ndometrioza to choroba charakteryzująca się obecnością endometrium, a więc błony śluzowej macicy poza tym narządem. Takie komórki mogą pojawić się w bliźnie po cesarskim cięciu w wyniku ich przeniesienia w trakcie operacji, endometrioza w bliźnie po CC nie jest jednak jednoznaczna z błędem lekarskim. Czasem nie można jej uniknąć pomimo zachowania wszelkich standardów bezpieczeństwa. Problem - według Agencji Badań Medycznych - dotyczy ok. 6-10% kobiet w wieku rozrodczym, a jego diagnostyka jest wciąż utrudniona.
Czym jest endometrioza w bliźnie po CC?
Endometrioza w bliźnie po CC to stan, kiedy to komórki wyścielające wnętrze macicy, a więc komórki endometrium, znajdą się w bliźnie po cesarskim cięciu. Trudno jednoznacznie wskazać przyczyny występowania tego zjawiska, jednak sugeruje się, że czynnikiem predysponującym do jej rozwoju jest przeniesienie i zagnieżdżenie komórek w ranie powstałej podczas cięcia cesarskiego.
Czy endometrioza w bliźnie po CC jest groźna? Endometrioza niezależnie od miejsca położenia stanowi przewlekłą reakcję zapalną i wymaga pilnej konsultacji lekarskiej oraz usunięcia, ponieważ może prowadzić do wielu powikłań, w tym do niepłodności. Część kobiet może nie odczuwać żadnych objawów, jednak niektóre z pań mogą doświadczać dolegliwości bólowych. W rzadkich przypadkach, tj. u około 1% pacjentek, dochodzi do zezłośliwienia zmiany.
Objawy endometriozy w bliźnie po CC. Jak ją rozpoznać?
Symptomy wskazujące na rozwój tej dolegliwości są na tyle niespecyficzne, że można je pomylić z innymi problemami zdrowotnymi, m.in. z bliznowcami, krwiakami, ropniami, przepukliną pachwinową.
Najczęstsze objawy to:
- bóle brzucha w trakcie menstruacji,
- obecność wyczuwalnej miękkiej masy w obszarze blizny,
- ból w obszarze blizny,
- występowanie bolesnego guzka w obrębie blizny, który się powiększa.
Nadto, komórki endometrium w bliźnie po cesarce reagują na zmiany hormonalne tak, jakby znajdowały się w błonie śluzowej macicy, przez co ból zmienia się w zależności od dnia cyklu menstruacyjnego.
Kobieta zmagająca się z endometriozą w bliźnie po cesarce może także doświadczać objawów wskazujących na obniżoną odporność, m.in.:
- częstsze infekcje,
- uczucie niepokoju,
- stany podgorączkowe.
W celu postawienia prawidłowej diagnozy, lekarz musi skorzystać z kilku metod rozpoznania, w tym:
- laparoskopii diagnostycznej,
- USG dopochwowego,
- badania krwi pod kątem estrogenów, nasilających nieprzyjemne symptomy.
Leczenie endometriozy w bliźnie. Kiedy konieczna jest operacja?
Istnieje wiele wymiarów leczenia. Mogą to być metody mniej radykalne, jak np. sięganie po leki przeciwbólowe, hormonalne, ale u niektórych kobiet zwłaszcza z zaawansowanymi zmianami konieczne jest przeprowadzenie operacji. Nadto, leczenie farmakologiczne działa tylko chwilowo - po jego odstawieniu, objawy wracają. Stanowi więc rozwiązanie doraźne.
Dla niektórych uzupełnieniem terapii jest stosowanie diety przeciwzapalnej, a także ziół, osteopatii czy akupunktury. Każdorazowo wprowadzaną metodę należy skonsultować z lekarzem, aby uniknąć np. interakcji pomiędzy różnymi środkami, a także ewentualnych negatywnych następstw sposobów, co do których istnieją wątpliwości w zakresie ich skuteczności.
Leczenie operacyjne
Operacja usunięcia endometriozy w bliźnie po CC polega na wycięciu chorych tkanek, zachowując przy tym margines zdrowych tkanek. Chirurg w trakcie operacji może wykonać rekonstrukcję struktur, które zostały usunięte, np. wykorzystując do tego siatki polipropylenowe.
Czy endometrioza w bliźnie po CC odrasta? To zależy od dokładności zabiegu. Jeżeli nie wszystkie chore tkanki zostały usunięte, taka interwencja chirurgiczna nie zawsze przynosi ulgę i endometrium odrasta. Ponadto, może wiązać się z ewentualnymi powikłaniami, np. powstawaniem bliznowców.
Zwykle po operacji pobiera się wycinek do badania histopatologicznego, by wykluczyć zmiany złośliwe.
Planowanie kolejnej ciąży i ryzyko nawrotu
Endometrioza w bliźnie po CC nie przekreśla szans na ponowne rodzicielstwo. Powodzenie w tym zakresie zależy jednak od tego, jak głęboko umiejscowione są komórki endometrium. Te ulokowane w dalszych obszarach w naturalny sposób zwiększają ryzyko niepowodzeń rozrodczych. Poza tym u kobiet z endometriozą stosuje się m.in. in vitro, a także stymulowanie jajeczkowania, co może ułatwić zajście w ciążę.
Natomiast u kobiet, które przeszły z sukcesem zabieg usunięcia endometrium z blizny, nie powinno być większych komplikacji w zajściu w ciążę - zawsze jednak trzeba kontrolować wszelkie blizny, by mieć pewność, że nie doszło do nawrotu ognisk endometriozy. Jednocześnie sam fakt endometriozy sprawia, że ciąża jest w grupie podwyższonego ryzyka.
Potencjalne powikłania nieleczonej endometriozy u kobiety w ciąży to:
- poronienie,
- ryzyko porodu przedwczesnego,
- cukrzyca,
- nadciśnienie,
- krwawienia.
Endometrioza to choroba, która może utrudnić realizację planów rozrodczych, ale nie należy traktować jej jak wyroku - warto szukać nowych rozwiązań diagnostycznych. Agencja Badań Medycznych testuje bezinwazyjne badanie w kierunku tej choroby, które może okazać się przyszłością diagnostyczną.
Bibliografia:
-
G. Ferrandina, E. Palluzzi i inni, Endometriosis-associated clear cell carcinoma arising in caesarean section scar: a case report and review of the literature World, World Surg Oncol. 2016; 14: 300.
-
G. Guzowski, Endometrioza w ciążach ekotopowych, Przegląd menopauzalny, 1/2012.
-
prof. dr hab. n. med. S. Wołczyński, Specyfika leczenia niepłodności związanej z endometriozą, Monografie po dyplomie, https://podyplomie.pl/monografie-po-dyplomie/34796,specyfika-leczenia-nieplodnosci-zwiazanej-z-endometrioza, [dostęp: 27.02.2025].
-
M. Kędzia, P. Basta i inni, Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące postępowania w przypadku kobiet z endometriozą, 2023, https://www.ptgin.pl/sites/scm/files/2023-10/Rekomendacje%20ENDOMETRIOZA%2023.10.2023.png__1.pdf, [dostęp: 27.02.2025].
-
M. I. Wyderka, D. Zalewska, E. Szeląg, Endometrioza a jakość życia, Pielęgniarstwo Polskie 4(42), 199–206, 2011, https://ump.edu.pl/files/12_69_pp_4_2011_pdf.pdf#page=9, [dostęp: dostęp: 27.02.2025].