Kozłek lekarski bardziej znany jest jako waleriana. Kozłek lekarski właściwości lecznicze zawdzięcza substancjom zawartym w korzeniu i kłączach. Dzięki nim znajduje kozłek lekarski zastosowanie w terapii lekkich stanów depresyjnych, nerwic, napięć emocjonalnych czy bezsenności, jest także pomocny przy bólu brzucha, głowy i menstruacyjnego.
Kozłek lekarski
Kozłek lekarski, czyli popularna waleriana, jest jedną z najpowszechniej używanych roślin w lecznictwie tradycyjnym, ludowym i niekonwencjonalnym. W szczególności kozłek lekarski znany jest z właściwości uspokajających, ułatwiających wyciszenie, ukojenie nerwów i zasypianie.
Kozłek lekarski jest byliną dwuletnią. W Polsce występuje kilka jego odmian, z których najbardziej rozpowszechniona jest szerokolistna. Kozłek lekarski to roślina, którą w stanie naturalnym najłatwiej spotkać w zaroślach, szczególnie na terenach o większej wilgotności, jednak w celach leczniczych wykorzystywane są głównie okazy pochodzące z upraw. Surowcem leczniczym w przypadku kozłka lekarskiego jest jego korzeń, a także kłącze. Ich zbiory prowadzi się jesienią, usuwając zbędne części naziemne rośliny. Następnie surowiec leczniczy jest suszony w temperaturze 35 stopni.
Czytaj także: Dziewanna - właściwości, zastosowanie i działanie
Kozłek lekarski – właściwości
Kozłek lekarski właściwości lecznicze zawdzięcza zawartemu w korzeniu i kłączach olejkowi eterycznemu, w skład którego wchodzi około 100 substancji chemicznych. Należą do nich między innymi: izowalerian i octan bornylu, borneol, eugenol, kwas walerenowy, waleranon, walerenal, elemol, waltrat. W większości są to związki chemiczne w mniejszym lub większym stopniu przekładające się na uspokajające właściwości kozłka lekarskiego.
Należy jednak pamiętać, że wiele z nich jest bardzo nietrwałych, dlatego tak wiele zależy od odpowiednio przeprowadzonego procesu zbioru, suszenia i przechowywania surowca leczniczego.
Poznaj: Naturalne sposoby na poprawę nastroju
Kozłek lekarski – działanie
Dowiedziono, że ma kozłek lekarski działanie redukujące czynności ośrodkowego układu nerwowego, zmniejsza więc napięcie emocjonalne, redukuje poczucie lęku i strachu, tłumi agresywne zapędy. Działa też nasennie w przypadku problemów z bezsennością na tle nerwowym.
Kozłek lekarski zmniejsza również nadpobudliwość ruchową. Wszystko to przynosi uczucie odprężenia psychofizycznego. Dodatkowo ma kozłek lekarski działanie rozkurczające, co znacznie poszerza paletę zastosowań ponad dolegliwości i zaburzenia natury nerwowej.
Czytaj również: Rokitnik (pospolity, zwyczajny) - formy, właściwości
Kozłek lekarski – zastosowanie
Ze względu na swoje właściwości i związane z nimi działanie, kozłek lekarski zastosowanie znajduje w szczególności w terapii zaburzeń neurowegetatywnych. Może być wykorzystywany wspomagająco w leczeniu depresji, nerwic, stanów lękowych, bezsenności a także w celu codziennej, profilaktycznej redukcji napięcia emocjonalnego oraz łagodzenia objawów przemęczenia. Dodatkowo jego rozkurczowe właściwości pozwalają też znaleźć dla niego zastosowanie w dolegliwościach żołądkowych, a także w działaniach mających na celu łagodzenie bólów menstruacyjnych. Zdarza się też, że kozłek lekarski używany jest na ból i zawroty głowy, a w dawnych czasach – również na padaczkę.
Zobacz: Łopian (korzeń łopianu) - właściwości lecznicze, działanie
Kozłek lekarski – tabletki, herbata
W jakiej formie możemy przyjmować kozłek lekarski? Tabletki oraz kapsułki to pierwsze z nasuwających się rozwiązań. Zawierają one wyciąg z korzenia waleriany i zazwyczaj stosowane są w celu łagodzenia napięcia emocjonalnego. W podobnym celu spożywamy herbaty z kozłka lekarskiego. Niezwykle popularne są też krople walerianowe, które używamy po rozcieńczeniu w łyżeczce bądź szklance wody. Co istotne, tego typu tabletki, herbaty i krople mogą być przyjmowane wyłącznie w dawkach zalecanych przez producentów, ich przekraczanie może mieć negatywne skutki uboczne, zwłaszcza w połączeniu z innymi środkami uspokajającymi.
Sprawdź: Szałwia lekarska - właściwości. Czy można ją pić?
Kozłek lekarski – skutki uboczne
Kozłek lekarski nawet w dawkach zgodnych z zaleceniami, może działać usypiająco, zatem nie powinien być przyjmowany przez osoby zamierzające prowadzić samochód, czy obsługiwać niebezpieczne maszyny.
Inną możliwym skutkiem ubocznym są delikatne zawroty głowy i osłabienie koncentracji. Co ważne, kozłka lekarskiego nie można łączyć z wieloma lekami, w tym przeciwhistaminowymi, uspokajającymi i nasennymi. Wielce niewskazane jest też używanie waleriany z alkoholem a tym bardziej – narkotykami.
Nie powinny też kozłka lekarskiego w żadnej postaci zażywać kobiety w ciąży oraz okresie laktacji. Kozłek lekarski nie może też być przyjmowany przez dzieci poniżej 12 roku życia.
Kozłek lekarski – gdzie kupić?
Wyciąg z kozłka lekarskiego jest powszechnie dostępny. Waleriana należy do tych ziół, które choć stosowane w lecznictwie ludowym, są też akceptowane przez medycynę i farmakologię profesjonalną. Tabletki, herbatki i krople walerianowe dostaniemy więc zarówno w aptekach, jak i przeróżnych sklepach ze zdrową żywnością i produktami medycyny tradycyjnej. Ceny są umiarkowane – za opakowanie 100 tabletek zawierających wyciąg z kozłka lekarskiego zapłacimy kilkanaście złotych.
Czytaj też: Kocanka – właściwości lecznicze i zastosowanie
Podziel się artykułem ze znajomymi
