecane.
- Ibuprofen i inne NLPZ (np. ketoprofen, naproksen) nie są uznawane za bezpieczne w I ani III trymestrze, ewentualnie dopuszczalne w II (po konsultacji z lekarzem!). W I trymestrze istnieje zwiększone ryzyko poronienia, a w III – przedwczesnego zamknięcia przewodu tętniczego u płodu i innych powikłań.
- Aspiryna (kwas acetylosalicylowy) także nie jest wskazana, zwłaszcza w dużych dawkach, ponieważ może wpływać na krzepliwość i zwiększać ryzyko krwawień. Dopuszczana jest w bardzo niskich dawkach u wybranych pacjentek (np. z nadciśnieniem indukowanym ciążą), ale nie do leczenia bólu zęba w ciąży.
- Większość silniejszych leków (np. kodeina, tramadol) jest przeciwwskazana lub stosowana wyłącznie w wyjątkowych sytuacjach – i zawsze pod kontrolą lekarza. Należy też unikać miejscowo znieczulających preparatów z benzokainą (często znajduje się np. w żelach na ból dziąseł).
Ból zębów w ciąży: domowe sposoby
Jakie domowe sposoby na ból zęba są bezpieczne dla przyszłych mam? Kobiety w ciąży mogą stosować:
- Zimne okłady lub kompresy żelowe,
- Masowanie bolących dziąseł szczoteczką,
- Płukankę (woda z solą),
- Oczyszczanie preparatami z oktenidyną.
A czy można stosować goździki i szałwię na ból zęba w ciąży? To dość popularne naturalne metody, jednak przyszłe mamy muszą podchodzić do nich z ostrożnością. Mogą być stosowane tylko zewnętrznie, np. w formie bardzo rozcieńczonych naparów, bez połykania.
Leczenie bólu zębów w ciąży
Nie ulega wątpliwości, że zęby w ciąży należy leczyć, jednak o swoim wyjątkowym stanie należy poinformować lekarza, na samym początku wizyty. Niewskazane jest wykonywanie, niektórych czynności dentystycznych, takich jak:
- RTG,
- Wybielanie zębów,
- Zakładanie implantów,
- Zabiegi protetyczne.
A czy kobieta w ciąży może usunąć bolący ząb? Lepiej unikać także wyrywania zębów, zwłaszcza w trzech pierwszych miesiącach ciąży. Jeśli jednak zabieg okaże się konieczny, lekarz powinien zdecydować o odpowiednim terminie oraz jego bezpiecznym przebiegu.
Bóle zębów w ciąży: lepiej zapobiegać niż leczyć
Gabinet dentystyczny warto odwiedzić już na etapie planowania potomstwa, by wyleczyć wszelkie ubytki. Pozwoli to przyszłej mamie na uniknięcie niepotrzebnego stresu w ciąży. Tym bardziej, że zwłaszcza w pierwszym trymestrze, niewskazane są radykalne działania dentystyczne. W tym wyjątkowym stanie niezwykle istotne jest zachowanie odpowiedniej higieny jamy ustnej. W utrzymaniu zdrowych zębów pomoże dokładne i systematyczne szczotkowanie, także języka oraz używanie nici dentystycznych.
Źródła
1. https://www.healthline.com/health/pregnancy/pregnancy-teeth-pain. [dostęp: 16.06.2025].
2. https://health.clevelandclinic.org/pregnancy-safe-medications. [dostęp: 16.06.2025].
3. https://www.nhs.uk/pregnancy/related-conditions/common-symptoms/bleeding-gums/. [dostęp: 16.06.2025].
4. https://www.verywellhealth.com/pregnancy-toothache-causes-treatment-and-home-remedies-5211381. [dostęp: 16.06.2025].