Halitoza: jakie są przyczyny nieświeżego oddechu i jak sobie z nim poradzić?

Nieprzyjemny zapach z ust (halitoza) – temat drażliwy. Bywa powodem stresu, komplikuje życie towarzyskie. Dobra wiadomość: można temu skutecznie zaradzić, chociaż nie wystarczy mycie zębów dwa razy dziennie. Jak sobie poradzić z problemem nieświeżego oddechu? Podpowiadamy.

Nieświeży oddech (halitoza): co to znaczy?

Halitoza to nieprzyjemny zapach czy też nieświeży oddech z ust, który wyczuwa zarówno osoba cierpiąca na tę dolegliwość, jak i osoby postronne (a czasami tylko one). Można wyróżnić:

• Halitozę prawdziwą, czyli rzeczywiście wyczuwany brzydki zapach – o podłożu fizjologicznym (np. nieświeży oddech rano, po nocnym odpoczynku, który często ustępuje po umyciu zębów, zjedzeniu lub wypiciu czegoś, nieświeży oddech z powodu palenia tytoniu, zjedzenia „aromatycznych” potraw, wypiciu alkoholu) oraz patologicznym (chorobowym),
• Halitozę rzekomą, czyli zapach, który „wyczuwa” jedynie pacjent, a nie osoby z jego otoczenia. Nie potwierdza go również obiektywne badanie. Jedną z odmian jest halitofobia, czyli lęk przed nieświeżym oddechem.

Nieświeży oddech: przyczyny

Naukowcy odkryli, że za 90 procent przypadków nieprzyjemnej woni z ust, nazywanej w medycynie halitozą, odpowiadają znajdujące się w jamie ustnej bakterie beztlenowe. Powodują one powstanie lotnych związków o nieprzyjemnym zapachu. Gromadzą się na skutek:

• Niewłaściwej higieny jamy ustnej,
• Stanów zapalnych,
• Problemów z zębami,
• Zmniejszonego wydzielania śliny, np. podczas snu,
• Osadu na języku.

Nieświeży oddech bywa też skutkiem przyjmowania niektórych leków, diety obfitującej w mięso, jedzenia czosnku i cebuli, głodzenia się lub zaburzeń wydzielania śliny

Nieświeży oddech: choroby i objawy towarzyszące

Za halitozę mogą odpowiadać niektóre choroby – wtedy mówimy o halitozie patologicznej. Zazwyczaj to wynik niedostatecznej higieny i zalegania resztek pokarmowych (zwłaszcza pod protezami, mostami albo aparatami ortodontycznymi). Winne mogą być też problemy trawienne, np. nieżyt żołądka, choroba refluksowa, zaburzenia flory jelitowej, ale również cukrzyca. Inne przyczyny halitozy to:

• Choroby przyzębia i dziąseł (parodontoza, zapalenie dziąseł),
• Choroby zębów (otwarta zgorzel miazgi),
• Zapalenie zatok przynosowych,
• Zapalenie i inne choroby migdałków,
• Nowotwory,
• Rozstrzenie oskrzeli z zaleganiem ropy,
• Nadkażenia grzybicze.

Kilka chorób powoduje też objawy w postaci charakterystycznego, nieprzyjemnego zapachu z ust:

• Mocznica – zapach amoniaku,
• Niewydolność wątroby – zapach podobny do zepsutych jaj, ryb czy stęchlizny,
• Kwasica ketonowa – zapach acetonu (zmywacza do paznokci),
• Trimetylaminuria (rzadkie zaburzenie metaboliczne) – zapach gnijących ryb,
• Hipermetioninemia (zwiększone stężenie metioniny we krwi) – zapach gotowanej kapusty lub zgniłych warzyw.

Leczenie halitozy

Co na nieświeży oddech może poradzić lekarz? Jeśli halitoza wynika z jakiegoś schorzenia, najważniejsze jest leczenie choroby podstawowej. Podstawę rozpoznania stanowi dokładny wywiad medyczny (głównie pytania dotyczą nawyków związanych z higieną jamy ustnej) oraz badanie stomatologiczne. W razie konieczności pacjent zostanie skierowany na dalsze konsultacje.

Nieświeży oddech: odpowiednia higiena jamy ustnej to podstawa

Bakterie odpowiedzialne za halitozę osadzają się nie tylko na zębach. Również w przestrzeniach międzyzębowych, w bruzdach szkliwa oraz kieszeniach dziąseł.

Powinniśmy nie tylko regularnie i dokładnie myć zęby, ale też co najmniej raz dziennie czyścić przestrzenie międzyzębowe nicią dentystyczną (najlepiej po każdym posiłku) oraz używać specjalnych szczoteczek do zębów – szczoteczek międzyzębowych, tzw. wyciorków. Wyglądają one jak miniaturowe szczotki do czyszczenia butelek. Bez nich nie ma mowy o doczyszczeniu zębów. Poza tym trzeba także regularnie czyścić język i stosować antybakteryjny płyn do płukania jamy ustnej z chlorheksydyną.

Jeśli masz wyjmowane uzupełnienia protetyczne, wieczorem myj je szczotką do protez, a następnie osuszaj. Dzięki temu zahamujesz rozwój mikroorganizmów w porowatym tworzywie akrylowym protezy.

Sprawdź: Jak prawidłowo myć zęby?

Nieświeży oddech: produkty do higieny jamy ustnej?

Branża kosmetyczna dla osób cierpiących z powodu nieprzyjemnej woni oddechu oferuje różne produkty do higieny jamy ustnej:

• Płukanki doustne (płyny do płukania),
• Gumy do żucia,
• Specjalne pasty do zębów.

Skuteczne może okazać się również stosowanie (przez dwa – trzy tygodnie) suplementów diety lub tabletek z cynkiem na nieświeży oddech. Pierwiastek ten zapobiega uwalnianiu się lotnych, brzydko pachnących związków.

Sprawdź też, jak zadbać o higienę jamy ustnej.

Naturalne i domowe sposoby na nieświeży oddech

Domowe skuteczne sposoby przeciwko halitozie to:

• Żucie ziaren kawy,
• Żucie anyżu,
• Żucie kminku,
• Picie soku z cytryny, który stymuluje wydzielanie śliny.

Czy istnieją zioła na nieświeży oddech? Zwykły napar z szałwii działa jak dezynfekujący płyn do płukania jamy ustnej i jest sprawdzonym sposobem na nieświeży oddech. Czosnek i cebulę jedzmy z natką pietruszki. Kolejna naturalna metoda to włączenie do codziennego jadłospisu zielonych liści szpinaku, pietruszki, zielonych szparagów czy sałaty. Chlorofil odświeża wewnętrzne środowisko organizmu poprzez eliminację bakterii odpowiadających za wydzielanie nieprzyjemnego zapachu. Niektóre badania wskazują, że wystarczy jeść 100 – 200 mg chlorofilu dziennie.

Jeśli mimo naszych wysiłków naturalne sposoby nie przyniosą rezultatów w ciągu dwóch – trzech tygodni, należy skonsultować się ze specjalistą. Gdy nieprzyjemny zapach z ust jest skutkiem choroby, trzeba skupić na jej leczeniu.

Czy można zapobiec halitozie? Profilaktyka nieświeżego oddechu

Halitozie w ogromnej większości przypadków można zapobiec i – jak już wielokrotnie wspomniano – największe znaczenie ma dbanie o higienę i zdrowie jamy ustnej. Specjaliści zalecają:

• Mycie zębów przynajmniej 2 razy dziennie przez minimum 2 minuty oraz nitkowanie (raz dziennie). Warto też oczyszczać język specjalną skrobaczką oraz używać bezalkoholowego, antybakteryjnego płynu do płukania ust,
• Regularne wizyty kontrolne u stomatologa, najlepiej co sześć miesięcy (niektórzy mogą wymagać częstszych konsultacji),
• Picie odpowiedniej ilości wody, żeby zapobiec suchości w jamie ustnej,
• Jedzenie żywności wymagającej długiego żucia, żucie bezcukrowej gumy albo ssanie bezcukrowych cukierków w celu pobudzania produkcji śliny,
• Unikanie alkoholu, tytoniu, kofeiny i innych substancji wysuszających jamę ustną,
• Stosowanie preparatów z apteki, które wspomagają produkcję śliny i nawilżają usta,
• Leczenie i kontrola chorób podstawowych, zwłaszcza przewlekłych (np. cukrzycy).

Nieświeży oddech: często zadawane pytania

Poniżej publikujemy odpowiedzi na kilka pytań, które często nurtują pacjentów.

• Czy może być nieświeży oddech z żołądka? Tak, ale to rzadkie zjawisko. Choć zdarza się brzydki zapach z powodów takich jak refluks i Helicobacter pylori, nieświeży oddech najczęściej jednak pochodzi z ust.
• Jak mieć świeży oddech rano? Najważniejsza jest odpowiednia higiena jamy ustnej wieczorem. Tuż po przebudzeniu warto wypić szklankę wody albo sięgnąć po bezcukrową gumę do żucia, żeby pobudzić „zaspane” ślinianki do pracy.
• Czy halitoza jest zaraźliwa? Nie, halitoza sama w sobie jest objawem, a nie chorobą – nie można się nią zarazić.
• Jak sprawdzić, czy mam nieświeży oddech? Aby obiektywnie sprawdzić efekty kuracji przeciwko halitozie, możemy poprosić stomatologa o badanie za pomocą halitometru. Urządzenie to przypomina alkomat i mierzy stężenie lotnych związków siarki w wydychanym powietrzu. Pozwoli obiektywnie sprawdzić, czy problem nas dotyczy, czy jedynie jesteśmy na tym punkcie przewrażliwieni.

Czytaj też: Spierzchnięte usta - domowe sposoby

Nieświeży oddech (halitoza): podsumowanie

Jak się pozbyć halitozy? Najpierw trzeba określić przyczynę nieświeżego oddechu. Czasem winowajcą jest jedzenie, np. sałatka z cebulą czy czosnkiem, alkohol, niewłaściwa higiena jamy ustnej, próchnica. W takich przypadkach wystarczy usunąć przyczynę, zadbać o odpowiednią higienę jamy ustnej, stosować różnego rodzaju gotowe preparaty i domowe sposoby. Jednak jeśli mimo naszych starań problem nie zniknie, należy skonsultować się ze stomatologiem i lekarzem rodzinnym. Lista chorób, które mogą powodować nieprzyjemny zapach z ust, jest długa.