Owoce dla cukrzyka

Owoce dla cukrzyka – tak, ale tylko wybrane i w odpowiedniej ilości. A w dodatku surowe, nie przetworzone termicznie lub w jakikolwiek inny sposób. Zobacz, które owoce są bezpieczne dla cukrzyka typu 1 i 2 i dlaczego lepiej jeść owoce niż pić sok.

owoce-dla-cukrzyka

Owoce dla cukrzyka mogą się znaleźć w codziennym jadłospisie, a niektóre z nich – jak na przykład jabłka czy truskawki – są wręcz wskazane. Mimo jednak przekonania o zdrowotnym oddziaływaniu diety opartej na warzywach i owocach, z produktami tego typu należy postępować ostrożnie. Cukrzyca jest bowiem skomplikowaną chorobą, w której mniej liczą się witaminy i składniki mineralne (tych w owocach nie brak nigdy), a bardziej proporcje dotyczące węglowodanów, białek i tłuszczy, a także kaloryczność i tak zwany indeks glikemiczny. To wszystko sprawia, że część owoców jest niewskazana na nawet zabroniona, zwłaszcza jeśli zostały w jakikolwiek sposób przetworzone.

Przykładowo: suszone owoce dla cukrzyka praktycznie nie powinny istnieć. Podobnie rzecz wygląda w przypadków owoców z puszki. Cukrzycy nie powinni też pić soków owocowych, w których znajduje się bardzo dużo szkodliwej w nadmiarze fruktozy, i które dodatkowo są bardzo kaloryczne oraz charakteryzują się wysokim indeksem glikemicznym.

Owoce dla cukrzyka typu 2

Cukrzyca typu 2 stanowi blisko 90 procent wszystkich przypadków choroby, a głównym czynnikiem w jej patogenezie jest niewłaściwa dieta, powodująca zmniejszoną wrażliwość tkanek na insulinę, czyli hormon metabolizujący węglowodany. Tym samym, skonstruowanie specjalnej diety cukrzycowej należy do podstawowych procedur leczniczych, w wydatny sposób wspomagając terapię farmakologiczną. Osoby z cukrzycą typu 2 mogą bez ograniczeń jeść tylko wybrane owoce. Inne są dozwolone w niewielkich ilościach, a jeszcze inne całkowicie zabronione.

Wskazane owoce dla cukrzyka typu 2: jabłka, truskawki, jagody, borówki, wiśnie, cytrusy (w tym pomarańcze, grapefruity, cytryny), brzoskwinie, nektarynki, kiwi, awokado, arbuzy, ananasy.
Owoce, których spożycie należy miarkować: śliwki i gruszki, soki owocowe
Owoce zakazane dla cukrzyka typu 2: banany i winogrona, a także wszystkie owoce z puszki, wszystkie owoce suszone, wszystkie owoce bardzo dojrzałe lub rozgotowane (w przypadku obróbki termicznej).

Owoce dla cukrzyka typu 1

Cukrzyca typu 1 ma odmienny charakter - spowodowana jest zaburzeniem funkcji wydzielania insuliny przez trzustkę (mechanizm autoimmunologiczny), co również prowadzi do przecukrzenia. Cukrzycę typu 1 leczy się przede wszystkim za pomocą insulinoterapii.

Dieta jest w tym przypadku równie istotna, przy czym wzmożoną uwagę zwraca się nie tylko na to co jemy i w jakiej ilości, ale też jaką należy w związku z tym dobrać dawkę insuliny. Jeśli chodzi o wskazania i zakazy odnośnie konkretnych produktów, są one zbliżone do tych, które formułuje się w przypadku cukrzycy typy 2. Dobrze widziane są między innymi jabłka, truskawki, pomarańcze, arbuzy, zaś wysoce niewskazane między banany.

Do tej wiedzy dołożyć jednak należy rozbudowany pakiet informacji dotyczący dawek żywienia i dobieranych do niej dawek insuliny. W tym celu niezbędna jest zaawansowana pomocą diabetologa i dietetyka. Dla uproszczenia wyliczeń stosuje się tak zwane wymienniki węglowodanowe (WW), a także białkowe, tłuszczowe i białkowo-tłuszczowe.

Jakie owoce dla cukrzyka mają wymienniki węglowodanowe?

Poniżej podajemy wymienniki węglowodanowe dla przykładowo wybranych owoców, pamiętając, że 1 WW, to porcja produktu zawierająca 10 gram węglowodanów przyswajalnych. Tak więc 1 wymiennik węglowodanowy to:

100 gram jabłek (jedna sztuka średniej wielkości),
100 gram jagód (2/3 szklanki),
100 gram świeżego ananasa (półtora plasterka),
100 gram świeżej brzoskwini (jedna średnia sztuka),
120 gram arbuza (1 mały plaster),
150 gram truskawek (16 sztuk normalnej wielkości),
170 gram cytryny (2 sztuki średniej wielkości),
160 gram czerwonych porzeczek (1 szklanka).

Indeks glikemiczny wybranych owoców dla cukrzyka

Oprócz zawartości węglowodanów, białek i tłuszczy, a także kaloryczności, dla cukrzyków istotny jest również tzw. indeks glikemiczny, czyli wskaźnik obrazujący tempo wzrostu stężenia glukozy we krwi po spożyciu porcji pokarmu zawierającej 50 gram węglowodanów. Wartości mierzy się w przedziale 0-100, przy czym indeks poniżej 50 uważany jest za niski, pomiędzy 51 a 75 – średni, zaś od 76 w górę – wysoki. Większość surowych owoców ma niski lub co najwyżej średni indeks glikemiczny. Przykładowo:

jabłko - 39,
pomarańcza 40,
truskawka – 40,
gruszka – 43,
grapefruit – 47,
mango – 51,
kiwi – 57,
czereśnie – 58,
banan – 62,
ananas – 65,
arbuz – 76.

Autor: Piotr Brzózka

Czytaj też:

Źródła:

Dieta w cukrzycy typu 1 – Szpital Uniwersytecki w Krakowie, www.su.krakow.pl/dietetyczny-plan-na-zdrowie
Dieta w cukrzycy typu 2 – Szpital Uniwersytecki w Krakowie, www.su.krakow.pl/dietetyczny-plan-na-zdrowie