Hydrokortyzon jest lekiem o działaniu przede wszystkim przeciwzapalnym, przeciwalergicznym i przeciwświądowym. Hydrokortyzon podawany jest m.in. na takie schorzenia jak choroby skórne (w tym trądzik), astma, czy reumatyzm. Jako steryd charakteryzuje się jednak wieloma przeciwwskazaniami i skutkami ubocznymi, dlatego zaleca się przyjmowanie go pod okiem specjalisty.
Hydrokortyzon - co to jest?
Hydrokortyzon to hormon naturalnie występujący w korze nadnerczy. Określa się go „hormonem stresu”, gdyż ma zbliżone do adrenaliny właściwości produkując zwiększoną ilość glukozy we krwi w sytuacji zdenerwowania i stresu.
Dla medycyny pozyskuje się go drogą syntetyczną. Jest tzw. glikokortykosteroidem, czyli należy do grupy leków o działaniu sterydowym. Hydrokortyzon działa:
- na przemianę materii,
- przeciwzapalnie,
- przeciwalergicznie,
- przeciwreumatycznie,
- przeciwświądowo,
- przeciwwstrząsowo,
- na obniżenie odporności organizmu (do czego zmierza się wykonując np. przeszczep jakiegoś narządu, by organizm broniąc się przed nim, nie odrzucił go).
Zobacz: Niesteroidowe leki przeciwzapalne - czym są? Wykaz
Hydrokortyzon - działanie i właściwości
Hydrokortyzon wykazuje właściwości przeciwzapalne skutecznie blokując uczucie swędzenia oraz uczulenie. Jednak w przypadku infekcji wirusowej, bakteryjnej lub grzybiczej, będącej podłożem stanu zapalnego, hydrokortyzon poprzez wyciszanie zapalenia może spowodować zwiększenie zakażenia (odporność na zakażenia zmniejsza się).
Hydrokortyzon jako lek posiada szeroką listę wskazań do stosowania, jak np.:
- wstrząs (m.in. pourazowy, pooperacyjny i poprzetoczeniowy);
- astma;
- alergie skórne;
- choroby skórne (takie jak: łuszczyca skóry, liszaj rumieniowaty, rumień wielopostaciowy, łojotokowe zapalenie skóry, atopowe zapalenie skóry);
- reumatyzm;
- pierwotna i wtórna niedoczynność nadnerczy;
- ukąszenia owadów (na zredukowanie niedogodności bólowych, świądowych i obrzękowych po ukąszeniu, zwłaszcza gdy chory jest uczulony na jad kąsającego owada);
- trądzik (wypryski);
- zmiany skórne spowodowane przyjmowaniem leków;
- oparzenia I i II stopnia;
- swędzenie skóry;
- zarumienienie skóry.
Co jeszcze warto wiedzieć o hydrokortyzonie? Po przyjęciu tego leku koncentracja glukozy we krwi ulega zwielokrotnieniu, synteza białek wyhamowuje. Poza tym hydrokortyzon jako lek zatrzymuje wodę oraz sód w organizmie, a wraz z moczem wydala potrzebne ustrojowi potas i wapń. Może to powodować problemy wzrostowe u dzieci, a u dorosłych – przyspieszony proces osteoporozy. Ponadto hydrokortyzon redukuje we krwi ilość limfocytów, monocytów i granulocytów kwasochłonnych.
Czytaj też: Leki przeciwzapalne - jakie tabletki wybrać? Bez recepty
Hydrokortyzon - maść, krem
Hydrokortyzon dostępny jest jako:
- hydrokortyzon maść,
- hydrokortyzon krem,
- hydrokortyzon w tabletkach,
- hydrokortyzon podawany dożylnie (w postaci iniekcji wykonywanych przez pielęgniarkę).
Hydrokortyzon w maści lub hydrokortyzon krem stosuje się miejscowo na chory fragment skóry (najczęściej 2-3 razy dziennie). Najbezpieczniej kierować się zaleceniami lekarskimi lub ulotką hydrokortyzonu.
Tabletki z hydrokortyzonem należy przyjmować doustnie podczas posiłków. Zastrzyki z hydrokortyzonem powinny być aplikowane przez personel medyczny.
Hydrokortyzon bez recepty
Terapia z wykorzystaniem hydrokortyzonu nie powinna trwać za długo (przyjmuje się że maksymalna długość leczenia hydrokortyzonem może trwać 2 tygodnie, a w przypadku leczenia skóry twarzy – 3 dni), ponadto nie należy zmieniać dawkowania bez wiedzy lekarza prowadzącego.
W aptekach dostępny jest hydrokortyzon bez recepty, jednak kupując go bez uprzedniej wizyty u lekarza należy zdawać sobie sprawę, że to steryd i przyjmowany w sposób niekontrolowany może wywołać skutki uboczne.
Jeżeli lek z hydrokortyzonem nie przyniósł spodziewanych efektów, a leczony objaw nie zniknął, również należy udać się do lekarza.
Czytaj także: Maść na siniaki - krwiaki, stłuczenia. Jaką wybrać?
Hydrokortyzon - przeciwwskazania
Hydrokortyzonu nie powinny przyjmować m.in.:
- osoby chore na cukrzycę,
- dzieci w wieku poniżej 12 roku życia (chyba że lekarz zdecyduje inaczej),
- chorzy na nowotwory skóry i w stanie przedrakowym,
- pacjenci z jaskrą i zaćmą,
- osoby z bakteryjnym, grzybiczym lub wirusowym zapaleniem skóry,
- uczuleni na lek,
- gruźlicy,
- nadciśnieniowcy,
- cierpiący na męczliwość mięśni.
Hydrokortyzon może być ratunkiem przeciwko pryszczom i chorobom skóry oraz wielu innym wyżej przytoczonym schorzeniom, jednak powinno się mieć świadomość tego, że jak każdy lek, zwłaszcza sterydowy, może powodować skutki uboczne. Do najczęstszych należą:
- mniejsza odporność na choroby zakaźne,
- osłabienie mięśniowe,
- opuchlizna okolic twarzy, kostek, itp.,
- wzrost poziomu cukru we krwi.
Sprawdź też: Maść przeciwbólowa - przeciwzapalna, na stawy