Dieta ubogoresztkowa jest zalecana przy nieswoistych zapaleniach jelit, szczególnie przy wrzodziejącym zapaleniu jelit i chorobie Leśniowskiego-Crohna. Sprawdź, na czym polega dieta ubogoresztkowa oraz jak wygląda przykładowy jadłospis.
Co to jest dieta ubogoresztkowa?
Dieta ubogoresztkowa, inaczej bezresztkowa lub niskobłonnikowa, jest zalecana pacjentom cierpiącym na nieswoiste zapalenia jelit, głównie na wrzodziejące zapalenie jelita oraz chorobę Leśniowskiego-Crohna. Są to przewlekłe choroby charakteryzujące się okresami remisji i zaostrzeń.
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego objawia się przede wszystkim biegunką z domieszką krwi, śluzu lub ropy w kale, a także bólami brzucha i parciem na stolec. Choroba Leśniowskiego-Crohna daje podobne objawy. U większości pacjentów występuje wodno-śluzowa biegunka, ale bez domieszki krwi.
Inne objawy to:
- bóle brzucha (w trakcie i po posiłku),
- nudności,
- wymioty,
- wzdęcia,
- przelewanie się treści jelitowej.
Przy nieswoistych zapaleniach jelit, zwłaszcza w czasie zaostrzenia choroby, stosuje się dietę ubogoresztkową, której głównym celem jest powstrzymanie uporczywych biegunek, doprowadzających do wyniszczenia organizmu i powodujących znaczną utratę masy ciała.
Dieta ubogoresztkowa przy wrzodziejącym zapaleniu jelita
Etiologia wrzodziejącego zapalenia jelita grubego nie jest znana, dlatego chorobę leczy się przede wszystkim objawowo. Całkowite wyleczenie nie jest możliwe.
Leczenie polega głównie na łagodzeniu objawów lekami przeciwzapalnymi i uzupełnieniu niedoborów pokarmowych poprzez właściwą dietę. Dieta ubogoresztkowa przy wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego ma przede wszystkim powstrzymać wodnistą biegunkę, a także sprawić, by jelito nie było przepełnione stolcem.
Pokarmy powinny być:
- lekkostrawne,
- całkowicie przyswajalne przez organizm,
- wysokokaloryczne,
- wysokobiałkowe,
- z niewielką ilością tłuszczu,
- bez błonnika nierozpuszczalnego,
- bez cukrów rafinowanych.
Dieta powinna być dobrana indywidualnie, z uwzględnieniem wszystkich nietolerancji pokarmowych danego pacjenta. Niektórzy pacjenci w czasie zaostrzenia choroby wymagają żywienia w warunkach szpitalnych – doustnego, przez sondę, a niekiedy pozajelitowego.
Jadłospis w diecie ubogoresztkowej
Jadłospis w diecie ubogoresztkowej powinien składać się z następujących produktów:
- warzywa i owoce obrane, rozdrobnione i pozbawione pestek,
- drobne kasze i makarony,
- jasne pieczywo,
- ugotowane i drobno posiekane lub zmielone chude mięso,
- produkty zawierające błonnik rozpuszczalny.
W czasie biegunki powinno się spożywać pokarmy obniżające perystaltykę, czyli:
- potrawy z ryżem i mąką ziemniaczaną (ryż z gotowanym jabłkiem, kisiel, kluski śląskie, kopytka),
- warzywa zawierające pektyny, np. dynia, marchew, jabłko,
- chude mięso i chude wędliny,
- chude ryby,
- gorzka czekolada,
- biszkopty, herbatniki,
- białko jajka,
- galaretki mięsne i rybne.
Przy nieswoistych zapaleniach jelit niezalecane są produkty zawierające błonnik nierozpuszczalny – szczególnie pszenica, razowe pieczywo, grube kasze, pełnoziarniste przetwory zbożowe. Wskazane jest także zrezygnowanie z pokarmów wywołujących wzdęcia oraz przyspieszających perystaltykę.
Produkty, które należy wykluczyć z diety to:
- pszenica,
- pieczywo razowe,
- surowe warzywa,
- grube kasze,
- buraki,
- papryka,
- kapusta,
- nasiona roślin strączkowych,
- cebula,
- kukurydza,
- brokuły,
- kalafior,
- napoje gazowane,
- kawa,
- ciężkostrawne tłuszcze zwierzęce – smalec, słonina, boczek.
Pacjenci często wykluczają z diety mleko i przetwory mleczne, aczkolwiek osoby, które tolerują laktozę nie muszą z nich rezygnować. Generalnie osoby ciepiące na NZJ powinny jeść regularnie. Spożywać pięć niewielkich posiłków dziennie oraz pić co najmniej 2 litry płynów. W czasie zaostrzenia choroby zalecana jest większa ilość płynów na dobę – nawet 3 litry.
Dieta ubogoresztkowa – przepisy
Oto przykładowy jadłospis, na jeden dzień, w czasie zaostrzenia się choroby:
- pierwsze śniadanie: jasne pieczywo z masłem i jajecznicą przygotowaną na parze lub chudym twarogiem,
- drugie śniadanie: pieczone jabłko,
- obiad: zupa jarzynowa zabielana oraz risotto z mięsem i warzywami,
- podwieczorek: leniwe pierogi,
- kolacja: jasne pieczywo z chudą wędliną.
Autor: Joanna Woźniak
Czytaj też:
- Zgaga przyczyny - co jest przyczyną zgagi (nadkwasoty)?
- Leki osłonowe na żołądek - tabletki i naturalna osłona
- Zioła na trawienie - domowe sposoby na niestrawność
- Niestrawność – leki i sposoby na niestrawność żołądka
- Co to jest niedokwasota żołądka? Objawy, leczenie, dieta