Słodzik zamiast cukru - to propozycja dla osób odchudzających się oraz cukrzyków. Typowy słodzik jest kilkadziesiąt, a nawet kilkaset razy bardziej słodki, niż cukier, dlatego do osiągnięcia odczucia słodkości są potrzebne śladowe jego ilości. Stąd niska kaloryczność słodzików. Wyróżniamy słodziki naturalne, syntetyczne i półsyntetyczne. Każdy ma swoje zalety, ale i wady. Poznaj najpopularniejsze słodziki. Zobacz, czym są powszechnie stosowany słodzik aspartam oraz coraz popularniejszy słodzik stewia. Sprawdź, czy słodzik jest zdrowy?
Słodzik zamiast cukru - słodziki: rodzaje
Słodzik to substancja o słodkim smaku, będąca alternatywą dla cukru. Słodziki spożywamy w niskokalorycznych potrawach, mają też słodziki postać stołową, do samodzielnego słodzenia. Na rynku dostępne są słodziki naturalne, syntetyczne i półsyntetyczne. Do tych pierwszych należą między innymi stewia, ksylitol, cukier brzozowy, inulina czy fruktoza. Jeśli chodzi o słodziki syntetyczne, wymienić można popularny aspartam czy acesulfam.
Zobacz produkty: Słodziki - zamienniki cukru
Słodzik a cukier
Słodziki są zdecydowanie mniej kaloryczne, niż cukier. Nawet jeśli 1 gram słodzika dostarcza podobnej ilości kilokalorii, co 1 gram cukru, w większości są słodziki tak słodkie, że do zapewnienia odczucia słodkości używa się ich w śladowych ilościach. Zazwyczaj słodziki mają niski indeks glikemiczny, są wiec dobre dla cukrzyków. Słodziki syntetyczne mają tę niepodważalną zaletę, że nie powodują próchnicy. Natomiast – o czym powiemy w dalszej części – słodziki nie sąsubstancjami idealnymi, wolnymi od wad. W stosunku do wielu słodzików od lat formułowane są zarzuty, czy podejrzenia natury medycznej – na przykład o rakotwórczość.
Słodzik aspartam
Jednym z najpowszechniej stosowanych słodzików jest aspartam. Jest to organiczny związek chemiczny, ester metylowy dipeptydu Asp-Phe. Słodzik aspartam wykorzystuje się na skalę przemysłową, między innymi do produkcji napojów, czy gum do żucia. Jest też wytwarzany w postaci tabletek do samodzielnego słodzenia. Aspartam jest uważany za słodzik dla cukrzyków, bowiem nie wpływa na wytwarzanie insuliny po spożyciu. Słodzik aspartam jest 180 razy słodszy od cukru, dlatego dawka potrzebna do uzyskania odczucia słodkości jest praktycznie bezkaloryczna.
Sprawdź: Inulina (zamiennik cukru) - czym jest i gdzie kupić?
Czy słodzik jest zdrowy?
Słodzik apartam jest tyleż popularny i powszechnie stosowany, co i traktowany z pewną podejrzliwością. Badania nad skutkami spożywania tego słodzika prowadzone są od kilkudziesięciu lat. Wprawdzie kilkadziesiąt organizacji zajmujących się bezpieczeństwem żywności i żywienia na całym świecie uznaje słodzik apartam za bezpieczny, jednak co kilka lat pojawiają się niepokojące doniesienia naukowców, a propos jego domniemanej szkodliwości. Pojawiły się między innymi sugestie, że aspartam może powodować nowotwory mózgu, aczkolwiek badania kończące się tego typu wnioskami były szybko podważane.
Niewątpliwie jednak aspartam jest substancją, z którą do pewnego stopnia należy uważać. Czyli mówiąc inaczej – należy zachować rozsądek w jej stosowaniu. Na przykład u osób cierpiących na fenyloketonurię, wysokie stężenie fenyloalaniny (która jest jednym z produktów rozkładu aspartamu w procesie trawienia) może doprowadzić do uszkodzeń mózgu o nieodwracalnym charakterze.
Stewia - słodzik
W ostatnich latach karierę robią słodziki stewia, opracowane na bazie rośliny o tej samej nazwie. Stewia jest krzewem z rodziny astrowatych. Występuje naturalnie w Ameryce Południowej, zwłaszcza w Brazylii i Paragwaju. Na kontynencie południowoamerykańskim stewia jako naturalny słodzik używana jest od wieków. Na innych kontynentach zagościła stosunkowo niedawno – zaczęło się od Japonii, obecne moda na słodzik stewia zawitała do Europy. Czym jest ten słodzik, czy jest bezpieczny dla zdrowia, czy faktycznie tak skutecznie zastępuje cukier?
Czytaj także: Ksylitol - ile ma kalorii? Czy jest szkodliwy? Rodzaje
Słodzik stewia - 300 razy słodszy niż cukier?
Stewia jest źródłem stewiozydów, czyli glikozydów stewiolowych, które pod handlową nazwą „stevia” sprzedawane są jako słodziki. Producenci i dystrybutorzy podają, że glikozydy stewiolowe są nawet 300 razy słodsze niż cukier, a przy tym są niskokaloryczne. Glikozydy dodatkowo regulują poziom glukozy, a także obniżają ciśnienie tętnicze. Dlatego są używane jako zamiennik dla cukru, ale też – dla innych słodzików.
W Unii Europejskiej słodzik stewia został w 2011 roku dopuszczony do użytku jako naturalny słodzik, może być wykorzystywany do słodzenia piwa, napojów bezalkoholowych, lodów, przetworów warzywno-owocowych, słodyczy, deserów, płatków śniadaniowych i innych.
Słodzik stewia nie jest jednak ideałem, podobnie jak wiele innych słodzików. Dlaczego?
Słodziki naturalne
Kupujesz słodzik? Przeczytaj etykietę. Stosując słodziki należy uważać nie tylko na główną substancję, ale też różne wypełniacze, czy też „nośniki smaku”. Jednym z nich jest maltodekstryna, która jest wielocukrem pozyskiwanym ze skrobii, składającym się głównie z cząstek glukozy. Maltodekstryna znacznie podnosi kaloryczność słodzika i ma bardzo wysoki indeks glikemiczny, nie jest więc w żadnym razie przeznaczona dla osób chorych na cukrzycę a także odchudzających się. Obecność takich substancji, jak maltodekstryna sprawia, że naturalny słodzik przestaje praktycznie spełniać swoją rolę.
To nie jedyna kontrowersja wokół słodzika stewia. Do niedawna podejrzewano, że glikozydy stewiolowe są rakotwórcze, podnoszono też, że w czasie ciąży mogą stanowić zagrożenie dla płodu. Ostatecznie – tak jak wspomnieliśmy wyżej, w 2011 roku uznano jednak stewię za słodzik, który może być sprzedawany w Unii Europejskiej. Jednocześnie ustanowiono normę spożycia – do 4 mg na 1 kilogram masy ciała, stwierdzając że spożycie wyższe może stanowić zagrożenie dla zdrowia.
Zobacz też: Leki na cukrzycę - tabletki na cukrzycę typu 1 i typu 2
Konsultacja merytoryczna: lek. Mateusz Kowalczyk, Centrum Medyczno-Rehabilitacyjne Kolińskiego.\
Podziel się artykułem ze znajomymi
