Choroba lokomocyjna jest częstym nieproszonym gościem w podróży samochodem, statkiem lub samolotem. Na szczęście można zapobiegać jej nieprzyjemnym objawom poprzez stosowanie odpowiednich środków farmakologicznych i stosując kilka kluczowych zasad podczas podróży.
Czym jest choroba lokomocyjna i jakie są jej przyczyny?
Choroba lokomocyjna jest to zespół objawów, które najczęściej występują przypadku poruszania samochodem, samolotem, statkiem. Może się zdarzyć podczas zabawy w wesołym miasteczku w czasie jazdy kolejką górską.
Przyczyną choroby lokomocyjnej jest nadmierna stymulacja błędnika. Do mózgu docierają sprzeczne sygnały dotyczące ruchu ciała w przestrzeni, które nie są tożsame z wrażeniami wzrokowymi. Dzieje się tak, gdy ciało pozostaje w spoczynku natomiast wzrok wysyła impuls do mózgu, że się porusza. Brak pokrycia impulsów wzrokowych z wrażeniami błędnika może powodować występowanie charakterystycznych objawów. Objawy choroby lokomocyjnej pojawiają się wtedy, gdy zmysł wzroku rejestruje zmianę pozycji ciała i przekazuje tę informację do mózgu, ale błędnik nie jest w stanie jej zarejestrować.
Jedna z teorii głosi, zakłada, że choroba lokomocyjna powstaje z powodu braku zgodności między oczekiwaniami mózgu, a rzeczywistymi odczuciami. Podczas podróży samochodem lub innym środkiem transportu ruch jest nieprzewidywalny. Pojawiają się zmiany kierunku ruchu, trudno przewidzieć też hamowanie. Błędnik nie jest w stanie zarejestrować tych wszystkich ruchów, co prowadzi do rozbieżności między oczekiwaniami a rzeczywistymi odczuciami.
Na chorobę lokomocyjną częściej chorują dzieci oraz kobiety. Dodatkowo objawy potęgowane są przez spożywanie alkoholu oraz obecność dymu papierosowego i intensywnych zapachów np. perfum.
Objawy choroby lokomocyjnej
Objawy choroby lokomocyjnej mogą pojawiać się stopniowo i narastać lub wystąpić nagle. Charakterystyczne symptomy to:
- nudności,
- mdłości lub wymioty,
- zawroty głowy,
- bladość skóry,
- dyskomfort w nadbrzuszu lub podbrzuszu,
- brak apetytu.
Dodatkowo mogą wystąpić:
- zimne poty,
- senność,
- ślinotok,
- bóle głowy,
- zmęczenie,
- problemy z koncentracją,
- nadpotliwość.
Objawy choroby lokomocyjnej potrafią zepsuć każdą podróż. Na szczęście istnieją skuteczne sposoby na chorobę lokomocyjna.
Co jest najlepsze na chorobę lokomocyjną dla dzieci?
Problemy w czasie podróży występują najczęściej u dzieci w wieku 2–12. Rodzice mają ograniczone możliwości farmakoterapii. Większości leków nie można podać dziecku. Warto wypróbować preparaty z imbirem. Dostępne są postaci tabletek, syropu, lizaków.
Imbir działa łagodząco na nudności towarzyszące niedogodnościom w podróży. Wykazuje naturalne właściwości przeciwwymiotne. Dodatkowo aktywne składniki mogą hamować skurcze mięśni żołądka, zmniejszając uczucie mdłości.
Innym, naturalnym sposobem na chorobę lokomocyjną dla dzieci są cukierki miętowe. Warto zauważyć, że mięta pieprzowa wykazuje potwierdzone działanie łagodzące nudności.
Starszym dzieciom można podać lek zawierający substancję czynną o nazwie dimenhydrynat. Jest to popularny w naszym kraju Aviomarin. Preparat dostępny jest bez recepty. Lek można podać dzieciom po ukończeniu 6. roku życiu. W charakterystyce produktu leczniczego można odnaleźć zapis informujący, że u dzieci mogą wystąpić reakcje paradoksalne (np. niepokój, rozdrażnienie, drżenie).
Leki bez recepty na chorobę lokomocyjną
Oprócz odpowiednich zasad dotyczących podróży można zastosować również lek na chorobę lokomocyjną. Ważne jest aby przyjąć go przed planowaną podróżą, gdyż będzie on zdecydowanie mniej skuteczny gdy objawy już wystąpią.
Dostępne są następujące leki przeciwko chorobie lokomocyjnej bez recepty. Skierowane są głównie dla dorosłych.
- Skopolamina – zapobiega występowaniu objawów choroby lokomocyjnej. Dostępna jest zarówno w postaci plastrów jak i tabletek. Aby była skuteczna trzeba zażyć ją około 4-8 godz. przed podróżą. Dawka powinna być ustalona z lekarzem rodzinnym. Lek ten daje szereg objawów niepożądanych i powinien być przyjmowany z ostrożnością. Wywołuje senność, zawroty głowy i wysuszenie śluzwek.
- Leki o działaniu antyhistaminowym (m.in. dimenhydrynat, prometazyna) – to skuteczne środki jednak często powodują senność i zmęczenie. Stosuje się je na godzinę przed podróżą. Dawkę dobiera się na podstawie wieku i wagi.
- Leki o działaniu antydopaminergicznym (np. metoklopramid) – leki przeciwwymiotne, które zapobiegają nudnościom.
Leki na receptę na chorobę lokomocyjną
Choroba lokomocyjna u dorosłych występuje nieco rzadziej niż u dzieci i częściej doskwiera kobietom. W przypadku silnych objawów choroby lokomocyjnej lekarz może przepisać leki na receptę, które zawierają prometazynę – blokującą niektóre sygnały docierające do mózgu, co sprawia, że symptomy choroby są znacznie łagodniejsze. Ma działanie przeciwwymiotne, więc zapobiega nudnościom. Niestety może powodować senność, zawroty głowy, zaburzenia widzenia.
Inną substancją jest histocyna, która osłabia motorykę jelit i rozluźnia mięśnie gładkie. Nie wolno łączyć jej z alkoholem. Może powodować rozmazane widzenie, senność i zmęczenie.
Należy pamiętać, że leki na receptę muszą być stosowane ściśle według zaleceń lekarza, gdyż w przeciwnym razie mogą wywoływać poważne skutki zdrowotne.
Kobiety w ciąży, które cierpią na chorobę lokomocyjną można podać wyłącznie preparaty na bazie imbiru. Stosowanie leków jest przeciwwskazane. Tabletki lub syrop z imbirem są sprzedawane jako suplement diety.
Opaski na chorobę lokomocyjną
Część osób decyduje się na zakup opaski na chorobę lokomocyjną. Jedną z nich jest opaska o nazwie Sea-Band, którą zakłada się na nadgarstki. Zawierają małe plastikowe kuleczki, które naciskają na punkt akupresury zwany P6. Nacisk kuleczek na ten punkt na nadgarstku ma na celu stymulację i wpłynięcie na układ nerwowy, a w efekcie zmniejszenie uczucia nudności.
Opaski są bezpieczne w użyciu i nie powodują żadnych skutków ubocznych. Mogą być stosowane w każdym wieku, w tym przez dzieci i kobiety w ciąży.
Jakie są najlepsze sposoby na chorobę lokomocyjną?
Oprócz stosowania tabletek, syropów czy opasek, warto stosować się do kilku prostych zasad podczas podróży.
- Warto przestrzegać kilku prostych zasad podczas podróży. Jedną z nich jest unikanie czytania, grania w gry lub oglądania telewizji podczas jazdy samochodem. Zamiast tego, wzrok należy skupić na punktach widocznych przed przednią szybą. Pozwala to na uspokojenie błędnika, który nie jest zmuszany do ciągłej korekty położenia ciała w odpowiedzi na szybkie zmiany odległości obserwowanych struktur.
- Należy unikać przyjmowania posiłków w czasie jazdy, a ostatni przed podróżą powinien być niewielki i lekkostrawny.
- Warto zapewnić odpowiednią wentylację w pojeździe. Zaduch i wysoka temperatura sprzyjać będą powstawaniu nudności.
- Zaleca się przyjęcie odpowiedniej pozycji np. siedzenie na przednim fotelu samochodu lub w środkowej części statku. To może zmniejszyć uczucie choroby lokomocyjnej.
- W czasie podróży odradza się spożycie napojów bogatych w kofeinę i alkoholu. Zaleca się także ich unikanie przed podróżą.
- Bardzo intensywne zapachy potrafią wywołać objawy choroby lokomocyjnej. Woń jedzenia, perfum, papierosów może prowadzić do nasilenia nudności i mdłości.
Czytaj również:
Lek na biegunkę - co na biegunkę u dziecka i dorosłego?
Szyszki chmielu - właściwości, działania niepożądane, działanie