Narząd wzroku, stale poddawany kontaktowi ze szkodliwymi czynnikami środowiska i wykonujący codziennie szereg czynności adaptacyjnych, może ulec przemęczeniu i zaburzeniu fizjologicznych funkcji. Efektem przeciążenia oczu jest ich zaczerwienienie i podrażnienie, zaś długotrwałe zaniechanie odpowiedniej higieny wzroku może prowadzić do rozwoju wad wzroku i zmian degeneracyjnych. Jak zatem dbać o oczy, by służyły nam przez długie lata bez żadnych zakłóceń?
Dieta dla oczu
Podstawą zdrowia każdego organu w ciele człowieka jest odpowiednio zbilansowana dieta. Nie inaczej jest w przypadku oczu. Niektóre składniki pokarmowe mają wybitnie korzystny wpływ na proces widzenia i kondycję narządu wzroku. Najważniejsze z nich to:
- luteina i zeaksantyna - karotenoidy wykazują wybiórcze działanie na narząd wzroku; jako silne antyutleniacze chronią oko przed szkodliwym wpływem promieniowania UV, a szczególnie duże ich stężenia stwierdza się w plamce żółtej, czyli największym w całej siatkówce skupisku fotoreceptorów; bogatymi źródłami luteiny i zeaksantyny są warzywa i owoce, zwłaszcza brokuły, kukurydza, groszek, szpinak i borówki;
- witaminy A, C i E oraz beta karoten - silne przeciwutleniacze, spowalniające procesy starzenia i wspomagające proces widzenia; duże ich ilości znajdują się w pomarańczowych i czerwonych warzywach; aby te rozpuszczalne w tłuszczach witaminy były przyswajalne przez organizm, należy spożywać warzywa z dodatkiem oleju roślinnego; poza wzrostem biodostępności witamin olej dostarcza korzystnych dla wzroku tłuszczów omega-3; poza olejami występują one w orzechach, rybach i awokado;
- witaminy z grupy B - wspomagające pracę nerwu wzrokowego można dostarczyć spożywając drożdże, mięso i jaja;
- cynk - wykazuje działanie ochronne na oczy, a jego niedobór może generować krótkowzroczność; by temu zaradzić, warto włączyć do diety mięso, mleko i jaja.
Higiena oczu a urządzenia mobilne
Długotrwałe korzystanie z komputera czy telewizora najdotkliwiej odczuwają oczy, które stają się suche, zaczerwienione i spuchnięte. Najlepszą profilaktyką dla zdrowych oczu jest ograniczenie czasu spędzanego przed tego typu sprzętem, jeśli zaś jest to niemożliwe, warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach:
- prawidłowa odległość od monitora powinna wynosić ok. 70 cm;
- oglądany obraz powinien być ostry, kontrastowy;
- górna krawędź monitora powinna być zlokalizowana poniżej linii wzroku;
- należy dbać o odpowiednio intensywne oświetlenie;
- warto regularnie nawilżać oczy kroplami.
Nie patrz prosto w słońce
Ochrona przed promieniowaniem UV to kluczowy element ochrony wzroku przed zmianami degeneracyjnymi. Naturalne filtry przeciwsłoneczne w oku - rogówka i soczewka, chronią siatkówkę przed nadmierną ekspozycją na promienie UV, ale często ochrona ta nie jest wystarczająca. Fizjologiczne mechanizmy obrony przed słońcem warto wspomóc profesjonalnymi okularami z filtrami UV. To także ochrona oka przed pyłem i innymi uciążliwymi zanieczyszczeniami.
Gimnastyka i masaż
Delikatne masowanie gałek ocznych, chwilowe zasłanianie oczu dłońmi, powolne ruchy oka w górę, w dół i na boki - taką gimnastykę można wykonać wszędzie. Niweluje ona napięcie akomodacyjne oka i zapobiega zmęczeniu narządu wzroku.
Regularne badania wzroku
Osoby przed 50 r. ż. powinny poddawać się corocznemu badaniu okulistycznemu, zaś po 50 r. ż. zalecane jest badanie dwa razy w roku. Ma ono na celu ocenę przedniego odcinka oka (powiek, spojówek, rogówki, soczewki i głównego kata przesączania) i tylnego odcinka (badanie dna oka) oraz zastosowanie w razie potrzeby korekty wzroku.
Niezależnie od tego czy posiadamy wadę wzroku czy też cieszymy się sokolim wzrokiem, to istotne jest regularne badanie wzroku. Należy także dbać o higienę wzroku zgodnie z opisanymi powyżej radami.