Jak trzymać noworodka - w kąpieli, do odbicia? Porady

Jak trzymać noworodka? Do karmienia i do odbicia, do kąpieli, do snu czy na spacerze? Techniki są różne, ale zasada zawsze ta sama: poza jednym wyjątkiem (odbicie), dziecko tuż po narodzinach trzymamy w pozycji leżącej. Tylko w ten sposób zapewnimy mu maksimum bezpieczeństwa.

Jak trzymać noworodka – dlaczego to takie ważne?

Właściwe trzymanie noworodka jest jedną z podstawowych a zarazem najważniejszych umiejętności, którą muszą posiąść rodzicie, zanim jeszcze maluch przyjdzie na świat. To kwestia nie tyle wygody, co bezpieczeństwa. Dobry chwyt zapobiega wyślizgnięciu się dziecka, a także fizycznym uszkodzeniom jego ciała – pamiętajmy, że konstrukcja szkieletowo-mięśniowa noworodka wciąż jest na etapie kształtowania. Właściwe trzymanie umożliwia też wykonanie podstawowych czynności, takich jak kąpiel dziecka, karmienie, usypianie, przekładanie z łóżeczka do wózka etc.

Podstawowe zasady dotyczące trzymania dziecka to:

• unikanie pionizacji noworodka, w miarę możliwości dziecko powinno być utrzymywane w pozycji poziomej, najlepiej bocznej;
• podtrzymywanie całego ciała: główki, kręgosłupa i pupy;
• pewny chwyt uniemożliwiający wyślizgnięcie się malucha.
  
  

Jak trzymać noworodka na fasolkę?

Istnieje bardzo wiele technik podnoszenia i trzymania dziecka. Jedną z podstawowych metod jest pozycja „na fasolkę”.

• Stojąc obok leżącego na plecach dziecka, wsuwamy jedną rękę pod jego pupę.
• Dla pewności chwytu, wysuwamy kciuk do góry, między biodra malucha.
• Tułów dziecka oraz jego główkę opieramy na przedramieniu drugiej ręki, tworząc tym samym stabilne podparcie dla większej części ciała
• Tak trzymając dziecko, możemy je unieść w górę. Pamiętajmy, aby noworodek pozostawał w pozycji poziomej, twarzą skierowaną w bok, co minimalizować będzie lęk związany z czynnością podnoszenia.
  
  

Pozycja „fasolki” jest lubiana przez dzieci, niezwykle dla nich przyjazna, a przy tym bezpieczna. Ciało dziecka jest lekko zgięte, co przypomina pozycję embrionalną, oswojoną w brzuchu mamy. Kiedy maluch podrośnie, odpowiednia modyfikacja „fasolki” pozwoli na jego pionizację.

Jak trzymać noworodka w kąpieli?

Pierwsza kąpiel jest dużym przeżyciem. Dla rodziców i dla samego malucha, który może nerwowo zareagować na kontakt z wodą. Może to implikować pewne zagrożenia, zwłaszcza że w pierwszych miesiącach życia dzieci często są kąpane w wanienkach ustawianych wysoko nad podłożem, na specjalnych stelażach, albo na stole (to dla wygody). W takiej sytuacji możemy zastosować drugi z podstawowych chwytów.

• Stojąc obok leżącego dziecka, umieszczamy wyprostowaną dłoń pod jego pupą, zostawiając kciuk między biodrami – tak jak w pozycji fasolki.
• Drugą rękę delikatnie wsuwamy pod główkę dziecka, w taki sposób, by delikatnie spoczęła na wewnętrznej części przedramienia, tuż za nadgarstkiem.
• Kciukiem obejmujemy bark malucha, zaś pozostałe palce lądują pod jego pachą. W ten sposób chwyt jest bardzo pewny.
• Unosimy dziecko w górę i umieszczamy w wodzie.
  
  

Pamiętajmy, że maluch może się przestraszyć nowego doświadczenia, tym bardziej więc nie należy tracić czujności i zwalniać chwytu. Jeśli w kąpieli uczestniczą oboje rodzice, dziecko można trzymać w ten sam sposób także w wannie – daje to stuprocentową gwarancję stabilności. Czynności pielęgnacyjne wykonuje wówczas drugi z rodziców. Jeśli to niemożliwe, po umieszczeniu dziecka w wanience uwalniamy rękę spod pupy. Druga cały czas musi się znajdować pod główką, tak by noworodek nie zanurzył twarzy pod wodą.

Jak trzymać noworodka na rękach do karmienia?

Dziecko może być karmione w różnych pozycjach: leżąc na łóżku obok mamy, bądź też trzymane w jej ramionach, niekiedy z użyciem dodatkowych akcesoriów, jak choćby poduszka do podparcia. Oto kilka podstawowych pozycji:

• Na boku, na ramionach. Mama siedzi, dziecko ułożone jest bokiem w jej stronę. Jedna ręka obejmuje i podtrzymuje większość ciała malucha w taki sposób, że główka oparta jest na wewnętrznym zgięciu łokcia, tułów podpiera się na przedramieniu, zaś pośladki - na dłoni. Dla pewności, dziecko należy objąć drugą ręką, tak by dłoń spoczęła pod głową malca .
• Na boku, na łóżku. Bardzo wygodna pozycja, w której mama leży, a dziecko jest ułożone równolegle do niej. Aby umożliwić sięgnięcie do piersi, należy wsunąć ramię pod główkę malucha (powinna spocząć mniej więcej na zgięciu łokciowym).
• Na leżąco, pod pachą. Mama kładzie się na boku, wpierając uniesiony tułów na zgiętej ręce. Dziecko umieszcza pod swoją pachą, w taki sposób, że głowa wsparta jest na leżącej dłoni. Buzia dziecka skierowana jest do góry, pamiętajmy jednak, że głowa powinna być nieco przygięta w stronę mamy. Ułożenie dziecka całkowicie na wznak jest zabronione, gdyż grozi zadławieniem się.
• Na leżąco, z dzieckiem na brzuchu. Mama leży w pozycji lekko uniesionej, dziecko umieszczając na swoim brzuchu, buzią skierowaną w dół w stronę piersi. Pozycja dla nieco starszych dzieci, potrafiących już samodzielnie, lub z niewielką tylko pomocą, utrzymać głowę w powietrzu.
  
  

Jak trzymać noworodka do odbicia?

Istnieje praktycznie jedna tylko sytuacja, w której noworodka należy chwycić w pozycji pionowej. Niedojrzałość układu pokarmowego i związane z tym problemy trawienne wymagają często, by unieść dziecko do tzw. odbicia. Odbijanie noworodka służy to przede wszystkim opróżnieniu brzuszka dziecka z powietrza, które przypadkowo dostało się do żołądka wskutek nieumiejętnego obchodzenia się z piersią mamy lub smoczkiem w czasie karmienia. Do odbicia dziecko trzymamy głównie za pupę, podtrzymując ją jedną dłonią.

Ciało malucha swobodnie jest ułożone na piersi rodzica, główka na barku, zaś rączki swobodnie zwisają na plecach opiekuna. Trzymając noworodka do odbicia nie przytulamy go zbyt mocno, druga ręka służy jedynie do lekkiej asekuracji.

Autor: Piotr Brzózka

Czytaj też:

• Jak pielęgnować pępek u noworodka? Higiena, kosmetyki
• Co oznacza ulewanie u noworodka? Jak temu zapobiegać?
• Kiedy używać krochmalu do kąpieli
  
  

Źródła:

• Paweł Zawitkowski, Poradnik opieki i pielęgnacji małego dziecka, Instytut Matki i Dziecka oraz Polskie Stowarzyszenie Terapeutów NDT-SI Warszawa 2001, 2002