U dziewcząt między 8. a 13. i chłopców pomiędzy 10. a 15. rokiem życia następuje tzw. skok pokwitaniowy. Jest to okres szczególnie intensywnego rozwoju i wzrostu. Dziecku przybywa wówczas ok. 8 cm wzrostu rocznie. Dzieci i nastolatki potrzebują wówczas zbilansowanej diety, szczególnie bogatej w wapń i żelazo. Warto też regularnie sprawdzać kluczowe dla zdrowia parametry w badaniach laboratoryjnych.
Znaczenie badań profilaktycznych dla zdrowia nastolatków
W okresie intensywnego rozwoju nastolatkowie narażeni są na niedobory ważnych dla zdrowia substancji odżywczych, m.in.: żelaza, białka i wapnia, witamin z grupy B, witaminy D, fosforu i magnezu. Brak tych witamin może doprowadzić do niedokrwistości (anemii), częstych złamań kości, próchnicy, drżenia i bolesnych kurczów mięśni, a także problemów z koncentracją, uwagą i pamięcią. Warto zatem kontrolować ogólny stan zdrowia nastolatków, na przykład za pomocą regularnych badań laboratoryjnych. W skład pakietu badań profilaktycznych dla nastolatków wchodzi:
- morfologia z rozmazem, która pozwala na ocenę ilości czerwonych i białych krwinek we krwi, a także ich budowę,
- badanie ilości wapnia, która świadczy o tym, czy gęstość mineralna kości jest prawidłowa czy też nie,
- ferrytyna, dzięki której można ocenić, jak duże zapasy żelaza znajdują się we krwi danej osoby.
Jeśli wyniki będą odbiegać od normy, można rozpocząć leczenie lub suplementację. Podstawowym sposobem zapobiegania niedoborom i uzupełniania ich powinna być jednak dieta.
Zapotrzebowanie na energię w okresie dojrzewania
Młodzież w okresie dojrzewania potrzebuje więcej energii dostarczanej z pożywieniem niż wcześniej i na ogół też więcej niż osoby dorosłe. Zgodnie z normami żywienia dla populacji polskiej, opracowanymi przez Instytut Żywności i Żywienia, zapotrzebowanie kaloryczne dziewcząt w wieku 10-12 lat, których aktywność fizyczna jest umiarkowana, to ok. 2100 kcal dziennie, w wieku 13-15 lat – 2450, w wieku 16-18 lat – 2500 kcal. Dzienne zapotrzebowanie na energię chłopców w wieku 10-12 lat, których aktywność fizyczna jest umiarkowana, to 2400 kcal, w wieku 13-15 lat – 3000 kcal, a wieku 16-18 – 3400 kcal. Młodzież, która regularnie uprawia sport, potrzebuje nawet o 300-500 kcal więcej.
Zapotrzebowanie na kluczowe dla zdrowia składniki odżywcze w wieku dojrzewania
Aby organizm młodej osoby mógł prawidłowo się rozwijać, potrzebuje codziennej dawki składników odżywczych, witamin oraz soli mineralnych. Do najważniejszych tego rodzaju substancji należą: białko, witamina D, witaminy z grupy B, żelazo, wapń, magnez i fosfor.
Witaminy z grupy B odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i mózgu, syntezę hormonów płciowych, wzrost i rozwój organizmu. Szczególne znaczenie dla nastolatków mają dwie witaminy z tej grupy: niacyna oraz biotyna. Dzienne zapotrzebowanie na niacynę (witaminę B3) dla dziewcząt w wieku 10-12 wynosi 12 mg, w wieku 13-18 – 14 mg, dla chłopców w wieku 10-12 lat – 12 mg, 13-18 lat – 16 mg. Dzienne zapotrzebowanie na biotynę (witaminę B8) dla dziewcząt i chłopców wynosi 25 µg.
Prawidłowa praca mózgu oraz układu nerwowego zależy również od ilości magnezu w diecie. Dziewczęta w wieku 10-12 lat potrzebują 240 mg magnezu dziennie, w wieku 13-18 lat – 360 mg dziennie, chłopcy w wieku 10-12 lat – 240 mg dziennie, w wieku 13-18 lat – 410 mg dziennie.
Zapotrzebowanie na żelazo, istotne dla prawidłowego funkcjonowania układu krążenia, dla dziewcząt przed wystąpieniem pierwszej miesiączki to 10 mg dziennie, po wystąpieniu miesiączki – 15 mg dziennie, dla chłopców w wieku 10-12 lat – 10 mg dziennie, w wieku 13-18 lat – 12 mg dziennie.
Białko i wapń to podstawowe składniki budulcowe kości. Dziewczęta w wieku 10-12 potrzebują ok. 41 g białka na dobę, w wieku 13-15 – 56, 16-18 – 53. Chłopcy w wieku 10-12 – 42, w wieku 13-15 – 58, a w wieku 16-18 – 64. Zapotrzebowanie na wapń dla dziewcząt i chłopców w wieku 10-18 lat to 1300 mg dziennie. Zapotrzebowanie na fosfor, który także jest jednym ze składników mineralnych kości wynosi 1250 mg dziennie. Zapotrzebowanie na witaminę D, ważną dla rozwoju kości, zarówno dla dziewcząt, jak i chłopców w wieku 10-18 lat wynosi 5 µg.
Wszystkich tych substancji najlepiej jest dostarczać ze zbilansowaną dietą. Jeśli jednak badania laboratoryjne wykażą niedobory którejś z nich, po konsultacjach z lekarzem można rozpocząć suplementację.
Podziel się artykułem ze znajomymi
Dziennikarka z wykształcenia i zamiłowania, specjalizująca się w szeroko pojętej tematyce lifestyle, ze szczególnym uwzględnieniem zdrowia i kulinariów. Wcześniej związana między innymi z Gazetą Wyborczą i serwisami grupy Money.pl, obecnie redaktorka w In Hot Water Company...
