Zgaga po kawie potrafi odebrać przyjemność picia nawet najlepszej małej czarnej. Wbrew temu co sądzono jeszcze do niedawna, zgaga może się pojawiać, a wręcz nasilać także po kawie z mlekiem.
Zgaga – palący ból w przełyku. Jeden z objawów choroby wrzodowej lub nadkwaśności żołądka, a także refluksu żołądkowo-przełykowego. Skąd się bierze? Dlaczego jej objawy nasilają się po spożyciu konkretnych napojów oraz potraw?
Skąd się bierze zgaga po kawie?
Zgaga po kawie to efekt działania zawartych w niej substancji stymulujących zwiększone wydzielanie kwasów żołądkowych, które są niezbędne dla procesu trawienia, ale w nadmiarze działają drażniąco na receptory czuciowe błon śluzowych górnej części układu pokarmowego. W tym kontekście wspomnieć należy przede wszystkim o kofeinie, ale też innych substancjach, uwalnianych w procesie palenia kawy. Dodatkowo, kawa podnosi ciśnienie tętnicze i pobudza układ nerwowy, w efekcie podnosząc ogólny poziom napięcia emocjonalnego. Pamiętajmy tymczasem, że stres jest jednym z głównych czynników ryzyka choroby wrzodowej oraz choroby refluksowej.
Po której kawie zgaga może być najsilniejsza?
Naukowcy zauważyli, że kawa kawie nie równa. Najmniej szkodliwa w kontekście zgagi jest lekka kawa zbożowa, która zawiera bardzo małe ilości kofeiny. Z przeprowadzonych w Polsce badań wynika, że wbrew mitom o małej szkodliwości, najwięcej kofeiny znajduje się w kawie rozpuszczalnej. Naukowcy porównali zawartość kofeiny w jednej filiżance kawy (1 łyżeczka na 160 ml wody). Rezultat?
- Kawa rozpuszczalna. W zależności od gatunku: od 52 do 74 mg/filiżankę. Przeciętnie – 61,1 mg.
- Kawa mielona. Od 29 do 50 mg, przeciętnie – 40,7 mg.
- Kawa ziarnista (świeżo po zmieleniu). Od 28 do 31 mg. Przeciętnie – 30,0 mg.
Zgaga po kawie z mlekiem
Przez długie lata sądzono, że skutecznym panaceum na zgagę po kawie, jest rozrzedzanie napoju mlekiem. Mleko miało neutralizować działanie kwasu solnego z żołądka i jako takie – zapobiegać zgadze. Ostatnie doniesienia naukowe zdają się całkowicie przeczyć dotychczasowej wiedzy. Winowajcą ma być kazeina. Jest to podstawowe białko mleka, które stymuluje proces wydzielania się soków żołądkowych. Tym samym wypicie kawy z mlekiem może spowodować uderzenie zgagi ze zdwojoną siłą.
Zgaga nie tylko po kawie. Gdzie jeszcze jest kofeina?
Kofeina, jeden z głównych składników kawy, znajduje się też w innych produktach spożywczych, stanowiących stałe elementy naszej diety. Należą do nich między innymi:
- czarna herbata: w zależności od długości parzenia od 15 do 40 mg w przeliczeniu na 200 mililitrowy kubek;
- zielona herbata: od 20 do 35 mg/200 ml;
- cola: 18-20 mg/200 ml;
- gorzka czekolada – 65 mg/100 gram.
Co zrobić, żeby nie mieć zgagi po kawie?
Jeśli nie wyobrażamy sobie dnia bez przynajmniej jednej filiżanki kawy, należy zastosować maksimum działań osłonowych, zobojętniających i redukujących wydzielanie się kwasów żołądkowych. W tym celu niezbędne będzie:
- przestrzeganie pozostałych reżimów diety antywrzodowej i antyrefluksowej, w tym unikanie potraw smażonych i pieczonych, tłuszczów i białek zwierzęcych, węglowodanów, soli, pieprzu, owoców cytrusowych.
- ograniczenie spożycia alkoholu, nie palenie papierosów.
- zobojętnienie odczynu w przewodzie pokarmowym, głównie za pomocą wody – pić należy dużo i regularnie.
- tworzenie barier ochronnych w układzie trawiennym. Dobrym sposobem jest picie wywarów i odwarów, do których przygotowania użyto ziół zawierających duże ilości śluzu (w tym kontekście wymienić można między innymi prawoślaz lekarski czy siemię lniane).
- w razie nasilenia objawów, po konsultacji z lekarzem, przyjmowanie środków farmaceutycznych, w tym przede wszystkich tak zwanych inhibitorów pompy protonowej, które redukują wydzielanie kwasów żołądkowych.
Dieta dla osób cierpiących na zgagę po kawie
Trzymając się założenia, że uzależnienie od kawy jest silniejsze, niż strach przed zgagą, zobaczmy teraz, co wolno jeść, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia przykrych objawów. Dieta dla osób cierpiących na wrzody żołądka i refluks powinna uwzględniać takie podstawowe składniki, jak:
- woda – w dużej ilości, pomaga ona rozrzedzać soki żołądkowe, zobojętniając odczyn w układzie pokarmowym
- chude mięso, ryby i wędliny, jedyna dopuszczalna metoda obróbki termicznej to gotowanie.
- pieczywo pszenne, ziemniaki.
Tak jak wspomnieliśmy wyżej, dyskusyjna natomiast staje się rekomendacja mleka jako środka na zgagę.
Autor: Piotr Brzózka
Zobacz także:
Źródła:
- Mirosław Jarosz, Regina Wierzejska, Hanna Mojska, Katarzyna Świderska Magdalena Siuba: Zawartość kofeiny w produktach spożywczych, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna – XLII, 2009, 3
- Śmiechowska, M. Cugowska, Rola żywności i żywienia w chorobie refluksowej, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna – XLIV, 2011, 3
Podziel się artykułem ze znajomymi
