CRP, czyli inaczej białko C-reaktywne, należy do grupy białek ostrej fazy, a badanie stężenia CRP u noworodka wykonuje się w celu stwierdzenia lub wykluczenia stanu zapalnego w organizmie maluszka. Dlatego też oznaczanie poziomu CRP w badaniach krwi wskazane jest w przypadku podejrzenia infekcji wirusowej lub bakteryjnej u nowo narodzonego dziecka.
Fizjologicznie podwyższone CRP u noworodka po porodzie utrzymuje się przez około trzy doby. Jeśli wynik CRP nie wraca do normy lub zwiększa się, konieczne może być podanie antybiotyku. Jakie są przyczyny podwyższonego CRP u noworodka i kiedy lekarz może zalecić terapię?
Podwyższone CRP u noworodka
CRP, czyli białko C-reaktywne (glikoproteina) to białko osocza należące do grupy tzw. białek ostrej fazy. Produkowane jest przez wątrobę, a jego stężenie podwyższa się, gdy w organizmie występuje:
- infekcja,
- uraz,
- stan zapalny.
W celu oznaczenia poziomu stężenia CRP wykonuje się badanie z krwi. Do przeprowadzenia go u noworodka wystarczy niewielka ilość krwi, którą w tym przypadku można pobrać z paluszka dziecka.
Jakie są normy CRP i kiedy można mówić o podwyższonym CRP u noworodka? Normy CRP są inne dla noworodka, niemowlęcia, starszego dziecka oraz osoby dorosłej, dlatego interpretacja wyników tej proteiny wymaga znajomości konkretnych wartości progowych dla poszczególnych grup wiekowych. Norma CRP może się również różnić w zależności od laboratorium.
Przyjmuje się, że CRP u noworodka nie powinno przekraczać 5 mg/l. Nieco wyższe wartości CRP można zaobserwować u noworodków urodzonych siłami natury, niż u dzieci które przyszły na świat na drodze cesarskiego cięcia. W ciągu kolejnej doby po porodzie wartość CRP spada zazwyczaj do 3 mg/l, a w kolejnych dniach się normalizuje. Podwyższone CRP u noworodka, które może wskazywać na infekcję to wartość ok. 12 mg/l, ale niekiedy wystarczy poziom lekko poniżej 10 mg/l.
Za prawidłowy wynik białka C-reaktywnego u niemowląt do 4. tygodnia życia uznaje się wartości od 0 do 10 mg/l. Dopiero po przekroczeniu górnej granicy tego zakresu należy podejrzewać, że w organizmie maleństwa występuje stan zapalny. Norma CRP u dzieci starszych to także 5 mg/l, chociaż powodów do niepokoju nie powinien wzbudzać wynik CRP poniżej 10 mg/l.
CRP u noworodków oznaczane jest nie tylko w diagnostyce, ale i w monitorowaniu infekcji. To wskaźnik dynamiczny, co oznacza, że jego stężenie może się znacznie zmieniać w ciągu doby. Dzięki temu można na bieżąco monitorować przebieg choroby oraz stan małego pacjenta w trakcie leczenia urazu, czy infekcji.
Przyczyny podwyższonego CRP u noworodka
Podwyższone CRP u noworodka, czyli wynik powyżej 5 mg/l, może świadczyć o stanie zapalnym w organizmie małego pacjenta. Wartość CRP u noworodka przekraczająca normę często związana jest z infekcją okołoporodową. Infekcja u noworodka może się pojawić już w łonie matki lub niedługo po przyjściu na świat.
Do przyczyn podwyższonego CRP u noworodka można zaliczyć:
- przedwczesny poród,
- zbyt wczesne odejście wód płodowych,
- niską punktację w skali Apgar,
- zwiększone tętno niemowlęcia,
- przedłużoną hospitalizację,
- brak zachowania właściwej higieny podczas pielęgnacji dziecka.
Przyczyną infekcji u noworodka może być choroba kobiety w czasie ciąży, np.:
- zapalenie układu moczowego,
- różyczka,
- opryszczka narządów płciowych.
Źródłem infekcji u niemowlęcia może być również personel medyczny, czy osoby odwiedzające mamę i dziecko. Jeśli wynik CRP nie wraca do normy lub zwiększa się, konieczne może być podanie antybiotyku. Po wdrożeniu antybiotykoterapii CRP powinno wrócić do normy. Jeśli to nie nastąpi, zlecone zostaną bardziej szczegółowe badania diagnostyczne. Poziom CRP u noworodka można na bieżąco monitorować. Zdrowie małego dziecka kontrolować można dzięki seryjnemu oznaczaniu białka ostrej fazy, co kilka lub kilkanaście godzin.
Decyzję o wprowadzeniu terapii oraz dodatkowych badań podejmuje lekarz prowadzący.
Podwyższone CRP u noworodka a zdrowie małego dziecka
Warto również pamiętać o tym, że choć podwyższony poziom CRP wskazuje na to, że w organizmie noworodka pojawił się stan zapalny, to sam wynik nie precyzuje podłoża infekcji. Istnieją jednak przedziały wartości CRP, które mogą wskazywać na wyższe prawdopodobieństwo określonej przyczyny stanu zapalnego.
I tak CRP u dziecka:
- równe 20 mg/l lub wyższe, ale nie przekraczające 40 mg/l może wskazywać na infekcję wirusową,
- od 40 mg/l do 200 mg/l może oznaczać infekcję bakteryjną,
- 200 mg/l i powyżej może być oznaką ciężkiego zakażenia, poważnej infekcji bakteryjnej, wirusowego zapalenia wątroby, czy zatrucia toksynami.
Bardzo wysoki poziom CRP u noworodka może przyjmować wartości powyżej 1000 mg/l. Stężenie CRP we krwi w trakcie infekcji może wzrosnąć nawet 1000-krotnie w ciągu jednego dnia. Tak wysoko przekroczona norma może u małego dziecka oznaczać bardzo ciężką infekcję, nowotwór, czy sepsę.
Należy pamiętać o tym, że są to jedynie granice poglądowe, a dokładne przyczyny podwyższonego CRP u noworodka mogą wykazać szczegółowe badania diagnostyczne zlecone przez lekarza.
Objawy podwyższonego CRP u noworodka
Nie istnieją konkretne objawy podwyższonego CRP u noworodka. Gorączka u nowo narodzonego dziecka może wskazywać na stan zapalny, ale nawet gdy towarzyszy jej podwyższony poziom CRP, to i tak należy wykonać szereg bardziej szczegółowych badań w celu określenia przyczyny występowania podwyższonej temperatury i nieprawidłowych wyników stężenia białka C-reaktywnego.
Podwyższony wskaźnik może występować zarówno w wyniku:
- stanu zapalnego,
- drobnej infekcji,
- poważniejszego zakażenia,
- urazu.
Objawy towarzyszące wahaniom wskaźnika CRP mogą więc być różne, ale mogą być również niezauważalne.
Podwyższone CRP u noworodka po porodzie
Podwyższone CRP u noworodka po porodzie utrzymuje się przez około trzy doby. Może być większe po porodzie naturalnym, niż po cesarskim cięciu. W pierwszej dobie życia CRP małego dziecka wynosi do 5 mg/l, w drugiej dobie do 3 mg/l, a w trzeciej powoli wraca do normy.
W związku z tym, że u noworodków stwierdza się fizjologicznie wyższy poziom CRP, utrudnia to wykorzystanie tego markera w diagnostyce zakażeń okołoporodowych. W takim przypadku, razem z CRP powinny być oznaczane również inne białka ostrej fazy oraz prokalcytonina, która najlepiej różnicuje infekcje bakteryjne i wirusowe.
Jeśli po kilku dobach życia niemowlęcia poziom CRP wzrasta zamiast stopniowo spadać, oznacza to aktywną infekcję w organizmie dziecka.
Autor: Marta Roszkowska
Czytaj też:
Podziel się artykułem ze znajomymi
