Zapalenie zatok jest niezwykle uciążliwe. Wiąże się z uczuciem zatkania nosa, bólem głowy nasilającym się przy pochylaniu, gorączką. Warto podejmować samodzielne próby leczenia przy pomocy leków dostępnych bez recepty. Tabletki na zatoki działają przeciwzapalnie, bakteriobójczo, ściągająco. Część spośród nich dodatkowo upłynnia wydzielinę, co pozwala szybciej oczyścić zatoki z wydzieliny.
Spis treści
Dobre tabletki na zatoki – jak działają?
Uciążliwy katar, problemy z oddychaniem, bóle głowy, wrażenie zatkanego nosa – to wszystko może świadczyć o dolegliwościach chorobowych rozwijających się w obrębie zatok. Mogą one mieć różne podłoże, np. wiązać się z infekcją bakteryjną, wirusową, rzadziej grzybiczą. Mogą też być objawem alergii. Leczenie, w tym dobór preparatów, powinien więc być dostosowany do źródła wywołującego takie dolegliwości.
Jakie tabletki na zatoki wybrać? W przebiegu zapalenia wywołanego alergią najlepiej stawiać na leki zawierające substancje:
- łagodzące obrzmienie błony śluzowej nosa, np. oksymetazolinę, efedrynę, tetryzolinę;
- o właściwościach przeciwzapalnych, np. glikokortykosteroidy;
- cholinolityczne – mają za zadanie zmniejszyć ilość wydzieliny wydostającej się z nosa;
- przeciwleukotrienowe – po tabletki na zatoki z takimi składnikami sięga się wówczas, gdy pacjent na co dzień boryka się też z astmą;
- przeciwhistaminowe – np. ebastyna, loratadyna, lewocetyryzyna;
- kromony – hamują reakcję aktywności nerwów czuciowych.
Tabletki na ból zatok
Gdy chorobie towarzyszy ból, wówczas można zdecydować się na przyjęcie leków przeciwbólowych. Warto wybierać takie, które w swoim składzie zawierają nie tylko substancje łagodzące dolegliwości bólowe, ale też zmniejszające stan zapalny. Jednym z objawów stanu zapalnego jest ból głowy nasilający się przy pochylaniu. Tabletki na zatokowy ból głowy najczęściej zawierają paracetamol lub ibuprofen. Należy pamiętać, że pierwszy z nich nie wykazuje działania przeciwzapalnego.
Z kolei, aby udrożnić zatoki, warto szukać w środkach składników oczyszczających, np. pseudoefedryny. Tabletki na rozrzedzenie wydzieliny z zatok, a jednocześnie zawierające substancje przeciwbólowe i przeciwzapalne to optymalne rozwiązanie w walce z chorobą. Wtórnie zmniejszają także ból.
Tabletki na zatoki bez recepty
Samoleczenie można rozpocząć od leków ziołowych. Składnikami preparatów są między innymi: werbena pospolita, szczaw lancetowaty, kwiat pierwiosnka, kwiat bzu czarnego, korzeń goryczki. Wykazują różne działania: przeciwzapalne, bakteriobójcze, ściągające, przeciwzapalne, bakteriobójcze. Dlatego sprawdzają się preparaty wieloskładnikowe.
Stosowanie ziołowych tabletek na zatoki wymaga systematyczności oraz ich wielokrotnego przyjmowania przez nawet kilka tygodni, by uzyskać efekt przeciwzapalny i przeciwbólowy. Objawy są wyciszane stopniowo, dlatego taka metoda jest polecana w przypadku mniej dotkliwych zapaleń, gdzie dolegliwości bólowe są słabo odczuwalne.
Niektórzy preferują też tabletki homeopatyczne, czyli takie, w których substancja aktywna jest bardzo rozcieńczona i występuje w śladowej ilości. Z tego względu takie leczenie może być uznawane bardziej za placebo niż sposób na pozbycie się problemów zdrowotnych związanych z zatokami.
Rozwiązaniem może być sięgnięcie po tabletkę z takimi składnikami aktywnymi jak ibuprofen – działający przeciwzapalnie i przeciwbólowo i pseudoefedrynę – udrażniającą zatoki. Warto pytać w aptekach o to połączenie składników aktywnych w preparatach.
Tabletki na zatoki na receptę
Główną przyczyną zakażeń są bakterie. Lekarze decydują się wówczas na przepisanie antybiotyku. Najczęściej jest to:
- amoksycylina, która często jest lekiem na zatoki tzw. pierwszego wyboru;
- doksycyklina o dobrej wchłanialności przez układ pokarmowy;
- makrolidy, które mogą przynieść ulgę nawet po 3 dniach.
U osób, które borykają się z uczuleniem na penicylinę stosuje się lewofloksacynę.
Szczepionka na zatoki
W przypadku nawracających, przewlekłych zapaleń zatok, rozwiązaniem może okazać się szczepionka doustna. Zawierają enzymy niszczące ścianę komórkową bakterii odpowiadające za zakażenia górnych i dolnych dróg oddechowych. To środek dostępny na receptę, który ma formę tabletki pod język. Taka tabletka ma za zadanie zmniejszyć częstotliwość zachorowań, a w przypadku zakażeń doprowadzić do łagodniejszego i krótszego przebiegu choroby.
W składzie wspomnianej wcześniej szczepionki doustnej znaleźć można lizaty takich bakterii jak m.in. Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae, Klebsiella pneumoniae. Nie ma zwykle przeciwwskazań do jej jednoczesnego przyjmowania z antybiotykiem, jednak kurację przeprowadza się w czasie, gdy akurat u pacjenta infekcja nie występuje.
Czy są tabletki na zatoki dla dzieci?
Leczenie najmłodszych przebiega zwykle nieco inaczej niż u dorosłych. Znaczenie ma tu nie tylko rodzaj preparatu, który powinien być uznany za bezpieczny dla tej grupy wiekowej, ale też zwykle mniejsza niż w przypadku dorosłych, dawka. U najmłodszych dzieci sprawdzą się środki z paracetamolem i ibuprofeem.
Dzieciom nie zaleca się przyjmowania kwasu acetylosalicylowego przy podejrzeniu wystąpienia infekcji pochodzenia wirusowego. Również wprowadzenie do leczenia pseudoefedryny można rozważyć dopiero u nastolatków.
Dodatkowo, wybrane tabletki na zatoki dla dzieci, powinny mieć formę sprzyjającą ich przyjmowaniu. Mogą to być np. preparaty przeznaczone do ssania albo do rozpuszczania w wodzie. Bezpiecznym rozwiązaniem jest też sięgnięcie po syrop, który nie powinien stwarzać problemów z przełykaniem. W aptekach znajdziesz wiele preparatów z tymi samymi substancjami czynnymi, np. ibuprofenem, które są dostępne zarówno w wersji tabletek, jak i syropu. Warto więc formę dostosować do indywidualnych potrzeb i preferencji.
Co jeszcze pomaga na zatoki?
Uzupełnieniem terapii jest stosowanie domowych sposobów. Są to między innymi:
- irygacje, inaczej płukanie, które polega na wprowadzeniu pod ciśnieniem do nosa płynu zawierającego sól fizjologiczną albo wodę morską czy destylowaną; to szansa na pozbycie się wydzieliny zalegającej w zatokach w sposób mechaniczny;
- inhalacje – wystarczy w gorącej, ale nie we wrzącej wodzie rozpuścić sól albo łagodne zioła, np. melisę czy rumianek, a następnie pochylić się nad naczyniem i zakryć głowę ręcznikiem; kilkuminutowe wdychanie oparów powinno sprzyjać pozbyciu się wydzieliny z nosa,
- ciepłe okłady na twarz – aby odczuć ulgę można zamoczyć ręcznik w ciepłej wodzie i nałożyć taki okład na bolące miejsca.
W aptekach warto szukać również kropli do nosa, które rozrzedzają zalegającą wydzielinę, a także syropów z substancjami łagodzącymi ból. Jeżeli zapalenie zatok ma podłoże alergiczne, należy unikać alergenów.
Opisywane metody są wystarczające przy mniej dotkliwych objawach zapalenia zatok, jednak, gdy dolegliwość nawraca, a symptomy nabierają na sile, koniecznie udaj się do lekarza.
W przypadku nawracających problemów z zatokami, specjalista może zdecydować o zabiegu chirurgicznym. Takie leczenie ma zastosowanie, gdy pacjent boryka się z deformacją przegrody nosowej (wykonuje się wówczas septoplastykę), z przerostem małżowiny usznej czy z polipami nosa (zabieg realizowany w takich przypadkach to polipektomia). Wszystkie te dolegliwości przyczyniają się do rozwoju zapalenia zatok i nierzadko wymagają interwencji chirurgicznej. Nowoczesnym rozwiązaniem jest Funkcjonalna Endoskopowa Operacja Zatok pozwalająca na poszerzenie naturalnych ujść zatok i usunięcie zmian chorobowych.
Bibliografia:
- M. K. Kołodziejczyk, Efektywność działania substancji rozsadzających w technologii stałych doustnych form leków z ibuprofenem, Forum Medycyny Rodzinnej 2015, tom 9, nr 2, 1–14, https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/view/42290/30109, [dostęp: 07.03.2024 r.].
- M. Pawlaczyk i inni, Bezpieczeństwo i skuteczność pseudoefedryny, Akademia Medycyny, FARMACJA WSPÓŁCZESNA 2017; 10: 67-71, https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2017/09/1.pdf, [dostęp: 07.03.2024 r.].
- Leszczyńska M, Karlik M, Dąbrowski P, Szyfter W. Zapalenie zatok przynosowych - diagnostyka i leczenie. Przewodnik Lekarza/Guide for GPs. 2003:10-17.
- Dr M. Alouhah, Anatomy of nose and Paranasal Sinus, KSUMSC, https://ksumsc.com/download_center/Archive/4th/436/ENT/A/9-nose%20I%20.pdf, [dostęp: 04.03.2024].
- Thiagarajan, Balasubramanian. (2012). Anatomy of Paranasal Sinuses. ENT SCHOLAR., https://www.researchgate.net/publication/233726853_Anatomy_of_Paranasal_Sinuses, [dostęp: 04.03.2024].