W przypadku choroby, jaką jest grypa żołądkowa, zarażanie może trwać dosłownie kilka sekund. Wystarczy niewielka ilość wirusów, by doszło do zakażenia. A drobnoustroje powodujące wirusowe zapalenie żołądka i jelit mogą być wszędzie: w powietrzu, na przedmiotach codziennego użytku, w pokarmie. Czy można uniknąć zarażenia grypą żołądkową?
Grypa żołądkowa to potoczna nazwa choroby, którą medycyna określa mianem wirusowego zapalenia żołądka i jelit. Jak więc sama nazwa wskazuje, jest to infekcja o podłożu wirusowym.
W etiologii grypy żołądkowej szczególną role odrywają:
- rotawirusy,
- norowirusy,
- sapowirusy,
- astrowirusy,
- adenowirusy.
Spośród wymienionych, najistotniejszą statystycznie rolę przypisuje się rotawirusom. Bardzo sporadycznie do rozwoju tego typu choroby dochodzi w wyniku zakażenia bakteryjnego (Clostridium difficile) lub grzybiczego.
Jak dochodzi do zarażania się grypą żołądkową?
Zarazki grypy żołądkowej najczęściej przenoszone są w wyniku bezpośredniego kontaktu z nosicielem lub osobą chorą, a także za pośrednictwem przedmiotów i pokarmów, z którymi miała ona styczność. Największe zagrożenie stanowią drobnoustroje zawarte w kale oraz wymiocinach osoby chorej, które wobec niedostatków higieny rozsiewane są za pomocą rąk i w ten sposób trafiają do układu pokarmowego, powodując zakażenie.
Z tego powodu, na zarażenie się grypą żołądkową w szczególności narażone są małe dzieci w żłobkach i przedszkolach, pozostające ze sobą w bliskim kontakcie i w dużych zgrupowaniach, z racji wieku nie zachowujące elementarnych choćby rygorów sanitarnych.
Ile trwa zarażanie się grypą żołądkową?
Grypa żołądkowa w większości przypadków trwa do 60-70 godzin, w sporadycznych jedynie sytuacjach może się wydłużyć do 7-8 dni. Natomiast okres wykluwania się zarazków trwa od 1 do 3 dni (nieco krócej, jeśli czynnikiem zakaźnym są norawirusy). W tym czasie nosiciel może już zarażać, choć sam jeszcze nie ma objawów chorobowych - potencjalnie wtedy więc stanowi największe zagrożenie dla otoczenia.
Co więcej, badania wykazują, że wirusy wywołujące grypę żołądkową, mogą się znajdować w kale nawet do 14 dni po ustąpieniu choroby. Samo natomiast zarażenie się grypą żołądkową, a więc przejęcie chorobotwórczych drobnoustrojów, trwa dosłownie kilka sekund – tyle ile jest niezbędne, by zarazki znalazły się w układzie pokarmowym, na przykład wraz ze skażonym jedzeniem, albo w wyniku kontaktu ust z brudnymi rękoma. Co istotne, do zakażenia wystarczy śladowa jedynie ilość zarazków.
Co się dzieje po zarażeniu grypą żołądkową?
Zarażenie grypą żołądkową nie powoduje zmian histopatologicznych w żołądku ani w jelicie. Dochodzi jednak, wskutek zakażenia, do poważnego zaburzenia funkcji motorycznych wspomnianych narządów.
Efektem tego są charakterystyczne dla „jelitówki” dolegliwości, w tym takie objawy jak:
- nudności, silna biegunka i wymioty,
- bóle i skurcze brzucha,
- zaburzenia apetytu,
- gorączka, dreszcze,
- apatia,
- osłabienie,
- rozdrażnienie.
Najsilniejsze objawy wywołuje grypa żołądkowa spowodowana przez rotawirusy, nieco słabsza – przez norowirusy i sapowirusy.
Co robić, jeśli dojdzie do zarażenia grypą żołądkową?
Mimo rozwoju nauk medycznych, współczesna farmakologia wciąż nie oferuje skutecznego leku na wirusowe zapalenie żołądka i jelit. Nieszczególnie skuteczne są środki hamujące perystaltykę jelit; objawowo jedynie można łagodzić inne objawy, takie jak gorączka (zastosowanie znajdują w tym przypadku m.in. niesteroidowe leki przeciwzapalne) czy skurcz i bolesność brzucha (leki i zioła rozkurczowe). Jeśli chodzi to typowe objawy żołądkowe, takie jak nudności, biegunka i wymioty, podstawą terapii jest właściwa dieta.
W jej skład wchodzą między innymi:
- ryż i kleiki ryżowe,
- gotowane mięso,
- banany,
- biszkopty i sucharki,
- duże ilości wody.
Z jadłospisu natomiast, do czasu ustąpienia objawów, należy wyeliminować m.in.:
- pieczone i smażone mięso,
- tłuste wędliny,
- ostre przyprawy,
- napoje owocowe i gazowane.
Dodatkowo należy pamiętać, że chory zarażony grypą żołądkową powinien spędzić 2-3 doby w domu, najlepiej w łóżku, we względnej izolacji, tak by nie stanowić źródła kolejnych zakażeń.
Jak nie zarazić się grypą żołądkową?
Nie zarażenie się grypą jelitową jest trudne, z wielu powodów.
- Do zakażenia wystarcza niewielka ilość wirusów.
- Drobnoustroje rozsiewane są przez osoby, które nie mają jeszcze objawów.
- Zarazki mogą bytować dosłownie wszędzie.
Jak więc nie zarazić się grypą żołądkową? Aby zminimalizować ryzyko, warto podjąć środki ostrożności.
- W okresie zwiększonych zachorowań, unikamy w miarę możliwości, dużych skupisk ludzi (co w praktyce bywa jednak awykonalne, zwłaszcza w przypadku dzieci uczęszczających do żłobków, przedszkoli i szkół).
- Przebywając wśród ludzi, unikamy kontaktu z osobami uskarżającymi się na dolegliwości żołądkowe – domownikami, współpracownikami, szkolnymi kolegami.
- Zawsze przed konsumpcją myjemy warzywa i owoce oraz inne produkty, które sprzedawane są bez opakowania
- Dbamy o codzienną higienę. Regularnie myjemy ręce ciepłą wodą z mydłem, zwłaszcza jeśli przebywaliśmy w miejscach publicznych, takich jak zakład pracy, szkoła, środki masowego transportu, restauracja etc.
- Dbamy o ogólną odporność organizmu, prowadząc na co dzień aktywny tryb życia, a w razie potrzeby dodatkowo wzmacniając układ immunologicznych za pomocą preparatów ziołowych.
Autor: Piotr Brzózka
Czytaj też:
- Jelitówka u dziecka - ile trwa? Jak ją leczyć? Objawy
- Jak powstaje wzdęcie brzucha? Co oznacza? Leczenie
- Grypa żołądkowa - co jeść w trakcie i po chorobie? Co pić?
- Czym jest niedrożność przewodu pokarmowego? Leczenie
Źródła:
- Dennis L. Kasper; Anthony S. Fauci, Choroby zakaźne, rozdział 91: Umesh D. Parashar, Roger I. Glass. Wirusowe zapalenia żołądka i jelit. (biegunki wirusowe). polskie: Lublin 2012, Czelej
- Jerzy Molenda, Zakażenia wirusowe przenoszone drogą pokarmową, Życie Weterynaryjne, 2012, 87(5)