Arytmia serca a nerwica

Arytmia serca i nerwica serca mogą się objawiać w zbliżony sposób, m.in. poprzez: kołatanie serca, ból w klatce piersiowej, uczucie duszności, lęk, panikę. Jak odróżnić obie dolegliwości, z których pierwsza niesie śmiertelne niebezpieczeństwo, a druga nie jest sama w sobie groźna? Jakie są podobieństwa i różnice między arytmią serca i nerwicą?

arytmia-serca-a-nerwica

Pod pojęciem arytmii serca kryje się szereg zróżnicowanych zaburzeń i objawów, których cechą wspólną jest zaburzenie prawidłowego rytmu serca, charakteryzujące się nieregularnością bicia lub wykroczeniem poza granicę (zazwyczaj górną) częstotliwości 60-100 uderzeń na minutę.

W międzynarodowej klasyfikacji chorób ICD10, wyszczególnione są takie arytmie jak:

częstoskurcz – napadowy, nadkomorowy oraz komorowy,
migotanie i trzepotanie przedsionków,
migotanie i trzepotanie komór.

Natomiast nerwica serca to zaburzenie lękowe. W jego wyniku dochodzi do wystąpienia objawów somatycznych w obrębie układu sercowo-naczyniowego, których jednakże źródłem są wyłącznie dysfunkcje systemu emocjonalnego.

Skąd się bierze arytmia serca, a skąd nerwica?

Patogeneza arytmii serca jest złożona. Do głównych czynników ryzyka należą schorzenia takie jak:

miażdżyca,
choroba wieńcowa,
niewydolność serca,
zapalenie mięśnia sercowego,
niedomykalność zastawki mitralnej,
zapalenie osierdzia,
nadciśnienie tętnicze,
nadczynność tarczycy,
cukrzyca,
otyłość.

Nerwica serca jest natomiast następstwem zaburzeń emocjonalnych, których źródłem są:

traumatyczne przeżycia z przeszłości,
nadmierna ekspozycja i zmniejszona odporność na stres,
zwiększony poziom lęku przed śmiercią,
faktycznie występujące dolegliwości zdrowotne, potęgujące nasilenie lęku o własne zdrowie i życie.

Podobieństwa między arytmią serca i nerwicą

Arytmie różnego typu oraz nerwica serca mają wiele objawów, które uznać można za zbliżone.

Należą do nich przede wszystkim:

uczucie kołatania serca – przyspieszone, chaotyczne, silne, wyraźnie słyszalne bicie,
ból w klatce piersiowej – o różnym nasileniu, może promieniować do barków, pleców oraz szczęki,
uczucie duszności, spłycony oddech,
uczucie panicznego lęku przed śmiercią, ale też lęku o niewyjaśnionym charakterze,
zawroty głowy, nudności, szumy w uszach.

Różnice między arytmią serca i nerwicą

Różnice między arytmią serca i nerwicą są trudne do wychwycenia na poziomie wyłącznie objawów. Większość symptomów arytmii można przypisać także nerwicy i na odwrót. Wskazać można jedynie, że w przypadku nerwicy serca nie mamy do czynienia z objawami takimi, jak nadmierna męczliwość czy potliwość oraz inne symptomy osłabionej kondycji fizycznej. Osoby cierpiące na nerwicę mogą odczuwać ból serca, ale gdy zaistnieje konieczność powzięcia dużego wysiłku fizycznego, zazwyczaj są w stanie mu sprostać.

Istotniejsze różnice między arytmią serca a nerwicą występują na poziomie przyczyn (o których powiedzieliśmy wyżej), skutków (wiele arytmii ma potencjalnie śmiertelne powikłania, zaś nerwica serca sama w sobie jest niegroźna), a także sposobów leczenia.

Jak leczyć arytmię serca, a jak nerwicę?

Leczenie arytmii serca wymaga zastosowania metod farmakologicznych oraz inwazyjnych, przy jednoczesnym wsparciu profilaktycznym.

Przykładowo, migotanie przedsionków, które jest najczęściej występującą arytmią, leczymy stosując:

leki kontrolujące częstotliwość rytmu komór serca (werapamil, diltiazem, digoksyna, beta-blockery),
leki antyarytmiczne (flekainid, propafenon, sotalol),
metody inwazyjne, w tym kardiowersję elektryczną (przywracanie prawidłowej akcji serca za pomocą impulsów elektrycznych) oraz ablację, czyli wypalenie ośrodków arytmii w sercu za pomocą prądu o radiowej częstotliwości,
metody profilaktyczne, w tym zmiana diety (m.in. zastąpienie tłuszczów zwierzęcych roślinnymi, rezygnacja z soli i źródeł węglowodanów), zmiana siedzącego trybu życia na aktywny, redukcja czynników stresogennych w otoczeniu oraz praca na własną podatnością na stres.

Natomiast leczenie zaburzeń lękowych odywa się przede wszystkim za pomocą psychoterapii poznawczo-behawioralnej. Jej istotą jest zdiagnozowanie przyczyn i mechanizmów prowadzących do zachowań nerwicowych, a następnie wypracowanie nowych wzorów reakcji na czynniki traumatyzujące, stresujące czy wywołujące lęk. Jeżeli psychoterapia okaże się nieskuteczna, pacjent wspomagająco powinien skorzystać z pomocy psychiatrycznej i leczenia farmakologicznego.

W przypadku nerwicy serca oraz innych tego typu zaburzeń lękowych stosuje się:

leki obniżające poziom lęku,
leki przeciwdepresyjne, między innymi inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny.

Wspierająco można do leczenia wprowadzić też delikatne środki ziołowe, po uprzedniej jednak konsultacji z psychiatrą odnośnie możliwych interakcji z innymi przepisanymi lekami.

Autor: Piotr Brzózka

Czytaj też:

Źródła:

Beata Średniawa, Zbigniew Kalarus, Aktualna klasyfikacja migotania przedsionków i leczenie różnych jego postaci, Medycyna po dyplomie 2012/06
Anna Nitka-Siemińska, Zaburzenia lękowe — charakterystyka i zasady leczenia, Forum Medycyny Rodzinnej, 2014 Via Medica
Nerwica lękowa - National Health Service, nhs.uk